Kültür Sanat Haberleri

Meliha Yıldınım’dan ‘Remil’

Meliha Yıldırım yeni romanı Remil (Alakarga Yayınları), Divan şairi Bakî’nin medrese öğrencisiyken hocası Karamâni Mehmet Efendi için yazdığı “Sünbül Kasidesi”ni, dönemin usta şairi Zatî’ye götürmesi ve Zatî’nin, şiiri Bakî’nin yazdığına inanmamasıyla başlıyor. Yıldırım, Osmanlı’nın meşhur şairlerini, zamanının Beyazıt Meydanı’nı akıcı dille harmanladığı romanında, 16. yüzyılın toplumsal yapısındaki kadercilik düşüncesinden uzaklaşıp birey olmayı seçen, eşinin baskılarından usanmış Nesime’nin mücadelesini işliyor.

Yayınlanma: 10.02.2023 - 00:02

Güncelleme: 10.02.2023 - 00:02

“Kaç gündür tasavvuru derin hislerle, onunla bağ kuruyordu. Sokağa bakan kafesli penceresinin önündeki alçak sedirini, üstündeki mor iplikli üzüm salkımlı kanaviçe örtüsünü, aynı kanaviçe işli köşe yastığını, rafa dizdiği billurlarını, Üsküdar tarzı rahibe işi perdesini görüyor ama onu göremiyordu.” Romandan...

Günümüz insanına “remil” sözcüğü tanıdık gelmeyebilir. Remil, falcılığın bir türü, kumlarla bakılan bir fal çeşidi... Meliha Yıldırım aynı adlı romanında, Divan şairi Zâtî’nin Bayezid Camii avlusundaki remilci dükkânını merkeze alarak bir geçmiş zaman öyküsünü anlatıyor.

Osmanlı zamanında gizli ilimlerle (okültizm) uğraşanlar tarafından onlarca remil kitabı yazılmış, profesyonel remilciler Osmanlı seçkinlerinin çevrelerinde saygı görmüşlerdir. Öyle ki Kanuni devrinde Remmal Haydar, kehanetleriyle padişahın iktidarını pekiştirici bir rol üstlenerek Osmanlı Sarayı’ndaki itibarını korumuştur.

ZÂTÎ’NİN KÜÇÜK DÜKKÂNI DÖNEM ŞAİRLERİNİN UĞRAK YERİ...

Divan şairleri arasında da azımsanamayacak kadar remilci vardır. Remmal (falcı) şairlerin başında Zâtî gelir. Balıkesirli Zâtî, II. Bayezid zamanında İstanbul’un şiir ortamlarında kutup yıldızı gibi parlar.

Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devirlerinde onun himayesinde başka şairler de adını duyurur. Bayezid Cami avlusundaki küçük dükkânı, şairlerin uğrak yeri durumuna gelir. Bu dükkânda Zâtî, Osmanlı şiirinin en büyük şairi Bâkî’yi fark edip el verir. Devrin diğer meşhur şairleri Emrî, Âşık Çelebi, Nevî’nin de uğrak yeridir Zâtî’nin dükkânı.

ZÂTÎ’NİN REMİLLERİ, BÂKÎ’NİN İLTİFATLARI VE NESİME!

Meliha Yıldırım, romanında gazellerinden etkilenerek peşlerine düştüğü bu şairler arasındaki ilişkiler ağını kurmacanın olanakları çerçevesinde inşa etmeye çalışıyor.

Bu noktada talihsiz bir evlilikle Edirne’den İstanbul’a gelin olmuş, el becerisiyle ve güzelliğiyle dikkat çeken Nesime’yi olay örgüsüne dahil eden Yıldırım; Nesime’nin düş kırıklıklarını Zâtî’nin remilleriyle onarırken gönlündeki boşluğu da Bâkî’nin iltifatları ve ilgisiyle dolduruyor.

Meliha Yıldırım’ın Divan şairi Zâtî’nin Bayezid Camii avlusundaki remilci dükkânını merkeze alarak anlattığı romanı 16. yüzyılda şiir ve remil etrafında gelişen yetkin bir geçmiş zaman öyküsü.