Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
İslamcı Tüketim Toplumu
Sevgili,
\nBenim kuşağımın yoksul kesimden sayılmayacak olan, memur ve orta halli aile çocukları, anne-babalarının arkadaşlarının kendilerinden biraz büyük çocuklarının giysilerini giymişlerdir.
\nÇabuk büyüdüğümüzden, bayramlıklarımız, yeni esvaplarımız da hep çabuk küçülmesin diye biraz büyük, biraz bol alınırdı. Kolları uzun, bol ceketlerimizle ortada şapşal şapşal dolaşırken, gerekçesini anladığımız bu mantığa pek sinirlenirdik.
\nİlkokuldan başlayarak, lacivert ceketinin üstüne arması işlenmiş, altında gri pantolonla giyilen forması olan bir yerde okuduğumdan, o siyah önlük ve beyaz yakayı hiç takmadım.
\nAma mantığını anladım ve küçük yaşımdan itibaren, ne kadar bilinçli, ne kadar kulaktan dolma bilmem artık, destekledim.
\n“Sınıfsız, imtiyazsız, kaynaşmış bir kitlenin” çocukları bir örnek olmalı, farklılık okula yansımamalıydı.
\nAslında hiçbir dönemde, sınıfsız, imtiyazsız, kaynaşmış bir kitle olmadık. Ama belki de yetersiz sermaye birikimi yüzünden gelirler arasındaki uçurumu bugünkü kadar büyük olmayan yoksul bir ülke iken, daha alçakgönüllü bir yaşam sürdürürdük.
\n***
\nAslında ister kapitalist olsun, ister sosyalist, bütün düzenlerin eğitim sistemlerinin büyük çelişkisi, hem tornadan çıkmışçasına birbirine uyum gösteren, hem de değişik yaratıcı tipler yaratmak olunca, bir ölçüde biteviyelik amaçlanıyor. Öğrenciye tanınan yaratıcılık, özgürlük, özgünlük alanı, sınırları rejimin demokratikliğiyle orantılı ölçüde, çizilmiş oluyor.
\nTartışmacı, sorgulayıcı, katılımcı eğitim sistemlerinde bile sorgulama ile tartışma alanının sınırı vardır.
\nZaten alan kavramı sınırsız değildir.
\nMilli eğitimin, ki her yerde her düzende mevcuttur, amacı bireyi bir yandan çarkların dönmesine katkıda bulunabilecek hünere ve nadiren de yaratıcılığa kavuştururken, öte yandan sisteme uyum sağlayacak bir yapıyla yoğurmaktır.
\nOnun için üniforma bütün eğitim sistemlerinin ana düşüncesiyle bağdaşır. Kimi zaman ayrılığı, aidiyeti simgeler, kimi zaman birliği, biteviyeliği... Tek tip giysi okullarda her ülkede zaman zaman uygulanmış, yadırganmayıp, savunulmuştur.
\n***
\nOkulda tek tip uygulaması, kapitalist ülkelerde tüketim toplumu öncesinde yaygındı.
\nNe zamanki tüketim toplumu aşamasına geçildi; öğrenci, hatta öğrencilik öncesi dönemin çocuğu tüketim çarkının bir parçası, bir müşteri haline geldi, tek tip uygulamasına da, özgürlük gerekçesi ardına sığınılarak son verildi.
\nTabii ki, tek tip uygulamasının bir yana bırakılmasının özgürlükle bir ilişkisi yoktu.
\nÇocuklar tek tipin, bizde kara önlük beyaz yakanın cenderesinden kurtuluyor, ama yapay ihtiyaçların, marka esaretinin pençesine atılıyordu.
\nOkullarda kıyafet serbestisinin ardındaki bu “müşteri öğrenci” ilişkisini görmeyenler, olayı tam olarak kavrayamayacaklardır. Eğitimin özelleştiği ve meta haline geldiği, hak olmaktan çıkıp ihtiyaca dönüştüğü bir ortamda, eğitimin müşterisi öğrenci, giyimin de gönüllü tüketicisi olmak konumundaydı.
\nTürkiye bu trene binmiştir. Bugün İslamcı bir tüketim toplumuyuz. Artık bu iki kavram birbirinden ayrılmaz olmuştur.
\nSiyah önlük beyaz yakanın tarihe karışmasının nedeni budur, başka bir şey değil.
\nBu ortamda, öğrencilerimiz, bir yandan tesettüre sokulurlarken, bir yandan da markalara özendirileceklerdir. Böylece de siyah önlük beyaz yakanın yerini markalı tesettür alacak, lafta kalan sınıfsız, imtiyazsız, kaynaşmış kitle, artık sınıfına, imtiyazına uygun markalı, ayrışmış bir topluma dönüşecektir. Dönüşmüştür de...
\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Türkiye'deki sağlık sistemi ne durumda? Mersin Tabip Oda
- Çorlu tren faciası davasında 6 yıl sonra karar çıktı!
- Beslenme çantalarının içi boş kaldı...
- Böylesi görülmedi: Tavuk mu horoz mu?
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
En Çok Okunan Haberler
- İstanbul'da zincirleme kaza
- En yüksek faizi hangi banka veriyor?
- Polis meslektaşlarına ateş etti
- AKP'de toplu istifa!
- Barcelona'dan Arda Güler'e büyük övgü!
- Mert Hakan Yandaş'dan sosyal medyada çok sert tepki!
- ‘Sinirden kanepe örtülerini dişlemeye başladım’
- Kuryeden ‘görev tamam’ pozu!
- Yıllar sonra gelen itiraf: 'Onlar varsa oynamam dedim'
- Uçum'dan bu kez '50+1' ayarı