Olaylar Ve Görüşler

Siyasi partilerin demokrasi sınavı - Dr. Hüseyin ÖZKAHRAMAN

27 Temmuz 2023 Perşembe

Demokrasi, insanlığın kültürel ve tarihsel gelişiminin bir ürünüdür. 2500 yıllık bir geçmişi olmasına rağmen tarihi inişler ve çıkışlarla doludur. Toplumları geçmişten bugüne, bugünlerden yarınlara taşıyacak olan demokrasi en yalın haliyle halkın çoğunluk tarafından yönetilmesi ya da halkın iktidarı şeklinde tanımlansa da bu izah tek başına yeterli değildir. Toplumun kimin tarafından ve nasıl yönetildiğini anlatsa da sosyalist, burjuva ya da İslami demokrasi gibi çeşitli modelleri de vardır. Bu çeşitli modeller içerisinde demokrasi karşıtı oluşumlar dahil, kendisini demokratik sayan tüm siyasal rejimler içerisinde insanlığın mutluluğu ve refahı için genel kabul göreni de çoğulcu demokrasilerdir. Siyasal partiler ve parti içi demokrasi ise demokratik hayatın öznesi olup bu uğurda mücadele edenlerin hem geleceği hem de güvencesidir. Çağdaş demokrasilerde kişilerin yönetime örgütlü yapılarla katılabilmeleri, yüz yıllık geçmişi olan hukuka dayalı siyasal partilerde mümkündür.

Türkiye’de demokrasiyi kurma çabalarının yaklaşık 200 yıllık bir tarihi gelişim süreci vardır. 1808’de Senedi İttifak ile başlayıp 1876’da Kanuni Esasi’nin ilanı ile gelişen süreç Cumhuriyetin bir eseri olarak günümüze kadar devam etmiştir. 14 Mayıs 1950’de yapılan seçimler sonucunda demokratik yöntemlerle Türkiye’de iktidar değişimi gerçekleşmiştir. 

Siyasi tarihimizde önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi 100 yıllık bir geçmişe sahiptir. CHP, iktidara geldiğinde tüm ülke sathında uygulayacağı demokratik yapının örneğini, iktidara gelmeden önce parti içi işleyişte kanıtlamalıdır. 

Siyasal partiler, her anlamda demokratik teamülleri hayata geçirmelidir. Bu anlamda, Türkiye’de çoğulcu demokrasiye geçişin önderi olan CHP’nin parti içi demokrasiyi tüm unsurlarıyla uygulaması son derece önemlidir.

Basit olduğu kadar uygulamada bazı sıkıntılar yaşanan parti içi demokrasi, parti yöneticilerinin üyelerine karşı sorumluluğudur. Bu doğrultuda üyeler seçecekleri yöneticilerin demokrasinin ilkelerine uygunluğunu test etmelidir. Parti içi demokrasinin kurumsallaşamaması ve işlememesi halinde, partiler toplumun dinamiğine yanıt verecek yetenekli kadroları kendi bünyelerinde istihdam edemezler. 

Türk demokrasisinin ve siyasal partilerin en büyük açmazlarından biri de seçimlerdir ve seçim sistemi siyasal rejim kadar siyasal partiler açısından da önemlidir. Siyasal partiler doğal olarak seçimlere kendilerinin belirlediği adaylarla girerler ki bu noktada adayların nasıl belirlendiği önemlidir. Blok liste ve baraj sisteminin siyasal katılımı ciddi anlamda zafiyete uğrattığı açıktır ki temsiliyet krizine yol açtığı gibi demokratik siyasal kültürün gelişmesine de engel olur. Parti içi demokrasi, demokratik yapının korunması ve özgür iradenin yönetimde etkili olmasıyla mümkündür. 

Bu anlamda, CHP’nin genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, öncelikle demokratik, katılımcı, çağdaş ve eşitlikçi yeni bir tüzük hazırlanması için tüzük kurultayını toplamalıdır. Böylece parti içi demokrasinin kanallarını açarak uygulamaları zaman kaybetmeden başlatmalıdır. Hazırlanacak tüzük Kemal Kılıçdaroğlu ve yönetiminin CHP’ye vereceği en büyük armağandır.

DR. HÜSEYİN ÖZKAHRAMAN

ESKİ CHP BAHÇELİEVLER İLÇE BAŞKANI DİŞ HEKİ



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları