Çiğdem Toker

Yap-İşlet Devret: Öl

07 Nisan 2014 Pazartesi

Lütfü Bulut, Yaşar Bulut, Kahraman Baltaoğlu, 3. Boğaz Köprüsü inşaatında çalışıyordu. V35 No’lu viyadükte...
Gece saat 22.00 sularında, 50 metre yükseklikten düşerek öldüler. Lütfü ile Yaşar kardeşti.
Kahraman Baltaoğlu da beton dökümü işine iki gün önce girmişti.
Haber fotoğrafını görmüşsünüzdür.
Oradan öyle bulunuveren eski tip battaniyeler örtülmüş cansız bedenlerinin üzerine. Muhtemelen, beton dökmekten yorgun düşüp inşaat alanında uyurken üstlerine çektikleri şilteler onlar.
Son yıllarda ölüm haberlerinde aşina olduğumuz fosfor sarısı, fermuarlı “torba”lar bile değil...
Yetişememiştir ambulans.
ICA Konsorsiyumu’nun açıklamasında “Alınan tüm güvenlik önlemlerine rağmen” deniyor.
Oysa hangi güvenlik önlemi alınmış olursa olsun, kazanın saati fikir veriyor.
Onlar gece çalıştıkları için öldü. 3. Boğaz Köprüsü’nü zorla dayatan irade ve gece o saatte çalışmayı normal bir kural sayan Yap-İşlet- Devret modeli yüzünden...
Nedir, Boğaz’a “3. gerdanlık” yapılıyor.
İstanbul’un canına okuya okuya, yeşili katlede katlede, yoksul insanların canını ala ala...
Vinci, viyadüğü, betonu kendinden menkul ihtiraslı “gerdanlık” kanatıyor işte...
Daha da kanatacaklarından başka.

***

Peki; daha nesnel bakalım:
“Kısa süre”, Yap-İşlet-Devret modelinin “olmazsa olmazı”dır.
Milyar dolarlık kamu projelerinde, fiyat ve tasarım ile birlikte yarıştırılan üç temel ihale unsurundan biridir.
Yap-İşlet-Devret modelinin; yaşadığımız çevreyi, soluduğumuz havayı, içtiğimiz suyun lezzetini, kaynakların dağılımını, kentin görünümünü geri dönüşü olmayacak biçimde değiştirmesinin sırrı da bunda gizlidir: “Kısa süre.”
Altyapı projelerinde, “yapım süresi dahil en kısa işletme süresi”ni veren girişim gruplarının, ihaleyi alma şansı her zaman daha yüksektir.
Firmalar da -sadece adı kalmışkamuya verdikleri fiyata, “yapım süresi”ni işletme süresine dahil ettikleri için, ihaleyi aldıktan sonra inşaatı çok hızlı yapıp bitirmek ister.
İster çünkü; söz gelimi, “normal” çalışma koşullarında, 5 yılda bitebilecek projeyi 3 yıla çektiğinde, aradaki süre kadar köprüyü, devir tarihine kadar kendisi işletip para kazanacaktır.
(3. Köprü’nün ihale sonuçlarına bakarsanız, bu fotoğraf daha net ortaya çıkar.
Teklif veren diğer grubun verdiği süre ile aradaki fark 4 yıl.)
Onun için gece yarısı bile yakılır inşaat alanında projektörler: Lütfü, Yaşar ve Kahraman bu yüzden ölür.
Köprü ayaklarının kısacık sürede 100 metreyi aşmasının sebebi, İstanbullunun trafik çilesi azalsın diye değil, konsorsiyum daha erken para kazanmaya başlasın diyedir.
Şimdi hatırlayabiliriz o haberlerin hiç değişmeyen başlığını:
“Köprüler para bastı”.
Ve ekleyebiliriz yanına diğerlerini:
3. gerdanlık kanatmaya devam edecek daha. Yap-İşlet-Devret: Öl  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Hoşça kalın 9 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları