Siyasi deprem, dibe vuran turizm, allak bullak olmuş piyasalar... Sanayi ve üretim dersen zaten başını bataktan çıkaramıyor. Her gün gelen şehit haberleri, asla bitmeyecek gibi duran terör ve terör korkusu... Neresinden tutsan elinde kalıverecek duygusu içinde yaşadığımız bu ülkede “güzel ve umut verici” olana daha bir sıkı sarılmak zamanı sanırım. Özellikle bu “umut verici” olan, gençlerden kaynaklanıyorsa... Az buz değil; 70 kentte 144 üniversiteden 3195 genç, 1292 iş fikri ile girişimcilik için yarıştı. TÜSİAD’ın “Bu Gençlikte İş Var!” yarışmasından bahsediyorum.
İçlerinden biri, Zafer Elcik. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi. Kardeşinin otizm hastası olması ve Türkiye’de otizmli çocuklara verilen eğitimin hem çok pahalı hem de çok yetersiz oluşu Zafer’i harekete geçirmiş; aynı sınıftan arkadaşı Sercan Değirmenci ile birlikte otizmli çocuklara tablet bilgisayarlar üzerinden mobil olarak verilen bir eğitim modülü geliştirmişler. Bir noktada aralarına İTÜ İşletme Mühendisliği öğrencisi Can Dörtkardeşler de katılmış. Otsimo adını verdikleri proje ile çocuklar tamamen ücretsiz bu eğitimi oyun şeklinde alabiliyor. Veliler ise uygun bir bedel karşılığı, çocuklarının gelişimini aylık raporlarla takip edebiliyorlar. Amaçlarının bir boyutu da, bugüne kadar hiçbir eğitime ulaşamamış otistik çocukların bu eğitime en kolay yoldan ulaşabilir olmaları... Otsimo ekibi TÜSİAD’ın yarışmasının birincisi. Ama bu arada bir gelişme daha olmuş. Daha bu yarışma süreci devam ederken, uluslararası bir ödül de kazanmış. Dünyanın en saygın sosyal girişimcilik yarışması olan Global Social Venture Competition’da Ortadoğu, Avrupa, Afrika birincisi çıkarak finale kalmış. Böylece 1999’dan beri UC Berkeley tarafından düzenlenen dünya çapındaki bu yarışmanın finaline kalan ilk Türk girişimi unvanının da sahibi olmuş.
Aslında bana göre yarışmanın en büyük özelliği, TÜSİAD üyelerinin finale kalan 14 projeye birebir mentörlük yapıyor olmaları. Özellikle de TÜSİAD’ın üçüncü neslinin... Hüsnü Özyeğin’in oğlu Murat Özyeğin, Erkut Yücaoğlu’nun oğlu Can Yücaoğlu ve Gürallar Yönetim Kurulu Başkanvekili Esin Güral Argat birebir gençlere rehberlik yapan isimler.
TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes, amaçlarının gençleri hem girişimciliğe özendirmek hem de onlara iş planı oluşturmak, networking fırsatları yaratmak olduğunu söylüyor. Her 4 işsizden birinin üniversite mezunu olduğu bir ülke burası. Üniversitelerin büyük çoğunluğunun yüksekokul düzeyinde bile olmadığı bilinen bir gerçek. Bu yüzden rol modellere, başarı örneklerine çok ihtiyaç var. Özel sektörün elinin bu gençlere uzanmasına, başarılı olanlara sahip çıkmasına... En çok başvuru yapılan ikinci ilin Elazığ ve 166 proje ile Fırat Üniversitesi olması bu açıdan sevindirici. Finalde ilk 5 arasına giren bir projeleri de var. Adı Soilcharger; içindeki toprak ve bitkisel posaların kimyasal reaksiyonu sayesinde bir yıl kesintisiz elektrik üretiyor. Yerel, çevreci ve düşük maliyetli. Hedefi yerel yönetimler...
Dedim ya... Bu ülkede sorunları bilen, doğru tanımlayan ve yaratıcı çözümler geliştiren bir gençlik de var; başıboş bırakılan, önüne hiçbir şekilde gelecek hedefi konulmayan bir gençlik de. Ve ne yazık ki ikinci gruptakilerin sayısı çok çok fazla. Bu ülke bugüne kadar ikinci gruptakilere hiç sahip çıkmadığı gibi ilk gruptaki az sayıda “iyi fikir sahibi” gençlerinin de kıymetini bilmedi; yaratıcılığın, girişimciliğin önünü açacak ekosistemler oluşturamadı. Umarız TÜSİAD’ın yaptığının devamı gelir...