Vakıf, belli bir amacı, hizmeti yerine getirmek için bağışlanmış, tüzelkişi­liği olan mal varlığıdır.
Vakfın oluşması için belli koşulların ye­rine getirilmesi gerekir.
Ayrı bir varlığı, kişiliği olmak üzere bir malın belirli bir amacı, hizmeti gerçekleş­tirmek üzere bağışlanması, özgülenmesi gerekir.
Vakfın amacı sürekli olmalı, gerçek­leştirilmesi olanaksız olmamalı, kamuya hizmet niteliğinde eğitime, sanata yöne­lik olmalıdır.
Vakfın, amacının gerçekleştirilmesine yeterli mal varlığı, gelirleri, hakları bulun­malıdır.
Vakfın gelirleri, bağışlanan malların devamlılığını sağlayacak boyutta dü­zenli ve sürekli olmalı, vakfın amacının gerçekleştirilmesine özgülenmeli, tahsis edilmelidir.
Vakıflar, mülhak ve mazbut olmak üze­re sınıflandırılmaktadır. Mülhak vakıflar mütevelli heyetler tarafından yönetilmek­te olup yönetimleri mütevellilere bıra­kılırken mazbut vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Vakıf İslam hukukunda gelişmiş bir ku­rumdur. Kişinin malını vakfetmesiyle, mal üzerindeki mülkiyet hakkı sona ermekte, mal Allah’ın mülkiyeti altına girmektedir. Bu nedenle alınıp satılamamakta, vakfe­den kişi dahi mal üzerine tasarruf ede­memektedir.
Vakfedilen mallardan sağlanan yarar­lar, vakfın amacının gerçekleştirilmesine tahsis edilmelidir.
İslam hukukunda vakıf kurumunun gelişmesinde, iyilik, hasanet ana amaç olmakla beraber, mallar Allah’ın mülkiye­tinde olduğundan müsadereye, el koy­maya karşı korunma da sağlanmaktadır.
AKP iktidarı ile birlikte vakıfların yay­gınlaştığı görülmektedir. Ancak bazı kurumlar vakıf olarak isimlendirilse, etiketlendirilse de öz olarak vakıf niteliği taşımamaktadır.
Son dönemde kurulan vakıfların en azından bir bölümü amaç, mal varlığı ye­terliliği, gelirleri açılarından bir vakfın sa­hip olması gereken niteliklerden yoksun bulunmaktadır.
Vakıf, özel, siyasal yarar sağlama amaçlı olmamalı, amaç kamusal yarar sağlamak olmalıdır. Vakfın mal varlığı özel kişilerin bağışlarından oluşmalı, kamu kaynakları ile vakıf desteklenme­meli, beslenmemelidir.
Vakıf, kamusal hizmetler sağlayarak ka­munun yükünü paylaşmalı, kamuya yük olmamalıdır. Vakıf yönetiminde kamu yararını ençoklamak amaçlanmalıdır.
Mal varlığı amaç için yeterli olmayan, sürekli geliri bulunmayan vakıflar bir şe­kilde kamudan destek, bağış almaktadır. Mal varlıklarını kişisel bağışlar, düzenli gelirleriyle değil, kamu destekleriyle ar­tırmakta, kamuya yük olmakta, kamusal amaç yerine, özel, kişisel amaçla yönetil­mektedirler.
Vakıf üniversiteleri, yeterli mal varlıklarının, düzenli gelirlerinin bulunmaması, yönetim anlayışları, kapasitelerinin sınırlı oluşu ne­deniyle bir vakıftan beklenen toplumsal katkıyı sağlayamamakta, gerekli eğitim hizmetini de verememektedirler.
Çoğu vakıf üniversitesi, mal varlıkları, yerleşke oluşturacak, teknik donanım kuracak, düzenli gelir sağlayacak dü­zeyde olmadığından, bir hanı veya bir hanın birkaç katını kiralayarak toplama eğitim kadrosuyla, kâr amaçlı yönetim anlayışıyla faaliyetini sürdürmektedir. Vakfın kendine özgü yeterli geliri bu­lunmadığından, gelirin hemen hemen tamamı öğrencilerden alınan ücretlerden oluşmakta, eğitim kalitesine özen gös­terilmemekte, diploma sağlamakta ödün verilmektedir. Düşük puanlı, öğrenme is­teği ile değil, diploma alma amacıyla olu­şan öğrenci topluluğu, derleme öğretim kadrosuyla yeterli eğitimi alamamakta, bu yaklaşım, eğitim değil diploma ticareti yapılıyor izlenimini vermektedir. Şirket yönetimi anlayışıyla yönetilen vakıf üni­versiteleri, birkaçı hariç, dünya üniversi­teleri sıralamasında ilk beş yüz, hatta ilk bin içinde dahi yer alamamaktadır.
Vakıf etiketi taşımakla beraber, vakıf niteliğinden yoksun, gerçekte şirket veya dernek statüsünde olması gereken kuru­luşların çoğalmasıyla ülkede vakıf enflas­yonu yaşanmaktadır. Toplumsal açıdan yararlı olması gereken vakıflar, ne yazık ki saygınlık yitirmekte, özel, hatta siyasal amaçlı kuruluşlar haline dönüşmekte, kamudan aldıkları desteklerle de kamuya yük olmaktadırlar.