Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
İsmet İnönü başarabilir miydi? Umut - 17
Bugün dört soruda, Kılıçdaroğlu- İnce mücadelesinin parti ve toplum açısından tarihsel bir irdelemesini yapacağım bir yazıya başlıyorum...
Böylece liderlerin siyasal ve toplumsal değişme üzerindeki bireysel etkilerini ve güçlerini daha iyi görebilir ve bugünkü sandalye kavgasının ötesine geçebiliriz diye umut ediyorum...
Sorular şunlar:
1) İsmet İnönü, 1946’da Çok Partili Düzen’e geçerek Demokrasiyi kurabilir miydi?
2) Yine İsmet İnönü, ikinci atılımında, Menderes’in “Tahkikat Encümeni” sivil darbesine karşı yapılan 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’nin arkasından, CHP’nin “İlk Hedefler Beyannamesi” üzerine inşa edilen 1961 Anayasası ile Türkiye’yi Demokratikleştirebilir miydi?
3) 12 Mart 1971 Askeri Darbesi sonrasında Bülent Ecevit, “Ortanın Solu” hareketi ile “Toprak işleyenin, su kullananın” anlayışı ile Demokrasiyi hayata geçirebilir miydi?
4) 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra, Erdal İnönü, üzerinden buldozerle geçilmiş olan solu birleştirebilir, Kürt sorununu çözebilir, Demokrasiyi işletebilir miydi?
***
Önce İsmet İnönü’nün ilk atılımı ile başlayalım:
İsmet Paşa 1946-1950’de Demokratik Rejimi kurmayı başaramazdı; çünkü:
1) Demokrasiyi kuran ve geliştiren çağdaş sınıflar, burjuvazi ve işçi sınıfı yoktu.
2) Toprak reformu yapılamamıştı.
3) Muhalefet olarak Demokrasiyi geliştirecek olan Menderes ve arkadaşları Demokrasiyi düşman gören, onu çoğunluk baskısı olarak yorumlayan Din/Tarım Toplumunun, Toprak Ağalarının temsilcileriydi.
4) Demokrat Parti’nin kurucuları, Tek Parti Dönemi’nde yetişmiş, Tek Parti uygulamalarının bilgi ve görgüsüne sahip, Demokrasiyi yaşamamış, içselleştirmemiş kişilerdi.
5) Demokratik bir Cumhuriyet’in kurumları, özellikle başta İfade ve Basın Özgürlüğü olarak, Temel Hak ve Özgürlükler, Siyasal Partiler, Bağımsız Yargı ve Çağdaş Eğitim (Köy Enstitüleri projesinden geri dönülmüştü bile) yeterince yerleşmemişti.
6) Emperyalizm, din ve milliyet ideolojileri üzerinden Demokratik ve sol güçlerin gelişmesini önlüyordu.
7) Çoğunluğa dayalı seçim sistemi, muhalefetin Meclis’te yeterince temsil edilmesini engelliyordu.
Yarın: 1961 Anayasası niçin başarısız oldu?
***
Siyasette kişiler ve liderler elbette önemlidir ama bir muhalefet partisinde, temel politikalardan bağımsız, sadece kişisel görünümlü bir liderlik savaşımı yaşanıyorsa, o mücadele ancak iktidarın işine yarar:
DİREN DEMOKRATİK CUMHURİYET!
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
- Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri eylem yaptı
- Cumhuriyet 100 yaşında! İyi ki Cumhuriyet var
- Şişli'de Hıdırellez coşkuyla kutlandı
En Çok Okunan Haberler
- 'Radikal adımlar atılmazsa...'
- Ece Üner'in 'Taha Hüseyin Karagöz' eleştirisi gündemde
- 'Ana hedef Recep Tayyip Erdoğan'
- 7 banka artık tek ATM'den hizmet verecek
- Müdürün odasını bastı
- Emsal olacak bir karar: Kiracıya 55 günde jet tahliye!
- 2025'te dolar TL ne kadar olacak?
- Erdoğan'dan 'operasyon' sonrası dikkat çeken açıklama
- Gök gürültülü sağanak yağış etkili olacak!
- Fenerbahçe'den İsmail Kartal kararı!