Vakıf enflasyonu
Öztin Akgüç
Son Köşe Yazıları

Vakıf enflasyonu

05.06.2019 07:30
Güncellenme:
Takip Et:

Vakıf, belli bir amacı, hizmeti yerine getirmek için bağışlanmış, tüzelkişi­liği olan mal varlığıdır.
Vakfın oluşması için belli koşulların ye­rine getirilmesi gerekir.
Ayrı bir varlığı, kişiliği olmak üzere bir malın belirli bir amacı, hizmeti gerçekleş­tirmek üzere bağışlanması, özgülenmesi gerekir.
Vakfın amacı sürekli olmalı, gerçek­leştirilmesi olanaksız olmamalı, kamuya hizmet niteliğinde eğitime, sanata yöne­lik olmalıdır.
Vakfın, amacının gerçekleştirilmesine yeterli mal varlığı, gelirleri, hakları bulun­malıdır.
Vakfın gelirleri, bağışlanan malların devamlılığını sağlayacak boyutta dü­zenli ve sürekli olmalı, vakfın amacının gerçekleştirilmesine özgülenmeli, tahsis edilmelidir.
Vakıflar, mülhak ve mazbut olmak üze­re sınıflandırılmaktadır. Mülhak vakıflar mütevelli heyetler tarafından yönetilmek­te olup yönetimleri mütevellilere bıra­kılırken mazbut vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Vakıf İslam hukukunda gelişmiş bir ku­rumdur. Kişinin malını vakfetmesiyle, mal üzerindeki mülkiyet hakkı sona ermekte, mal Allah’ın mülkiyeti altına girmektedir. Bu nedenle alınıp satılamamakta, vakfe­den kişi dahi mal üzerine tasarruf ede­memektedir.
Vakfedilen mallardan sağlanan yarar­lar, vakfın amacının gerçekleştirilmesine tahsis edilmelidir.
İslam hukukunda vakıf kurumunun gelişmesinde, iyilik, hasanet ana amaç olmakla beraber, mallar Allah’ın mülkiye­tinde olduğundan müsadereye, el koy­maya karşı korunma da sağlanmaktadır.
AKP iktidarı ile birlikte vakıfların yay­gınlaştığı görülmektedir. Ancak bazı kurumlar vakıf olarak isimlendirilse, etiketlendirilse de öz olarak vakıf niteliği taşımamaktadır.
Son dönemde kurulan vakıfların en azından bir bölümü amaç, mal varlığı ye­terliliği, gelirleri açılarından bir vakfın sa­hip olması gereken niteliklerden yoksun bulunmaktadır.
Vakıf, özel, siyasal yarar sağlama amaçlı olmamalı, amaç kamusal yarar sağlamak olmalıdır. Vakfın mal varlığı özel kişilerin bağışlarından oluşmalı, kamu kaynakları ile vakıf desteklenme­meli, beslenmemelidir.
Vakıf, kamusal hizmetler sağlayarak ka­munun yükünü paylaşmalı, kamuya yük olmamalıdır. Vakıf yönetiminde kamu yararını ençoklamak amaçlanmalıdır.
Mal varlığı amaç için yeterli olmayan, sürekli geliri bulunmayan vakıflar bir şe­kilde kamudan destek, bağış almaktadır. Mal varlıklarını kişisel bağışlar, düzenli gelirleriyle değil, kamu destekleriyle ar­tırmakta, kamuya yük olmakta, kamusal amaç yerine, özel, kişisel amaçla yönetil­mektedirler.
Vakıf üniversiteleri, yeterli mal varlıklarının, düzenli gelirlerinin bulunmaması, yönetim anlayışları, kapasitelerinin sınırlı oluşu ne­deniyle bir vakıftan beklenen toplumsal katkıyı sağlayamamakta, gerekli eğitim hizmetini de verememektedirler.
Çoğu vakıf üniversitesi, mal varlıkları, yerleşke oluşturacak, teknik donanım kuracak, düzenli gelir sağlayacak dü­zeyde olmadığından, bir hanı veya bir hanın birkaç katını kiralayarak toplama eğitim kadrosuyla, kâr amaçlı yönetim anlayışıyla faaliyetini sürdürmektedir. Vakfın kendine özgü yeterli geliri bu­lunmadığından, gelirin hemen hemen tamamı öğrencilerden alınan ücretlerden oluşmakta, eğitim kalitesine özen gös­terilmemekte, diploma sağlamakta ödün verilmektedir. Düşük puanlı, öğrenme is­teği ile değil, diploma alma amacıyla olu­şan öğrenci topluluğu, derleme öğretim kadrosuyla yeterli eğitimi alamamakta, bu yaklaşım, eğitim değil diploma ticareti yapılıyor izlenimini vermektedir. Şirket yönetimi anlayışıyla yönetilen vakıf üni­versiteleri, birkaçı hariç, dünya üniversi­teleri sıralamasında ilk beş yüz, hatta ilk bin içinde dahi yer alamamaktadır.
Vakıf etiketi taşımakla beraber, vakıf niteliğinden yoksun, gerçekte şirket veya dernek statüsünde olması gereken kuru­luşların çoğalmasıyla ülkede vakıf enflas­yonu yaşanmaktadır. Toplumsal açıdan yararlı olması gereken vakıflar, ne yazık ki saygınlık yitirmekte, özel, hatta siyasal amaçlı kuruluşlar haline dönüşmekte, kamudan aldıkları desteklerle de kamuya yük olmaktadırlar.  

