Elmasın fıtratı

09 Temmuz 2023 Pazar

Şarbon hastalığını, antraks basilinin uğursuz beyaz tozları yayar. Şarbon, Fransızcada kömür demek. Hastalığa yakalanan canlıların cildinde ve özellikle dillerinde kömür karası lekeler oluşur, adı buradan gelir.

Sıkıştırılmış kömürden ibaret elmaslar da bazen uğursuzluk taşırlar. Hele bir elmas var ki tek başına bir katliam tarihçesi taşıyor. Üstelik hâlâ yaşıyor; ama bir müzede hapis ve tüm yaptıklarıyla alay eder gibi “Hope” yani “Umut” diye anılıyor.

Dünyanın en değerli ve en büyük mavi elması olarak bilinen Hope, 1600’lü yıllarda Hindistan’daki Tanrıça Şiva heykelinden çalındığında, tam 112 karat ağırlığındaydı. Gezgin ve değerli taş taciri Jean Baptiste Tavernier tarafından Fransa’ya getirildi, kraliyet rengini temsil ettiği için Fransız Mavisi adını alıp, Kral 14. Louis tarafından Altın Post denilen efsanevi bir kolyeye monte ettirildi. 

Ne gariptir ki uğursuzluk mekanizması, çalındıktan yüzyıl sonra üçüncü sahibinde işlemeye başladı.

AZRAİL’İN ELMAS TIRPANI

Mavi Elmas’ın varisleri 16. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette’in kelleleri kesildi. Sahipsiz kalan Altın Post kolyesi, saklandığı kasadan 1792 yılında çalındı. Arada başka kurbanları oldu mu bilinmiyor. 19. yüzyılda İngiltere’de ortaya çıktı.

Bu kez, kendisini Amsterdamlı bir elmasçı olan babasından çalan Hendriks Fals’ın malıydı. Fals, taşı çaldıktan birkaç ay sonra intihar etti. 1901 yılında, Henry Philip Hope’un koleksiyonuna dahil oldu ve şimdiki adını aldı. Nedense Mr. Hope’a bir şey olmadı. Ama bir sonraki sahibi Fransız Jacques Calot da elması satın aldıktan hemen sonra intihar etti.

ELMAS DEMİŞ ‘ABDÜLHAMİT’TE DURAYIM BİRAZ’

Dünya bir de baktı ki ünlü elmas bu kez bir Folies Bergère dansözü, Matmazel Landre’nin boynunda sallanıyor. Paha biçilemeyen mücevheri bir Rus prensinden armağan alan güzel dansöz, pek fazla takamadı. Kıskanç bir âşık tarafından öldürüldü.

Hope elması, yeniden ayan olduğunda, 2. Abdülhamit’in menkulüydü! Şöyle ki:

1901 yılında Simon Frankel adında bir aracıya satılmıştı. 1908’de Selim Habib isimli Rum koleksiyoncu tarafından 400 bin dolara alındı, Kızıl Sultan’a teslim edildi. 

Ancak eşsiz ve uğursuz taş, Abdülhamit’e fazla yâr olmadı. Bir iddiaya göre tahtı sallanmaya başlayan Osmanlı sultanı, Selim Habib’e elması satmasını emretti. 

Fransız Mavisi, 1909 yılı haziran ayında Parisli elmas taciri Simon Rosenau’ya satıldığında Abdülhamit aynı yılın nisan ayında tahttan indirilmiş, saltanatından olmuştu.

ELDEN ELE, ERİYE KÜÇÜLE

Mavi Elmas Hope, sürekli sahip değiştiriyordu. 

1910 yılında, dünyanın en ünlü mücevher tasarımcısı Pierre Cartier’nin malıydı. 

Elden ele geçerken her yeni sahibi tarafından yeniden tıraşlandığından mıdır, yoksa uğursuzluk yapa yapa eridiği için mi bilinmez, Mrs. Walsh Mc Lean’in mücevheri olarak ortaya çıktığında yalnızca 45 karat çekiyordu. Ağırlığının yarısından fazlasını yitirmişti.

Ama kesimi muhteşem ve ışığı hâlâ benzersizdi. Bir altın arayıcısının kızı ve varsıl bir işadamının eşi olan Walsh Mc Lean, elması Pierre Cartier’den 1912 yılında satın almıştı. 

Taşın efsanesini bilen Mc Lean, büyüsünü bozmak için Başpapaz Russel’i çağırttı ve kutsama ayini yaptırdı.

CİN ÇIKAR ELMAS KALIR

Elmasın gerçek sahibesi Tanrıça Şiva, son tepkisini işte bu ayin hazırlığı sırasında gösterdi: Papaz Russel, şeytan kovucu alet edevatını hazırlarken gök gürledi, müthiş şimşekler çaktı, bütün Mc Lean malikânesi sallandı ama sonuçta bir afet olmadı ve ayin yapıldı. 

Walsh Mc Lean 1947 yılında öldüğünde varislerine Hope elmasıyla birlikte devasa bir borç bırakmıştı. Elmas, bu borçları kapamak için New York’lu mücevher koleksiyoncusu Harry Winston’a satıldı. 

Fransa Kraliyeti’nin sembolü Mavi Elmas’ın uğursuzluğu uçup gitmiş, eşsiz cevher kendini hayır işlerine adamıştı. Harry Winston’ın mücevher koleksiyonuyla ABD’yi, hatta Kanada’daki bağış etkinliklerini dolaşıyordu. 

Washington’daki Smithsonian müze mineralojisti George Switzer, koleksiyoner Harry Winston’ı Hope elmasını müzeye bağışlamaya ikna etti. Winston, değerli mücevheri dikkat çekmemesi için ambalaj kâğıdına sarıp postayla gönderdi; ama 145.29 dolar ödediği gönderiyi 1 milyon dolara sigorta ettirmeyi de ihmal etmedi.

HAYALLER HAMİT, GERÇEKLER SMİTH 

Yaramaz Hope, son durağı Smithsonian İnstitution’da uslu bir emeklilik geçiriyordu ki...

Türkiye’nin muktedir medyası, geçen yıl Brooklyn Beckham’ın Amerikalı milyarder Nicola Peltz’in düğün fotoğraflarıyla alarma geçti. Gelinin annesi Claudia Peltz’in düğünde taktığı mücevherin Hope elması ve ilk sahibinin de “Hanlar Hanı Osmanlı Sultanı” olduğunu iddia etti. Hatta bir gazete, ünlü elmasın Abdülhamit’in eşyaları yağmalanırken çalındığını bile ima etti. 

Tabiidir ki baştan sona yalandı. Abdülhamit elması çaldırmamış, sattırmıştı. Claudia Peltz’in boynundaki elmas da Mavi Elmas değildi. 

Hope elması, 1958’den beri Smithsonian İnstitution Müzesi’nde sergileniyor.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Kızgın Boğa 21 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları