• Soru: Doğum tarihim 23/03/1974. Türkiye’de SSK kapsamında sigortalılık başlangıcım 01/03/2005. 16/08/1998-08/08/2004 tarihleri arasında Suudi Arabistan’da çalıştım ve tüm çalışma sürem olan 2152 günü borçlanarak ödedim. Toplam gün sayım 7615. Ancak e-Devlet’ten baktığımda 25 yıllık süremin 17/8/2023 yılında dolacağı görünüyor. Başlangıç tarihimin 15/3/1999, 25 yıllık süremin 15/3/2024’te dolması gerekir. Bu durumda ben ne yapmalıyım? 17/08/2023’te emekliliğe başvurmalı mıyım? Bora Ö.

3201 sayılı yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının orada geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanunun 5. maddesinin ikinci fıkrasında, sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmeti;

-Olanların borçlandıkları gün sayısının prim ödeme gün sayılarına ve ilgili hizmetlerine katılacağı belirtildikten sonra, sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlanılması halinde sigortalılığın başlangıç tarihinin borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürüleceği,

-Bulunmayanların ise sigortalılık başlangıç tarihlerinin borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit edileceği öngörülmüş.

Türkiye’de sigortalılık başlangıç tarihiniz SSK kapsamında 1/3/2005 olup Suudi Arabistan’da 16/8/1998-8/8/2004 tarihleri arasında yani Türkiye’deki hizmet başlangıç tarihinden önceki sürelerde geçen hizmetlerinizi borçlandığınız anlaşılıyor. Bu durumda, sigortalılık başlangıç tarihiniz olan 1/3/2005 tarihinden borçlanma süreniz olan 2152 gün (5 yıl 11 ay 22 gün) geriye gidilmek suretiyle sigortalılık başlangıç tarihiniz 9/3/1999 olarak tespit edilir. Bu tarih 8 Eylül 1999 öncesi olduğundan EYT kapsamına girersiniz ve 25 yıllık sigortalılık süreniz 9/3/2024 tarihinde dolacağından bu tarihten sonra emeklilik müracaatında bulunmanız gerekir.

AYLIĞIM YANLIŞ HESAPLANMIŞ OLABİLİR Mİ?

• Soru: İki yıl önce emekli oldum. Emeklilik müracaatımda bakmakla yükümlü olduğum kişi bilgisini girmek aylık bağlama oranımı yüzde 2 ile 10 arasında artırıyormuş. Ben formda böyle bir bilgiyi hatırlayamadım. Toplam gün sayım 10671. Bu kuralın emekli aylığıma uygulanıp uygulanmadığını nasıl öğrenebilirim? Ali T.

2008/Ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunla getirilen aylık hesaplama sistemi; sigortalıların 2008/Ekim sonrası hizmet sürelerine uygulanan bir sistem. Bu aylık hesaplama sisteminde aylıklar, sigortalıların mevcut prime esas kazanç tutarlarına ve prim gün sayıların göre hesaplanan aylık bağlama oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanıyor. Sigortalının hizmet sürelerine göre hesaplanan bu aylığın yine kanunda öngörüldüğü şekilde hesaplanacak asgari aylığın (alt sınır aylığının) altında olmaması gerekiyor. Kanunda alt sınır aylığının hesaplanma şekli şöyle açıklanıyor: Sigortalının 2008/Ekim sonrası çalışma süreleri asgari kazançlar üzerinden bildirilmiş varsayılarak aylık bağlama oranı eğer sağlık yönünden bakmakla yükümlü eşi ve çocuğu varsa yüzde 40, yoksa yüzde 35 olarak dikkate alınıyor. Bu varsayımlarla hesaplanan alt sınır aylığı, sigortalının gerçek aylığı ile mukayese ediliyor ve hangi aylık yüksek ise o ödeniyor.

Buna göre, 2008/Ekim sonrası çalışmalarınızın tümü asgari ücret üzerinden bildirilmiş olsa bile, toplam prim ödeme gün sayınız 10671 gün olduğundan 2008/Ekim sonrası hesaplanacak aylığınıza esas aylık bağlama oranınız 10671/360x yüzde 2= 59.28 yani yüzde 59.28 olur. Bu aylık bağlama oranı alt sınır aylığı bağlama oranı olan yüzde 40’tan yüksek olduğundan aylığınız hiçbir şekilde alt sınır aylığının altında olmaz.

Diğer taraftan, 6/11/2018 tarihine kadar örneği SGK tarafından düzenlenmiş aylık talep belgesinde “Bakmakla yükümlü olduğu kişiler için sağlık yardımı talebi var mı?” alanının sigortalılar tarafından doldurulması istenmekteydi. Ancak 2018/38 sayılı genelge ile gelir/aylık/ödenek talep belgesinde bu alan kaldırıldı. Talep belgesi son olarak 24/1/2023 tarihinde 2023/6 sayılı genelge ile tek sayfa olarak yeniden güncellendi. Gelir/aylık/ödenek talep belgesinde bu alan kaldırılmış olmakla birlikte, sigortalıların aylık talebinde bulundukları tarihte bakmakla yükümlü eş ve çocuklarının bulunup bulunmadığı bilgisinin mutlaka bilinmesi gerekiyor. SGK bu bilgiyi sigortalılardan istemek yerine, kendi SPAS programından (Bu programda genel sağlık sigortalıları ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler görünüyor) kontrol ediyor ve ona göre işlemlerini sonuçlandırıyor. Dolayısıyla tarafınıza aylık bağlama işlemlerinde bu yönüyle herhangi bir hata olmaz.