Yazarın Son Yazıları

Yargı terörü

Terör, bir iktidarı, bir gücü zorla kabul ettirmek amacıyla sistemli şekilde şiddet kullanma, yıldırma, korkutma, tedhiştir.

Devamını Oku
17.12.2025
Sorun üretimsizlik, verimsizlik, kötü yönetim

Enflasyon, en yalın tanımıyla arztalep dengesizliği nedeniyle fiyatların yükselme sürecidir.

Devamını Oku
10.12.2025
Son kale CHP yıkılmamalıdır!

Kuvayı Milliye, Milli Mücadele, bağımsızlık savaşımıyla eşanlı din motifli dış destekli karşı hareket başlamıştır.

Devamını Oku
03.12.2025
Sosyal demokrasi

Sosyal demorasi, halkın katılımıyla sosyal refahı, gönenci ençoklama; halkın egemenliği, özgürleşmesi amaçlı siyasal düzendir.

Devamını Oku
26.11.2025
Örtülü kolonyalizm

Kolonyalizm, sömürgecilik bir devletin kendi sınırları dışındaki ülkeler üzerinde hegemonya, egemenlik kurarak ideolojik, kültürel, siyasal, ekonomik baskılarla siyasal, ekonomik çıkar sağlamasıdır.

Devamını Oku
19.11.2025
Cari denge net hata noksan

Ödemeler dengesinde “net hata noksan” kalemi...

Devamını Oku
12.11.2025
Birileri bizi kandırıyor

Başlık Halkın Haberi renkli sunucusu Ekrem Açıkel’den esinleme; ama fikir Montaigne “Halk doğru olan çok şeyi bilmemeli; yanlış olan çok şeye inanmalıdır”.

Devamını Oku
05.11.2025
Korku kültürü

Korku kültürü, bireyin; özgüvenini yitirmesine, söyleneni yapmasına, özgürce seçimini önlemeye, özsaygısından yoksunlaştırmaya, değersizleştirilmesine yöneliktir.

Devamını Oku
29.10.2025
Meşruiyet

Trump’ın büyükelçi Barrack’a “Erdoğan’a meşruiyet verelim” talimatı, meşruiyet tartışmasına yol açtı.

Devamını Oku
22.10.2025
Bilgilendirme

Bilgilendirmede amaç, kamuoyunu aydınlatma, bilgi eksikliğini, oluşan veya oluşturulmak istenen bilgi kirliliğini gidermektir.

Devamını Oku
15.10.2025
İttifak

İttifak, tek taraflı irade beyanı ile gerçekleşmez.

Devamını Oku
08.10.2025
Planlı kalkınma

Planlı kalkınma

Devamını Oku
01.10.2025
CHP ve koalisyon

Önerilerde bulunurken geçmişte yaşanan olaylardan, deneyimlerden ders alarak gelecekte olabilecek kötü gelişmelerden kaçınmak, uyarıda bulunmak gerekir.

Devamını Oku
24.09.2025
Sosyal dayanışma-sorumluluk

Planlanan, vaat edilen büyük işlerden, söylemlerdense yapılan ufak işler daha yararlıdır.

Devamını Oku
17.09.2025
Sorun-süreç-çözüm

Çözüm için soruna doğru tanı koymak, amacı belirlemek, süreci amaç doğrultusunda ilerletmek gerekir.

Devamını Oku
10.09.2025
Gelir artışı ve dağılım

Ekonomi politikasının ana amaçlarından biri de gelirin yeniden dağılımı, dağılımın eşitlikçi yöne evrilmesidir.

Devamını Oku
03.09.2025
İyinin dışlanması

Barışçıl, eşitlikçi, gönenç düzeyi yüksek, doğası, çevresi korunmuş bir kürede yaşamak olanaklı ve hedeflenmiş iken savaşların sürdüğü, yoksulluğun, açlığın yaygınlaştığı, haksızlığın arttığı çevrenin, doğanın sürekli kirletildiği, ortalama yaşam kalitesinin düştüğü bir kürede yaşıyoruz.

Devamını Oku
27.08.2025
Sıradanlığın başatlığı

Barışçıl, güvenli, insan kaynağı gelişmiş, eşitlikçi, çevre ve doğal kaynakları korunmuş bir dünya hedeflenirken iklim krizine girmiş, çevresi, doğası giderek kirlenen, açlığın, yoksulluğun yaygın olduğu, eşitsizliğin, şiddetin arttığı, kuralsız, düzensiz, güvenli olmayan bir dünyada yaşıyoruz.

Devamını Oku
20.08.2025
Kalkınma hedeflerimizin neresindeyiz?

Birleşmiş Milletler’e üye ülkeler, 2000 yılında yeni girilen döneme ilişkin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini kabul ettiler.

Devamını Oku
13.08.2025
CHP’li olabilmek

CHP’li olabilmek, CHP etiketi taşımayı değil, etik değerlere, niteliklere sahip olmayı gerektirir.

Devamını Oku
06.08.2025
Ödün vermeye hazırlar

Ülkede barış, terörsüz Türkiye mottosu ile de bezenmiş bir BOP (GOP) kurgusu sahneleniyor.

Devamını Oku
30.07.2025
Komprador grup

Kolonyalizm, sömürgecilik döneminde kolonilerde başat sömürgeci güçlerle işbirliği yapan...

Devamını Oku
23.07.2025
Cumhur İttifakı’nın jokeri Kılıçdaroğlu

2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, yine parti örgütünün onayı olmadan, Muharrem İnce, Kılıçdaroğlu tarafından biraz da gayri ciddi şekilde kürsüye çağrılarak resen aday ilan edilmiş; İnce seçimde genel merkez tarafından desteklenmediği yakınmasıyla partiden ayrılmıştır.

Devamını Oku
16.07.2025
Başarısızlık kanıtı cari işlemler açığı

Ekonomi politikasının başarısı tartışmalarında başarısızlık kanıtı cari işlem açığı.

Devamını Oku
09.07.2025
Türkiye zaten ilk sıradaydı

ABD’nin BOP (GOP) kapsamında Irak ve Suriye’yi hallettikten sonra güncel olarak İran, ardından da sıranın Türkiye’ye geleceği yorumları yapılıyor.

Devamını Oku
02.07.2025
Kalkınma engelleri

Ekonomik kalkınma, büyüme konusuna odaklanıldığında ağırlıklı olarak yatırım, sermaye birikimi, finansman, teknoloji gündeme getirilir.

Devamını Oku
25.06.2025
Faiz ve tasarruf

Klasik iktisat öğretisinde faiz etkili araçtır...

Devamını Oku
18.06.2025
Ekonomik büyüme!

Bir ekonominin kalkınma aşamasına geçmeden önce gayri safi yurtiçi ve milli hasılasının (GDP-GNP) artması gerekir.

Devamını Oku
11.06.2025
Genel eğilim halkoylaması

PKK’nin karalama, itham, yol gösterme, övünme ile dolu bildirgesi veya memorandumu; devletin egemen karakteri, bağımsız üniter, ulusal yapısı, Türkiye devletini uluslararası olarak tanıyan Lozan Antlaşması konularında tartışmalara yol açtı.

Devamını Oku
04.06.2025
Merkez Bankası rezervi

TC Merkez Bankası’nın brüt, net rezervi arttı, eksildi bilgisinden çok, merkez bankaları niçin rezerv bulundururlar, rezerv yeterliliğinin ölçütleri nelerdir, rezerv nasıl değerlendirilmeli, kullanılmalıdır sorularının yanıtları bilgilendirmede yararlı olur.

Devamını Oku
28.05.2025
Sözcüklerin büyüsü

Sözcükler büyülüdür. Etki altına alır, belirli somut bir amaca yönlendirir, umuda kaptırır. “Barış” da büyülü bir sözcüktür.

Devamını Oku
21.05.2025
Bir dogma: Yabancı sermaye yatırımı

İktisatta irdelenmeyen, bulgularla da kanıtlanmayan bir inanç, has, dogma da yabancı sermaye yatırımıdır. Yabancı sermaye yatırımı bir “panacea”, her derde deva olarak önerilir. Yabancı sermaye gelecek, üretim, istihdam artacak, enflasyon hız kesecek, döviz, teknoloji, yönetim deneyimi girişi olarak kriz sonlanacak.

Devamını Oku
14.05.2025
Olaylar ve anılar

Olaylar ve anılar

Devamını Oku
07.05.2025
Faşizan hukuk düzeni

Faşizan hukuk düzeni

Devamını Oku
30.04.2025
Türkiye’nin temelinin atıldığı gün

Türkiye’nin temelinin atıldığı gün

Devamını Oku
23.04.2025
Gelir dağılımı ekonomik kalkınma

Gelir dağılımı ekonomik kalkınma

Devamını Oku
16.04.2025
Diploma

Diploma

Devamını Oku
09.04.2025
Çevresel sermaye varlığı

Çevresel sermaye varlığı

Devamını Oku
02.04.2025
Dış politikada sağgörü

Dış politikada sağgörü

Devamını Oku
26.03.2025
Devletin onarımı

Devletin onarımı

Devamını Oku
19.03.2025