Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Linçlerden linç beğenin
Kavramlar zaman içinde dönüşür, bulundukları ortama göre uyarlanır veya gereksinim durumunda farklı anlamlar içinde üretilerek yeniden kullanılır. Aslında kuşakların birbirlerini anlayamamasının en büyük nedenlerinden biri de budur. Linç de bu kavramlardan birisi.
Kısaca linç kavramının nasıl ortaya çıktığından söz edeyim. Genel olarak “mahkemesiz ceza” anlamına gelir.
Etimolojinin kaynaklarından en belirgin olan Charles Lynch isimli 18. yüzyılda ABD’de yaşamış bir çiftçidir. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Britanya’ya sadık kalanları hapis cezasına çarptıran “yetkisiz” bir mahkemeye başkanlık etmiştir.
Onun başkanlığında çıkan yasalar “Lynch yasası” olarak bilinir ve kamu düzenini uygulayacak kapasitede olmayan kişilerin sıra dışı koşullarda yasa koyucu konumunda olabilmesini betimler.
Bu kavram zamanla ülkede yükselen ırkçılıkla birlikte siyahlara karşı kent sokaklarında yapılan topluca öldürme ve ağır yaralama eylemlerine verilen isim olmuştur.
Siyahi İnsanların Gelişmesi İçin Ulusal Birlik (NAACP) verilerine göre 1882’den 1968’e kadar toplam 4 bin 743 linç olayı yaşanmıştır.
Günümüzde linç kavramı çok daha farklı bir boyutta ele alınıyor. Artık sosyal medya başta olmak üzere bir kişinin eylemi veya düşüncesi nedeniyle topluca abartılı biçimde eleştirilmesi veya hakarete maruz kalmasına “linç kültürü” diyoruz.
Peki sevmediğimiz fikirleri veya insanları sokak ortasında topluca dövmeyecek kadar medenileştik mi?
Evet artık tüm dünyada daha az linçle karşılaşıyoruz ama sanırım bunun nedeni ortak değer yargılarımızın gelişmesinden çok etrafımızda daha çok mobese kamerası olması. Bir de birbirimize değerlerimiz üzerinden sanal tekmeler savurabileceğimiz sosyal medya hesaplarımız.
Ancak sanal linçin, gerçek dünyada bir karşılığı var. İtibar suikasti, iptal kültürü ve bireyi izole etme çabası bir yana yasalar da işlevlerini yerine getirmek için sosyal medya linçini bekliyor.
Üstelik kimi zaman toplumun çok büyük bir kısmının uzlaştığı konu ve kişiler için linç kültürü hiç itirazsız işletilirken kamuoyunun bölündüğü konularda hepimiz “linç kültürü”nden şikâyet etmeye başlıyoruz.
Bu yolun sonunda görünen, kavramların giderek yozlaşması, içinin boşalmasından başka bir şey değil. Distopik gelecek senaryolarında hiç söz edilmeyen bir olasılık da bu.
“Madem kimi linç edeceğimiz konusunda uzlaşamıyoruz o zaman herkesle empati kurup anlamaya çalışalım” diyeceğimiz ve sonunda kendimizi “linç edenlerin” gerekçelerini dinlerken bulacağımız bir gelecek.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Türkiye'deki sağlık sistemi ne durumda? Mersin Tabip Oda
- Çorlu tren faciası davasında 6 yıl sonra karar çıktı!
- Beslenme çantalarının içi boş kaldı...
- Böylesi görülmedi: Tavuk mu horoz mu?
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
En Çok Okunan Haberler
- İstanbul'da zincirleme kaza
- En yüksek faizi hangi banka veriyor?
- Polis meslektaşlarına ateş etti
- AKP'de toplu istifa!
- Mert Hakan Yandaş'dan sosyal medyada çok sert tepki!
- Barcelona'dan Arda Güler'e büyük övgü!
- ‘Sinirden kanepe örtülerini dişlemeye başladım’
- Kuryeden ‘görev tamam’ pozu!
- Yıllar sonra gelen itiraf: 'Onlar varsa oynamam dedim'
- Uçum'dan bu kez '50+1' ayarı