Salı günü, tarihsel köken bağlantılı kentlerin heykellerine değinmiştik. Örneğin Denizli Belediyesi camdan dev bir “horoz” heykelini dikmişti. Denizli Laodikya antik kentinde, bir kabartmada bulunan “horoz” kabartmaları, bu geleneği yaklaşık 2 binyıl öncesine götürmüştü.

Amasya’nın elması
Benzeri olay Amasya’da yaşandı. Belediye, 2009’da yaptırdığı, 3.5m yüksekliğindeki elma heykelini kentin bir girişindeki kavşağa yerleştirmişti. Heykel Amasya’nın ünlü “misket elmasını” simgeliyor.
İki yıl önce Amasya’nın Yavru köyünde, (İS 3. yüzyıl) Roma dönemine ait kilisede yapılan arkeolojik kazılarda, elma betimlemeli mozaik bulundu.
Amasya’nın kırmızı - yeşil, ince kabuklu, “misket elması” varlığını en azından 1700 yıldır sürdürüyordu.

Diyojen
Sinop’ta İÖ 412’de doğan, sonra Korint’te yaşayan filozof Diyojen uygarlığı, dini, gelenekleri reddederdi. Bir köpekle birlikte fıçı içinde yaşamasından dolayı “köpeksi” adı takılmıştı.
Gündüzleri elinde fenerle dolaştığında, bu çelişkiyi soranlara verdiği “Doğru dürüst adam arıyorum!” yanıtı ünlüdür. Kendisini ziyaret eden Büyük İskender’in “herhangi bir isteği olup olmadığı” sorusuna, “Gölge etme, başka ihsan istemem!” yanıtı ile de anılır. Acaba bizim Sultan, aynı soruyu Diyojen’e sorsaydı, ne yanıt alırdı? Bir düşünün bakalım!
Sinop’ta, 2006’da, kentin girişinde elinde feneri, yanında köpeği ile betimlenen 6m yüksekliğinde heykeli dikildi. Heykeli, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü’nden Turan Baş gözetiminde 25 kişi, altı ayda tamamlamıştı.

Niobe
Bu kez bir heykelden değil, doğanın yarattığı bir anıttan söz edeceğiz! Niobe, İzmir- Manisa arasında yaşamış kral Tantalus ve eşi Dione’nin kızıydı. Yunanistan’daki Thebes kralı Amfion ile evlendi. 7 oğlu, 7 kızı oldu.
Eşi tanrı Zeus ile birlikte olduğunu öğrenen Hera, Titanların kızı Leto’ya “Güneşin doğduğu bütün yerlerde doğurmasın!” lanetinde bulunur. Leto, doğurmak için dünyayı dolaşır. Deniz tanrısı Poseidon’un üçlü yabasının denizde yarattığı dalgalarla Apollon ve Artemis’i doğurur.
Ancak Leto, kısırlığı ile kendi doğurganlığıyla kıyaslayıp alay ettiği için, Niobe’nin oğullarını Apollon’a, kızlarını da Artemis’e öldürtür. Niobe, 12 çocuğunun acısı ile Manisa’ya döner, orada taş kesilir. Günümüzde “Ağlayan Kaya” olarak ziyaret edilir.
Floransa’daki Galeri Uffizi’de Niobe’yi, çocukları ile betimleyen 17 heykeli sergileniyor.

Troya’nın tahta atı
İki kez filmi yapılan Troya Savaşı, bir anlamda günümüzden 3200 yıl önceki ilk dünya savaşıdır. Barış içindeki, zengin Troya’da, Kral Priamos’un gebe eşi Hekabe, doğacak çocuğun Troya’nın başına sorunlar açacağını rüyasında görür.
Doğan prens Paris, yıllarca sonra Yunanistan’da Isparta Kralı Menelaos’un eşi, güzel Helen’i Troya’ya kaçırır. Menelaos da öteki krallardan yardım ister. Kral Agamemnon komutasındaki Yunan kuvvetleri Troya’yı 10 yıl boyunca ele geçiremezler.
Bir hileye başvurup içi seçkin askerlerin gizlendiği bir tahta atı Troya’nın kapısına bırakarak çekiliyormuş havası verirler. Troyalılar tahta atı içeri alıp sabaha dek içkiyle eğlenirler. Sızdıklarında tahta atın içindeki askerler kapıyı açarlar, kent işgal edilir.
Yıllarca önce Troya kenti girişine bir tahta at dikildi. Son Troya filminde kullanılan tahta at da yapımcılarca Çanakkale’ye hediye edildi.

***

Anadolu’nun pek çok yöresinde yerel ünlüler, ünler, öykülerle bağlantılı heykeller var. Örneğin Orhangazi’de Orhangazi, Bolu’da Köroğlu, Amasya Elmadağ’da Ferhat ile Şirin, Aksaray ve Sivrihisar’da Nasrettin Hoca, Bursa’da Karagöz - Hacivat, Demre’de Noel Baba…Yerel özelliklerden Dalyan - carette caretta kaplumbağası, Silifke - keklik, Van - kedi, Sivas - Kangal köpeği, Devrek - baston, Anamur - muz, Kütahya - çini, Söke - pamuk ve niceleri…
Ne yazık ki Tokat’ın Zile ilçesinde İmparatorJulius Sezar’ın heykeli yok… Pontus kuvvetlerini Zile’de yenince ünlü “veni - vidi - vici (geldim - gördüm - yendim)” sözünü, Roma Senatosu’na bir mektupla bildirmişti.
Zileliler, bu sözü Patent Enstitüsü’ne tescille yetinmişler.
Mehmet Aksoy’un Kars’taki “İnsanlık Anıtı’nı” yıktıran Sultan ile Amasya Belediyesi’nin diktiği şehzade heykelinin parçalarını kıranlar arasında fark var mı?