Eylül güzeldir. Bugün eylül ayına veda ediyoruz. 12 Eylül’lere de veda edebilmek dileğiyle...

Eylülün son pazar gününde pandemi yüzünden hep ertelenen Bilim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (BESAM) toplantısı var. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 42. maddesine göre, 2000 yılında kuruldu. BESAM’a yazar ile yayıncı arasında bir köprü kurum denebilir. 

Yazarın telif haklarını koruyor. Anlaşmazlıklarda mahkeme kapısını çalmadan önce, yazar ile yayıncıyı uzlaştırıyor. Galiba üç dönemdir Esen Arslandoğan başkanlık yapıyor... Onca sorunları aşıp bugünlere getirdi.

BESAM her topluma gerekli bir kurum. Çünkü kitabı ne yazar yayıncısız ne de yayıncı yazarsız tek başına topluma ulaştırabilir. 

BESAM toplantısına katılmak üzere evden çıktım. İstanbul sokakları pazar gününün dinginliğini sabah yaşamış olmalı ki, öğle saatlerinde yine trafiği yoğundu. Pek çok kişi taksi bekliyordu. Taksi kıtlığı vardı! Barbaros Bulvarı’ndan geçerken gördüm, Boğaziçi (15 Temmuz Şehitler) Köprüsü trafiği de iki yönlü yoğundu.

‘KÖPRÜLERE ŞİİRLER’

Köprüyü görünce, bir gün önce okumaya başladığım Ataol Behramoğlu’nun Köprülere Şiirler (Tekin Yayınları, 2021) kitabı aklıma geldi. Türkiye ve dünyada yirmi iki ünlü köprü için onun yazdığı, her birinden de geçtiği; ressam Sali’nin desenleriyle süslenen, köprüleri ve şiirleri düşünmeye başladım. 

Bilmediğim köprüleri öğrendim. İnsanlarla insanları buluşturan, geçmişle geleceği birleştiren, yüzyıllara tanıklık eden köprülerdi bunlar. Edirne Köprüsü’nün “taştan” değil, “aşktan” yapıldığını, Hıdırlık Köprüsü’nün küsleri barıştırdığını ve bunların bilge köprüler olduğunu öğrendim.

Örneğin “Gereksiz Köprü” adıyla bir gazete haberinden yola çıkarak yazılmış aynı adı taşıyan şiir. Bu köprü Trabzon’un Arsin ilçesindeymiş ve bir gezisinde haberi ve köprüyü unutmuşken Karadeniz fıkrası gibi ansızın karşısına çıkıvermiş Behramoğlu’nun! Artık bu köprüler, bu şiirlerle de anılacaklar. Ne güzel.

BROOKLYN KÖPRÜSÜ

Köprü denince Özdemir İnce’nin Şiir ve Gerçeklik (Sia Yayınları, 5. Baskı, 2021) kitabında Roger Caillois’in Şiir Sanatı kitabından aktardığı New York’taki Brooklyn Köprüsü ve kitaptaki kör dilenci öyküsü aklıma geliyor. Caillois’in kitapta verdiği bu örnekse, söz sanatını ve gücünü gösteriyor. İnce’den okuyalım:

“Brookly Köprüsü’nde dilenen bir kör varmış. Köprüden gelip geçenlerden biri adamcağıza günlük kazancının ne kadar olduğunu sormuş. Dilenci, iki dolara zar zor ulaştığını söylemiş. Yabancı bunun üzerine kör dilencinin göğsünde taşıdığı ve sakatlığını belirten tabelayı almış, tersini çevirip üzerine bir şeyler yazdıktan sonra tekrar dilencinin boynuna asmış ve şöyle demiş: ‘Tabelaya gelirinizi artıracak bir yazı yazdım. Bir ay sonra uğradığımda sonucu söylersiniz bana.’ Dediği gibi bir ay sonra gelmiş: ‘Bayım size nasıl teşekkür etsem acaba?’ demiş dilenci. ‘Şimdi günde on - on beş dolar kadar topluyorum. Olağanüstü bir şey. Tabelaya ne yazdınız da bu kadar sadaka vermelerini sağladınız?’ ‘Çok basit’ diye yanıtlamış adam, ‘Tabelanızda ‘doğuştan kör’ yazıyordu, onun yerine ‘Bahar geliyor, ama ben göremeyeceğim’ diye yazdım.”

KÜLTÜR KÖPRÜSÜ

Toplantı sonrası eve dönünce, bilgisayarımda, sosyal medya aracılığıyla tanıştığım, söyleşi önerilerini kabul ettiğim Le Dactylo Méditerranéen - Akdeniz Daktilosu grubundan Deniz Dağdelen Düzgün’ün gönderdiği soruları buldum. En kısa zamanda yanıtlayacağımı yazdım. İnternet gazetelerinin 4. sayısında Türkçe - Fransızca yayımlanacak. Onlar da kendilerini Türk - Fransız kültürü arasında bir “köprü” olarak tanımlıyorlar.

Özetle eylülün son pazar gününü böylesine kültürel bir ortamda geçirmek güzeldi. Ama yaşam hep böyle mi? Güne iyi başlasam da akşam saatlerinde memleketten gelen acı haberle sarsıldım: En büyük ablamın en büyük oğlu; eski öğretmen, iş insanı sevgili yeğenim Ali Şenluk, Niğde’de beyin ameliyatı olmuştu, günlerdir yoğun bakımdaydı; bizlere veda etmiş... Kalbim parçalandı sanki. 

Işıklar içinde uyu Ali! Seni çok özleyeceğim...

Eylül ayı güzeldir, acıları olmasa...