Güneş Aksüs

Bitkisel proteini artırın, doymuş yağları azaltın

23 Ocak 2024 Salı

Bir diyetisyeni gördüğünüzde ilk sorunuz ne olurdu? Evet yıllardır değişmeyen ilk soru her zaman “Nasıl kilo verebilirim?” Hatta daha güzeli var. “Yesek yesek de kilo almasak? Daha bulunmadı mı o?” Evet kilo yönetimi her zaman merak ettiğimiz ve çözmek için sürekli denemeler yaptığımız bir konu. Obezitenin arttığını ve kilo fazlalığına bağlı hastalıkların arttığını biliyoruz. Kötü haber, diyet konusu popüler olsa da her geçen gün yeni diyetler çıksa da çözüm o kadar kolay değil. Çünkü kilo almamızın sebepleri, kilo korumayı veya vermemizi sağlayacak sebeplerden daha fazla! Mesela size kilo aldırabilecek neler var? Yazın bir yere. Yanına da kilo vermenizi destekleyecek kolaylaştıracak ne varsa onları da yazın. Sizce hangi liste daha uzun? Ve siz şu anda ne durumdasınız? Ne demek istediğimi fark edeceksiniz. 

İkinci soruya gelelim mi? Sağlıklı yaşamak, yaşlanmak. Ne iyi gelir bana? Kalbimi korumak için ne yemeliyim? Karaciğere faydası olsun diye bir öneriniz var mı? Bağırsaklarımız ile iyi anlaşan besinler nelerdir? Aslında, ben daha iyi hissetmek daha iyi yaşamak istiyorum ve iyi beslenmek için nereden başlamalıyım? Evet soruyu biraz uzunca yazdım. Çünkü iyi yaşamak ve iyi beslenmek için herkesin farklı bir sebebi var. Birimiz fit görünmek istiyor. Birimiz hafif hissetmek istiyor. Birimiz güzel görünmek isterken birimiz kaslarını güçlendirmek istiyor. Hasta olmamak, enerjik olmak, her gün düzenli tuvalete gitmek isteyenler? Ve belki de her gün yaşadığı bazı şikâyetlerden kurtulmak isteyenler. Biliyor musunuz? Örneğin kronik hastalıkların teşhisini aldıktan sonra diyete başlayanlar? Diyabet olduğunu öğrenip hızlıca değişenler. Kalp krizi sonrasında sağlıklı yaşamaya karar verenler… Yüzlerce sebep var. Aslında kimin için lazım bu sağlıklı beslenme? Hepimiz için! Minik bir bebekten, yaşlı bir amcaya… Hepimiz için sağlıklı beslenme hayatımızı etkiliyor.

Şimdi size çok güzel bir özet yapmak istiyorum. Bu liste en azından hayatımı baştan aşağı değiştiremem ama ben kesinlikle daha iyi yaşamak istiyorum diyenler için yol göstersin istiyorum. Hani, bu sınavdan 100 almak mümkün mü? Evet elbette! Ama 100 almak için sıkı çalışmak lazım sevgili okur. Biliyorsunuz… Peki şampiyon olmak herkes için uygun değil ama geçer not alsak olur mu? Ne dersiniz? İşte size yarın sabah daha iyi hissetmenizi sağlayacak bazı püf noktalar. Bu yazdıklarıma daha iyilerini eklemek de mümkün ama ben en önemli başlıkları toparlamak istedim. Bakalım ne kadarı sizin hayatınıza girecek?

Sağlığımızı olumlu etkileyen 5 değişim;

1. BİTKİSEL PROTEİNİ ARTIRIN

Proteinin kas kitlesini koruduğunu ve doku yenilenmesindeki önemini biliyoruz. Protein olmazsa olmazımız. Tok kalmamızı sağlıyor, kan şekerini dengeliyor. Ama hayvansal protein kalp ve damar sistemi için sevilen bir grup değil, bağırsaklarımız için de öyle. Aslında bedenimiz protein istiyor ama yağlı gruptan istemiyor. Yağsız veya az yağlı hayvansal gıdaları artırın. Yağlı olanları azaltın. Yani ayda 1 kebap yiyin, her hafta balık yiyin. Yapabilir misiniz? Ve daha iyisi, bitkisel proteinden faydalanın. Mercimek, nohut ve fasulye yiyin. Haftada birkaç günü kurubaklagiller ile geçirin.

2. DOYMUŞ YAĞI AZALTIN

Nereden alıyoruz biz bu doymuş yağı? Az önce saydığım hayvansal besinlerden. Yani kırmızı etler, beyaz etler, peynirler, yoğurt ve sütler… tereyağı çok lezzetli ama fazlası zarar. Hâlâ tereyağı ve hayvansal yağları öven uzmanlar var. Bu kadar hareketsiz bir hayatın içinde, kalp ve damar hastalıkları bu kadar yüksekken, kuyruk yağı yemek ateşe körükle gitmek gibi. O zaman hadi şöyle yapalım. Zeytinyağı vazgeçilmeziniz olsun. Tereyağını özleyin. Haftada bir yiyin mesela? Hafta sonu kahvaltıları uygun mudur? Evet olabilir... Belki de daha az? 

3. LİFİ ARTIRIN

Kolesterol deseniz lif lazım, bağırsak sorunları deseniz lif lazım, şeker dengesi deseniz yine lif lazım! Detoks mu? Lif! Lif tüketimi yine vücudumuzun en önemli ihtiyaçlarındandır. Nereden alalım? Sebzeler, meyveler ve tam taneli tahıllar. Yani sabah poğaça atıştırmak pratik kolay ve lezzetli ama sağlıklı mı? Hayır. Onun yerine esmer bir seçenek koysak? Esmer bir tost, yanında da domates, salatalık, biber, maydanoz ne severseniz... Esmer tahıllar artırın. Biliyorum pirinç pilavı çok güzel ama haftada 1 yapmak yerine 2 haftada 1 yapsanız ya da 3 haftada 1 olamaz mı? Olabilir.

4. SU İÇİN

Su içmiyoruz. Cildim kırışıyor diyorsanız su için derim. Başım ağrıyor deseniz su için derim. Halsizim, yorgunum, kabızlık çekiyorum, tansiyonum yükseliyor deseniz… Evet doğru tahmin ettiniz önce su derim. Su hayattır. Bedeninizde olan milyonlarca aktivitenin baş rolünde su var. Lütfen bugün dünden daha çok su için. Ama ihtiyacınız kadar. Kişisel ihtiyaçlar değişebilir ama genel olarak kadınlarda 2 lt, erkeklerde 3 lt.

5. DAHA ÇOK HAREKET EDİN

Daha çok deyince abartanlar da olabilir. Aman uyarayım. Her şeyin dozu önemli. Besinlerin de suyun da hareketin de. Eğer bir egzersiz uzmanına danışabilirseniz lütfen danışın. Eğer tüm gün koltukta geçiyor ise önce adım atarak başlamak en iyisi. Pilates, yüzme, yoga, dans... Ne severseniz. Ama bilin ki bedeninizdeki kasları da düzenli olarak kullanmak sizi ayakta tutar. 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Bir Bayram Yazısı 9 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları