Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Garip Bir Öykü!..
PENCERE
İLHAN SELÇUK
Garip Bir Öykü!..
14 Mayıs 1950’de -20’nci yüzyılın tam ortasında- Türkiye’de iktidar değişti; yapılan serbest seçimlerde CHP kaybetti, DP (Demokrat Parti) kazandı...
Ortalık düğün bayram yerine dönmüştü, davul zurnayla meydanlarda oynuyordu halk...
1923’te kurulan Cumhuriyet Türkiyesi’nde ilk kez iktidar el değiştiriyordu, artık ülkeye demokrasi gelmişti, İkinci Dünya Savaşı’nın ağır baskısında bunalan halk mutlu ve umutluydu.
Özgürlüğe kavuşmuştuk!..
*
Yeni iktidar ilk “icraat’’ olarak ne yaptı?..
Bir: Minarelerde güzelim Türkçeyle okunan ezanı Arapçaya çevirecek yasayı çıkardı...
İki: Türk Ceza Kanunu’nun sola açılımı yasaklayan maddelerini ağırlaştırdı...
Türkiye’de çok partili rejim bir ‘karşıdevrim’ kimliği mi taşıyordu?..
‘Aydınlanma Devrimi’nin üstüne bir şal mı örtülecekti?..
*
Aradan geçen yarım yüzyıllık dönemde gerçekler ortaya dökülmüştür; Türkiye, Amerika’nın Asya’da oluşturduğu “Yeşil Kuşak’’ ta yer alıyordu.
Neydi anlamı bunun?..
Türkiye’de “1923 Aydınlanma Devrimi’’ ne karşı “irtica’’ desteklenecekti.
Ya sol?..
O dönemde sol sözcüğünü kimse ağzına alamıyordu; bunun için yıllar yılı beklenecekti.
Ya Nâzım Hikmet ?..
“Vatan haini’’ ydi o...
Kimse Nâzım’ın şiirlerini yayımlayamazdı.
Bu konuda bir yasal yasak mı vardı?..
Hayır!..
Korku dağları bekliyordu...
Demokrat Parti iktidara geçtikten sonra, on yılı aşkın bir süre, Türkiye’de ne bir kimse Nâzım’ın N’sini ağzına alabildi, ne bir dergi Hikmet’in H’sini yayımlayabildi, ne bir gazete Ran’ın R’sinden söz açabildi.
*
Ta ki Demokrat Parti iktidarını deviren 27 Mayıs devrimine dek...
Nâzım’ın şiirlerinin gün ışığına çıkarılıp kendi memleketinde basılabilmesi için sivil siyasal iktidarın bir askeri eylemle yıkılması mı gerekiyordu?.. Türkiye’nin tarihsel çaprazında “özgürlük ve demokrasi’’ kavramlarının yerli yerine oturtulması daha zaman alacak...
Yön dergisi de ancak 27 Mayıs 1960’tan sonra oluşabilen ortamda çıkarıldı.
Dergiyi simgeleyen adlar Doğan Avcıoğlu, Mümtaz Soysal, İlhami Soysal, İlhan Selçuk ...
*
Bir akşam sofrada söyleşiyoruz, Doğan Avcıoğlu birdenbire sordu:
- Nâzım’ı yayımlayalım mı?..
Sordu, ama, kararlı görünüyordu, bir süre sustum, düşündüm, Mümtaz Soysal’ın haberi var mıydı?.. Bu yayının sonu ne olabilirdi?.. Hepimizin tozunu atarlar mıydı?.. Tartışmaya başladık; bu mucize gerçekleşebilir miydi? “Komünistlik, Moskovacılık, vatan hainliği’’ iftiralarını nasıl göğüsleyebilirdik?..
Nâzım’ın “Kurtuluş Savaşı Destanı” ndan başlanırsa, kim ne diyebilirdi ki?..
İlk şiirler Yön’de bomba gibi patladı; Nâzım Hikmet’i tanımayanlar allak bullak oldular...
Yasak delinmiş, tabu yıkılmış, Nâzım Hikmet kendi vatanında yayımlanabilmişti...
Ne garip bir öykü değil mi!..
(13 Ocak 2002 tarihli yazısı)
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
- Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri eylem yaptı
- Cumhuriyet 100 yaşında! İyi ki Cumhuriyet var
- Şişli'de Hıdırellez coşkuyla kutlandı
En Çok Okunan Haberler
- 'Radikal adımlar atılmazsa...'
- Ece Üner'in 'Taha Hüseyin Karagöz' eleştirisi gündemde
- 'Ana hedef Recep Tayyip Erdoğan'
- 7 banka artık tek ATM'den hizmet verecek
- Müdürün odasını bastı
- Emsal olacak bir karar: Kiracıya 55 günde jet tahliye!
- 2025'te dolar TL ne kadar olacak?
- Erdoğan'dan 'operasyon' sonrası dikkat çeken açıklama
- Gök gürültülü sağanak yağış etkili olacak!
- Fenerbahçe'den İsmail Kartal kararı!