Çarpık ayak sendromu nedir? Çarpık ayak sendromu nasıl anlaşılır? Çarpık ayak sendromu nasıl tedavi edilir?

Çarpık ayak sendromu hastalarının yarısında sadece tek ayak etkilenirken, diğer yarısında iki ayak birden etkilenmektedir. Nedeni net olarak açıklanamamakla beraber, ikiz kardeşlerde yaklaşık 1/3 oranında görülüyor olması, hastalığın ortaya çıkışında genetik yatkınlık olabileceğini düşündürmektedir. Çarpık ayak sendromu nedir? Çarpık ayak sendromu nasıl anlaşılır? Çarpık ayak sendromu nasıl tedavi edilir?

ÇARPIK AYAK SENDROMU NEDİR?

Doğuştan çarpık ayak (Club foot, Clubfoot, Pes Ekinovarus, Yumru ayak) olarak bilinen tek ya da her iki ayakta görülebilen doğumsal bir deformitedir. Kısaca PEV olarak da bilinir. Etkilenen ayak ya da ayaklar bilekten içeri dönük şekildedir. Tedavi edilmez ise kişi ancak bileğinin üstünde ya da ayağının yan tarafına basarak yürüyebilir. Bununla birlikte tedaviyle hastaların çok büyük çoğunluğu çocukluk döneminin ilk yıllarında düzelir.

Ayakta en sık rastlanan doğumsal deformitelerden biridir ve ortalama her 1000 doğumda 1 görülür. Vakaların yarısı her iki ayakta (bilateral) diğer yarısı ise tek ayakta (unilateral)görülür. Erkek bebeklerde, kızlara oranla görülme riski daha fazladır.Tek ayak deformitelerinde, söz konusu ayak diğer ayaktan daha küçük kalabilir. Bazen tedavisi çok daha basit olan, doktor takibi eşliğinde kendiliğinden de düzelebilen, ana rahminde bebeğin duruşundan kaynaklanan geçici bir pozisyonel şekil bozukluğu olan Metatarsus Adduktus (Postural- pozisyonel PEV ) ile karıştırılabilir.

ÇARPIK AYAK SENDROMU TARİHÇESİ

Eski Mısır'da deformmiteye ait resimler bulunmakla birlikte ilk yazılı bilgiler MÖ 4. yüzyıl'da Hipokrat tarafından verilmiştir. Hipokrat'ın tedavi yöntemi hasta doğar doğmaz söz konusu deformitenin (cerrahi müdahale olmadan) el ya da bandajlar ile seri şekilde manipülasyonlarla şeklinin düzeltilmesi şeklindeydi. Son 50 yıla gelene kadar çok çeşitli cerrahi olan ve olmayan tedavi yöntemleri uygulanmış olmasına rağmen günümüzde söz konusu deformitenin tedavisinde en yaygın olan yöntem Ponseti metodudur. Bu metot Dr. Ignacio V. Ponseti tarafından 1930'lu yılından beri uygulanmış ve sonuçları 1963 yılında açıklanmış olsa da ancak 2000 yıllarda geniş çaplı kabul görerek uygulanmaya başlanmıştır. Uygulamaya ile başarı oranı tedaviye sadık kalındığında % 95 oranı civarındadır.

ÇARPIK AYAK SENDROMU TANISI

Geçmişte anne karnındaki duruş bozukluğu sebebi ile meydana geldiği düşünülen bu rahatsızlık, gelişen tıp teknolojisi ve detaylı ultrason görüntülemeleriyle gebeliğin 16. haftasında saptanabiliyor. Bazı durumlarda bebeğin duruş pozisyonundan kaynaklı olarak fark edilmese bile doğum sonrasında kolaylık tanı konulabiliyor.

Bebek doğar doğmaz yapılan kontrollerde ayaklarda içe dönüklük şeklinde eğrilikler görülebiliyor. Hekim, yapacağı muayenede;

* Ayak kirişinin yüksek olması,

* Başparmağın içe dönük olması,

* Topuğun içe dönük olması,

* Ayak bileğinin aşağı bakıyor olması gibi bulgulara göre teşhis koyabilmektedir.

Çarpık ayak hastalığının en ayırt edici özelliği ayağın eğriliğini düzeltmeye çalıştığınızda düzelmemesidir.

ÇARPIK AYAK SENDROMU SEBEBİ NEDİR?

Çarpık ayak sorunu, yenidoğan bebeklerde karşılaşılan bir durumdur. Yaklaşık 1000 doğumda birinde görülür ve çarpık ayaklı ikinci bir bebek dünyaya getirme olasılığı ise 30’da birdir. Çarpık ayağın sebebi tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik bir hastalık olduğu düşünülmekte ve ailenin yapmış olduğu veya yapmamış olduğu her hangi bir şey bu duruma sebep olmamaktadır. Bu nedenle çocuklarının çarpık ayaklı olmasında ebeveynin kendini suçlu hissetmesi için hiçbir neden yoktur. İyi tedavi edilen bir çarpık ayak, özürlülüğe yol açmaz ve tedavi edilmiş çarpık ayaklı bireyler tamamen normal, aktif bir hayat yaşayabilir.

ÇARPIK AYAK SENDROMU TEDAVİSİ NEDİR?

Ponseti yönteminde doktor, kısa ve dar olan bağları ve tendonları uzatmak için her hafta yaklaşık 1 dakika olacak şekilde bebeğin ayağına nazikçe masaj yapar. Daha sonra ayak alçıya alınır. Alçı parmaklardan kasık bölgesine kadar olmalıdır. Alçı masaj sonrasındaki pozisyonu içerir ve bir sonraki alçıya kadar yumuşak dokuların gevşemesini sağlar. Böylelikle ayaktaki kemikler ve eklemler olması gereken konumlarına getirilmiş olur. Tedaviye bağların esnekliğinin daha iyi olduğu yaşamın ilk 3 haftasında başlanmalıdır.