Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Neoliberal Büyüme
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2011 yılına ait milli gelir tahminlerini tamamladı. TÜİK verilerine göre, 2011 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) reel değeri sabit 1998 fiyatlarıyla yüzde 8.5 artış gösterdi. GSYH’nin cari fiyatlarla toplam büyüklüğünün 1.295 milyar TL’ye ulaşmış olduğu ve bunun da kişi başına 10.244 dolarlık bir gelir olduğu hesaplanmakta.
\nTÜİK’in hesaplamaları reel GSYH’nin 2011’in son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine görece yüzde 5.2 artış gösterdiğini gösteriyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırıldığında ise GSYH’nin bir önceki döneme görece reel artışının sadece yüzde 0.6 düzeyinde olduğu görülüyor. Dolayısıyla, 2011’in son çeyreğinde ekonominin gözle görülür biçimde yavaşladığı; söz konusu durgunluğun 2012’de daha sert bir iniş mi, yoksa “yumuşak” bir tempoyla mı geçiştirilebileceği öngörüleri ise şu anda iktisat gündemimizi meşgul etmekte.
\n***
\nYunanistan ekonomisinin Avro bölgesi içinde (ya da dışında kalarak) geçireceği dalgalanmalar; Çin ekonomisinden gelen ve “orta-gelir tuzağı” diye anılan “yavaşlama sinyalleri” ve daha tehlikelisi, bölgemizde yükselen siyasi tehdit ve savaş konjonktürünün yarattığı olumsuzlukların biçimi kuşkusuz 2012’nin ekonomik görünümünü yakından etkileyecektir.
\nBiz bu yazıda bu öngörü egzersizlerini bir yana bırakarak, Türkiye ekonomisinin süregelen büyüme niteliklerini kısaca değerlendirmeye çalışacağız.
\nTürkiye bilindiği üzere 1998 yılından bu yana IMF ile imzalanmış bulunan “yakın izleme anlaşması” uyarınca spekülatif nitelikli ve yabancı sermaye girişlerince yönlendirilen, dış borçlanmaya dayalı bir büyüme patikası izliyor. Söz konusu programın ortodoks/muhafazakâr öğelerine dayanarak, neoliberal nitelikte olduğunu biliyoruz.
\nAşağıdaki tabloda Türkiye ekonomisinin 1998-sonrası büyümesinin ana harcama grupları itibarıyla ayrıştırılması sergileniyor. Türkiye ekonomisinin söz konusu dönemde sabit 1998 fiyatlarıyla, reel olarak 44.670 milyon TL değerinde artış göstermiş olduğu görülmekte. Eğer bu tutarı 100 kabul edersek, bunun yüzde 71.9’unun özel tüketim talebinden; yüzde 28.6’sının ise özel yatırım harcamalarından kaynaklandığını hesaplıyoruz. İhracat artışı bu tutarın yüzde 27.3’ünü sağlamış. İthalat harcamalarının milli gelire katkısı tanım gereği eksi yönde ve yüzde -41.7 olarak hesaplanıyor.
\nVeriler Türkiye ekonomisinin 1998-sonrasında önce üçlü koalisyon daha sonra da AKP hükümetlerince uygulanan neoliberal IMF programları altında yıllık ortalama hızının yüzde 3.8 olduğunu belgeliyor. Harcama grupları itibarıyla büyüme hızları, özel tüketim için yüzde 4.0; özel yatırımlarda yüzde 5.3; ihracatta yüzde 4.6. İthalatın büyüme hızı ise milli gelir büyüme hızının neredeyse iki katı: yüzde 6.5.
\n***
\nMilli gelir istatistiklerinde yer almayan, ancak diğer kaynaklardan bildiğimiz üzere Türkiye ekonomisinin dış borç stoku 1998’de 84.8 milyar dolar iken, 2011’in üçüncü çeyreği itibarıyla 309 milyar dolara ulaşmış gözüküyor. Dolayısıyla, 1998 sonrasında Türkiye ekonomisinde ithalata dayalı spekülatif yönlü büyümeyi finanse edebilmek için her 1 TL’lik reel milli gelir artışının, 5.05 dolarlık dış borçlanmaya tekabül ettiği anlaşılıyor.
\n2003-2011 arasında AKP hükümetleri döneminde ise söz konusu oranın 4.68 dolar düzeyinde süregeldiğini gözlemekteyiz. Büyümenin dışa bağımlı ve kırılgan nitelikte; ve dolayısıyla, istikrarsız ve sürdürülemez yapıda olduğu uyarılarını vurgulamak için bilemiyorum daha başka ne tür veri kullanmamız gerekiyor?
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Türkiye'deki sağlık sistemi ne durumda? Mersin Tabip Oda
- Çorlu tren faciası davasında 6 yıl sonra karar çıktı!
- Beslenme çantalarının içi boş kaldı...
- Böylesi görülmedi: Tavuk mu horoz mu?
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
En Çok Okunan Haberler
- Savunma sanayi firmalarının ürünleri, Din dersinde!
- Akşener'den kurultayda 'veda' konuşması
- Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan KDV zammı
- Arda Güler ilk 11 çıktı ve golünü attı!
- Seçim ikinci tura kaldı
- Serdar Aziz'den flaş paylaşım!
- Kadınlara 'Cehennemde yanacaksınız' diye bağırdı
- Nihat Kahveci'den Süper Lig iddiası
- 'Türkiye ilk etkilenenlerden olacak...’
- Fenerbahçe'den derbi öncesi karar