Tuğrul Akşar

Spor ile aklanmak!

06 Ocak 2024 Cumartesi

Başlıktaki kavram öz itibarıyla; insan hakları, demokrasi ve sosyal adalet konularındaki olumsuzlukların; gelir dağılımı kaynaklı yoksulluğun neden olduğu sosyo ekonomik sorunların; yolsuzluk, rüşvet, irtikap, soygun, talan, şike, doping gibi spor karşıtı unsurların lekelediği ulusal ve toplumsal imajın birey, grup ya da hükümetler tarafından uluslararası alanda spor aracılığıyla düzeltilebilmesine yönelik tüm çabaları ifade eder. Bu konularda gelen eleştirilerin hafifletebilmesi, ulusal ve uluslararası kamuoyu ilgisinin başka alanlara kanalize edilmesi, içerideki anti-demokratik uygulamalara uluslararası alanda meşruiyet kazandırılması öncelikli amaçtır. 

Sporla aklanmanın en yaygın yolları; uluslararası düzeyde, önemli bir spor etkinliğine ev sahipliği yapmak; bu tür organizasyonlara yüksek bedelle sponsor olmak; spor dünyasında tanınmış sporcuları kendi ülkelerinde spor yapmaya ikna etmek; uluslararası marka değeri yüksek spor kurumlarına veya kulüplere yatırım yapmak, gerekirse bu kulüpleri satın almak; popüler sporcuları uyruk değişikliğiyle kendi ülke yurttaşı yaparak bu sporcuları kendi ülkelerini temsilde kullanmak; küresel etki gücü yüksek kişi ya da gruplarla temasa geçerek, bu kişileri sportif etkinliklerin yüzü olarak tanıtmak; uluslararası saygınlığı yüksek organizasyonlarda yarışmacı sporcular ya da takımlar aracılığıyla şampiyonluklara ulaşmak amacıyla sportif örgütlenmeye yönelmek; yüksek maliyetlere katlanarak, uluslararası imajı düzeltmeye çalışmak için sporu ve sporun tüm faktörlerini, kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaya çalışmak.

Aslında “spor ile aklanmak”, sporun doğal, masum ve oyun olan yapısının spor dışı amaçlar nedeniyle istismar edilmesidir. Bu istismarın günümüzde her ne kadar otoriter devletler tarafından yoğun olarak kullanıldığı görülüyorsa da, ekonomik ve sosyal olarak gelişmiş ülkeler de parasal amaçlar için “spor ile aklanma”yı kullanıyorlar. “Spor ile aklanma” temelde 4 ana amaca hizmet ediyor. 1-Uluslararası diplomasi yoluyla ülke itibarını olumluya çevirmek, 2- Yumuşak gücü harekete geçirmek, 3-Ülkenin ekonomik ve ticari çıkarlarına katkı sağlamak, 4-Başta insan hakları olmak üzere, sosyo-ekonomik ve politik alanlardaki olumsuzluklara ilişkin eleştirileri olumluya çevirebilmek ve ilgiyi, ulusal ve uluslararası başka alanlara kaydırmak.

“Spor ile aklanma”da en çok kullanılan spor dalı futbol. Çünkü, “futbol başka alanlardaki eleştiriler karşısında işe yarar bir dikkat dağıtma aracıdır.” İnsan haklarındaki olumsuzluklar, sosyal adaletsizlikler, dengesiz gelir dağılımının neden olduğu yoksulluk futbol sayesinde göz ardı edilir, sıkıntı içindeki kitleler bu sayede başka alana yönlendirilir. Bu bağlamda futbol kitleleri yönlendirmede en etkili araçlardan birisi.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları