Dumlupınar faciası ne zaman oldu? Dumlupınar denizaltı faciasında kaç kişi öldü? Dumlupınar'ın hikayesi...

NATO tatbikatından dönerken 4 Nisan 1953'te Çanakkale Boğazı Nara Burnu önlerinde İsveç bandıralı "Naboland" gemisiyle çarpışarak batan Dumlupınar denizaltısı Türk denizcilik tarihinin en büyük kazalarından bir olarak anılıyor.

DUMLUPINAR FACİASI NE ZAMAN OLDU?

1953 yılında, 3 Nisan'ı 4 Nisan'a bağlayan gece su üstünden seyrederken, saat 2.10 sularında Çanakkale Boğazı'ndaki Nara Burnu açıklarında Naboland adlı bir İsveç yük gemisiyle çarpıştı. Naboland, baş torpido dairesinin sancak tarafından Dumlupınar'a çarpmıştı. Çarpışmanın şiddetiyle Dumlupınar'ın güvertesinde bulunan 8 kişi denize düştü. 8 kişiden 2 si pervaneye takılarak, biri boğularak yaşamını yitirdi.

DUMLUPINAR DENİZALTI KAZASI NASIL GERÇEKLEŞTİ?

Olay yerine ilk olarak Gümrük Motoru geldi. Sağ kalan 5 kişi, Gümrük Motoru tarafından Çanakkale'ye götürülerek hastaneye yatırıldı. Denizaltı öylesine hızlı batmıştı ki geminin içindeki 81 kişiden yalnızca 22'si kıç torpido dairesine sığınabilmişti. Burada mahsur kalan 22 kişi battı şamandırasını su yüzüne fırlattılar. Güneşin doğmasıyla birlikte civarda dolaşan balıkçı tekneleri tarafından şamandıra görüldü. Gümrük Motoru derhal şamandıranın yanına geldi. Gümrük Motorunun ikinci çarkçısı Selim Yoludüz, şamandıradaki ahizeyi kaldırarak ve "Alo" diyerek cevap bekledi. Denizaltıdan cevap veren Astsubay Selami Özben; elektriğin kesik olduğunu, geminin sancak tarafına 15 derece yatık olduğunu, kıç torpido dairesinde 22 kişi olduklarını bildirdi. Selim Yoludüz, Kurtaran gemisinin geleceğini söyledi. Saat 11.00 sularında Kurtaran olay yerine geldi. 72 saat boyunca çalışmalar durmaksızın sürdü. Fakat boğazdaki şiddetli akıntı nedeniyle çalışmalar sonuçsuz kalıyordu. Artık denizaltıdakiler için umutlar kesilmişti.

Dumlupınar denizaltısının hayattaki son gazisi Hüseyin Akış 2018 yılında verdiği demeçte faciayı şöyle anlatmıştı:

"Birden kaportadan su girmeye başladı. Su, 2 askeri alıp denize götürdü. Sol elimle çıkış merdiveninin demirini tuttum. Kolum kopacak gibiydi bu sefer 2 elimle tuttum. Ne zaman geminin içerisi tamamen su doldu, bana sanki birisi 'Hadi yürü git' dedi. Su seviyesi tamamen içeriye dolmuştu. Suyun içinden çıkmak için uğraşıyordum. Yine 'Haydi yürü' der gibi dışarıya çıkma hissi geldi. Bir ara kafamı geminin kaportasına vurdum. Gemiden çıktıktan sonra 90 santime kadar deniz dalgası vardı. O an gemiyi terk ediyorum diye düşündüm."

"Aradan 5 dakika geçti, suda kayboldu gitti"

Çarpıştıkları Naboland gemisinin personeli tarafından kurtarıldığını aktaran Akış, şöyle devam etti:

"Ağırlık yapmasın diye ayakkabılarımı çıkardım. Ayağımı köpek balığı ısırır diye korkudan ağlamaya başladım. 'İmdat imdat' diye bağırdım bizimle çarpışan gemiye. Sandal indirdiler. Bir kişi denizden beni alamadı, bir kişi daha geldi. İkisi beni aldılar gemilerine çıkardılar. Onların gemisinin baş tarafı da çarpışma nedeniyle açılmıştı. Gemiye çıktığımda suya baktım. Denizaltının pervaneleri tamamen suyun üzerindeydi. Aradan 5 dakika geçti, suda kayboldu gitti. 95 metre boyundaki denizaltının görüntüsü kayboldu."

Akış, kazada çok sayıda genç askerin de şehit olduğunu vurgulayarak, "Biz denizaltıyla giderken eski bir tarihi gemi yanmıştı. Belki de 100 metre yükseklikte. 'Durun, durun' diye bağırdılar. Yeni subay mektebini bitirmiş askerler vardı. Geldiler aldık içeriye. 5 gün yaşadılar. Gemi battı 5 gün yaşadılar. Ağlamazsın da ne yaparsın? O genç delikanlılar 5 gün yaşadı." ifadesini kullandı.

Denizaltıda ölen 81 kişi her yılın 4 Nisan günü anılır.

Subaylar

Komodor Kurmay Albay Hakkı Burak

Makine Kıdemli Yüzbaşı Naşit Öngören

Makine Yüzbaşı Affan Kayalı

Güverte Üsteğmen İsmail Türe

Makine Üsteğmen Fikret Coşkun

Güverte Teğmen Bülent Orkunt

Güverte Teğmen Macit Şengün

Makine Asteğmen Ahmet Er

Astsubay Kıdemli Başçavuşlar

Astsb. Kd. Bçvş. Ali Tayfun

Astsb. Kd. Bçvş. Emin Akan

Astsb. Kd. Bçvş. Mehmet Denizmen

Astsb. Kd. Bçvş. Ömer Öney

Astsb. Kd. Bçvş. Sait Yıldırım

Astsb. Kd. Bçvş. Şevki Özsekban

Astsb. Kd. Bçvş. Hasan Tahsin Cebeci

Astsb. Kd. Bçvş. Mehmet Fidan

Astsubay Başçavuşlar

Astsb. Bçvş. Cemal Kaya

Astsb. Bçvş. Cemaleddin Denizkıran

Astsb. Bçvş. Hüseyin Uçan

Astsb. Bçvş. Kemal Acun

Astsb. Bçvş. Naci Özaydın

Astsb. Bçvş. Salahaddin Çetindemir

Astsb. Bçvş. Zeki Gider

Astsb. Bçvş. Sabri Gudeberk

Astsb. Bçvş. Ulvi Erhazar

Astsb. Bçvş. Fevzi Gürsan

Astsubay Çavuşlar

Astsb. Çvş. Bahri Sertesen

Astsb. Çvş. Hamd Reis

Astsb. Çvş. İbrahim Altıntop

Astsb. Çvş. İhsan Aral

Astsb. Çvş. İhsan Coşkun

Astsb. Çvş. İhsan İçdemir

Astsb. Çvş. Mehmet Ali Yılmaz

Astsb. Çvş. Mustafa Doğan

Astsb. Çvş. Necdet Yaman

Astsb. Çvş. Samim Nebioğlu

Astsb. Çvş. Selami Özben

Astsb. Çvş. Şaban Mutlu

Astsb. Çvş. Tuğrul Çabuk

Astsb. Çvş. Zeki Açıkdağ

Mükellef Çavuşlar

Çvş. Ramazan Yurdakul (Rizeli)

Çvş. Veysel Saygılı (Karasulu)

Mükellef Onbaşılar

Emin Süzen (Bodrumlu)

Mehmet Kızılışık (Bodrumlu)

Murat Yıldırım (Trabzonlu)

Niyazi Giritli (Milaslı)

İbrahim İşlemeci (İstanbullu)

Züğfer Ceylan (İstanbullu)

Erler

Ahmet Günal (Lapsekili)

Ahmet Özkaya (İnebolulu)

Ali Aslan (Edremitli)

Ali Kökçü (Bigalı)

Bekir Sarı (Şileli)

Enver Uçar (Çanakkaleli)

Feridan Kırcalı (İzmirli)

Fikri Ulaştırıcı (Tekirdağlı)

Galip Yılmaz (Giresunlu)

Hasan Arslan (Çarşambalı)

Hasan Bozoğlu (Çanakkaleli)

Hasan Kelleci (Göreleli)

Hüdai Çağdan (Çorlulu)

Hüseyin Kayan (Bartınlı)

Hüseyin Sayım (Bigalı)

İbrahim Aksoy (Bursalı)

İsmail Özdemir (Ordulu)

Kadir Demiroğlu (Lapsekili)

Kenan Odacıoğlu (İzmirli)

Mehmet Aydın (Rizeli)

Mehmet Demir (Giresunlu)

Mehmet Demirel (Çanakkaleli)

Murat Suyabatmaz (İnebolulu)

Mustafa Özsoy (Sökeli)

Mustafa Taşçı (Bartınlı)

Necati Kalan (Foçalı)

Nurettin Alabacak (Antalyalı)

Nuri Acar (Marmarisli)

Ömer Yalçın (Bandırmalı)

Ülfeddin Akar (Lapsekili)

Yusuf Demir (Sürmeneli)

Tarık Gediz (Yozgat)