Notre Dame Katedrali

Yapının geleceği ile ilgili kaygıların yaşandığı bu yoğun duygusal ortamda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da yapının beş yılda tekrardan eski haline kavuşturulacağının sözünü verdi. Fransa’nın ileri gelen varlıklı aileleri ve çeşitli kurumlar kilisenin onarımı için bağış yağmuruna başladılar. Cömertliklerinden dolayı takdir beklerken “Binaya gelince para var ama vatandaşa para yok” diye eleştiri yağmuruna tutuldular.

Yangından iki gün sonra 17 Nisan 2019 Bakanlar Kurulu kararıyla emekli General Jean Louis Georgelin, katedralin restorasyon çalışmalarının başına getirildi. Zamanında genelkurmay başkanlığı yapan ve aynı zamanda Fransa Katolik Akademi üyesi olan generalin tarihi yapılar konusunda geniş bilgisi olduğu biliniyordu. Beş yılda onarımın gerçekleştirilmesinin, gereken meşe ağacının bulunmasının bile mümkün olmayacağı yönünde eleştiriler oldu. Ancak şantiyeyi askeri bir disiplinle yöneten General Georgelin bunun o kadar da imkânsız olmadığını gösterdi. 

860 YILLLIK TARİH

Geçtiğimiz günlerde de önemli bir aşama kat edildi ve geleneklere uygun olarak inşası biten çatı iskeletinin tepesine, inşasında çalışan en genç marangoz tarafından bir demet buket kondu. Devasa şantiyenin bu aşamaya gelmesini mümkün kılan tabii ki şantiye yönetiminin yanı sıra gereken zanaatkâr, sanatçı, usta gibi nitelikli teknik elemanların var olması idi. Notre Dame’ın şantiyesinde mimar ve teknik uzman dışında 500 kadar zanaatkâr, geleneksel meslek grubu çalışanı vardı. Heykeltıraştan ahşap işçisine, demirciden vitray ustasına kadar yirmi kadar meslek grubu üyesi... Çatının ahşap iskeleti 1760 yılından beri faaliyette bulunan bir şirket tarafından yapıldı. Özel olarak seçilen meşe ağaçları, bu iş için yapılmış baltalar ile yapının inşa edildiği yüzyılın tekniğine göre elde hazırlandı. Bu yıl 860. yaşını kutlayan katedral, inşasından beri en büyük restorasyonunu mimar Viollet le Duc gözetiminde 19. yüzyılda geçirmiş. Söylendiğine göre, 19. yüzyılda Fransa’da demircilik faaliyetleri neredeyse yok olduğundan, çilingir ustalarına yaptırılan bu onarımlarla ülkede demircilik zanaatinin tekrardan yeşermesi sağlanmış. 

ARALIKTA KAPILAR AÇILACAK

Yangının yaraları 5 yılda sarılmış olacak belki ancak restorasyonun 2030’lara kadar sürmesi bekleniyor. Bugüne kadar yurtiçi ve yurtdışı yardımlardan 840 milyon Avro toplandı. Bunun 700 milyonu önümüzdeki yıla kadar harcanmış olacak. Avrupa’nın en çok ziyaret edilen tarihi yerlerinden biri olan katedral, kapılarını ziyaretçilerine 8 Aralık 2024 tarihinde açacak. Cumhurbaşkanı Macron da açılış tarihinden tam bir yıl önceye denk gelen 8 Aralık 2023’te şantiyeyi ziyaret etti. Çatı üzerinde yer alan, eskisine sadık olarak yeniden ahşaptan inşa edilen okun çevresindeki iskelenin tepesine kadar çıktı. Hem verdiği sözü tuttuğunu hem de yükseklik korkusu olmadığını göstermiş oldu. Bu vesile ile geçtiğimiz yaz tatilinde geçirdiği bir kazada yaşamını yitiren general Georgelin anısına ahşaba ismi kondu. Yerden yüksekliği 100 metreye ulaşan bu ok, tepesinde Fransa’nın simgesi olan horoz figürünü taşıyor. 

“Tarihi eserler geçmiş ile gelecek arasında bir köprüdür” deriz hep. Bilgiyi, estetiği, yaşanmışlığı ve varoluşu taşıyan bu köprüyü gelecek nesillere aktarırken iyi korumak da bir marifet aslında. Bu noktada genç bir restoratörün şu sözleri bu yazının kapanışına yakışabilir: “Bizim görevimiz aynısını tekrar yapmak değil, yıpranmış yerlerini temizlemek, onarmak ama mümkün oldukça eski hali ile muhafaza etmek.” 

[email protected]