Mutfakta yangın büyüdü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), “Tüketici Fiyat Endeksi, Mart 2019” raporuna göre TÜFE, aylık bazda bir önceki aya kıyasla yüzde 1.03 artarken, yıllık bazda da yüzde 19.71’e yükseldi. İlk 3 aylık enflasyon da yüzde 2.27 oldu. Şubatta yıllık oranın yüzde 19.67’ye gerilediği dikkat alındığında, enflasyonun martta yeniden yükselişe geçtiği görülüyor.

Çarliston şampiyon
Mart ayı enflasyonundaki artışta, yurttaşın hayatını yakından ilgilendiren gıda fiyatları belirleyici oldu. “Bolluk kuyruğu” olan ilan edilen tanzim satışlara rağmen, gıda ana harcama grubunda aylık artış yüzde 2.44, ilk 3 aylık artış yüzde 10.01 oldu. Zaten aylık olarak fiyatı en çok artan ürünler de bunu teyit ediyor.

Şubata göre martta en çok fiyatı artan ürün yüzde 43.81 ile çarliston biber oldu. Bu ürünü yüzde 36.04 ile sivri biber, yüzde 19.94 ile patlıcan izledi. Tanzimin gözdelerinden patatesin fiyatı yüzde 8.04, domatesin fiyatı yüzde 8.46, kuru soğanın fiyatı yüzde 0.98 arttı. İlaçtaki yüzde 14.1’lik artış da dikkat çekti. En çok fiyatı düşen ürün ise yüzde 18.47 ile ıspanak oldu. Bunu yüzde 18.3 ile maydanoz ve yüzde 16.15 ile yeşil soğan izledi.

270 ürün zamlandı
“Çekirdek enflasyon” olarak nitelenen “C” endeksinde, şubatta yüzde 18.12 olan artış mart ayında yüzde 17.53’e gerilerken, bölge bazında TÜFE’nin aylık olarak en çok arttığı iller yüzde 1.57 ile Diyarbakır ve Şanlıurfa. En az artış yüzde 0.77 ile Ankara’da görüldü. Fiyatlar İstanbul’da yüzde 1.07, İzmir’de yüzde 0.88 arttı. Öte yandan ocak ayındaki yasal değişiklikle kira artışlarında kullanılacak kriterin “TÜFE 12 aylık ortalama” olarak ilan edilmesi sonrası, nisan ayında kirasını belirleyecekler için tavan oran yüzde 18.7 oldu.

Mart ayında, TÜİK’in TÜFE sepetinde yer alan 418 mal ve hizmetin 270’inde fiyatlar arttı. 23’ünde fiyatlar değişmezken 115’inde düşüş görüldü.

‘Üretici’ baskısı devam edecek

Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Y-ÜFE), 2019 Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 1.58, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 2.14 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29.64 yükseldi. Yıllık TÜFE ile Y-ÜFE arasındaki makas 10 puana ulaştı. Bu fark önümüzdeki aylarda TÜFE’de artış baskısı olmaya devam edecek.