Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Özel Şirketlerde Sosyal Sorumluluk
Özel şirketlerin içinde yaşadıkları toplumlara karşı bazı sorumlulukları olduğu konusu, oldukça tartışmalıdır. Tartışmanın temelinde, özel şirketlerin yapabilecekleri sosyal sorumluluk harcamalarının, “hayırseverlik” mi, yoksa topluma karşı bir sorumluluğun yerine getirilmesini belirleyen bir “görevi yerine getirme” davranışı mıdır sorusuna yanıt aranması sırasındaki görüş ayrılıklarıdır.
\nBazı oldukça “sosyalist” görüşlere göre, özel şirketler, aslında topluma ait olan toplum kaynaklarını kullanarak üretim yapmaktadırlar ve birçoğu da bu toplum kaynaklarını kendilerinin ya da yakın çevrelerinin çıkarları için kullandıkları için, toplumlara borçludurlar. Hatta, özel şirketlerden çoğu, bunları hoyratça ve savurganca harcayarak tükenmelerine neden oldukları için, bu “borcu” geri ödeyebilmek için sosyal sorumluluk projeleri yapıp bunları uygulamak ve bu topluma geri vermek zorundadırlar.
\nBu alandaki özel şirket (kapitalist) yanlısı görüşlere göre, sosyal sorumluluk projelerine para harcayan üst düzey özel şirket yöneticileri bu harcamaları, ortakların kesesinden değil kendi keselerinden yapmalıdırlar. Bu görüşlere göre, sosyal sorumluluk projeleri için ortakların hak ettiği para kaynaklarından (şirket kârlarından) yapılan sosyal sorumluluk harcamaları, bir örtülü vergi özelliğindedir; ve şirket içindeki katma-değer yaratma oluşumunu zayıflatmaktadır. Özel şirketler aracılığı ile serveti ve geliri daha iyi ve yeniden dağıtmadan önce servetin ve katma değerin kazanılmasına öncelik verilmelidir.
\nTarafsız gözlemcilere göre durum şöyle görünüyor: Özel şirketlerin sosyal sorumluluk projelerinin katma değer yaratmadığını öne sürmek doğru değildir. Sosyal sorumluluk harcamaları da servet ve katma değer yaratıcı etkiler yaratırlar. Bu görüşte olanlara göre, örneğin çevre dostu projeler geliştiren bir şirket, bu davranışını beğenen toplum bireylerinden, ürettiği mal ya da hizmet için ek talep ve ciro artışı yaratmış olacaktır. Böyle bir şirket daha idealist çalışanları daha çok işe alarak, onların daha özverili çalışmaları yolundan daha kaliteli üretimlerini artırmak, ya da daha düşük ücretle işçi çalıştırmak olanağı elde edebilirler. Böyle bir şirket, toplumun ve kamu kurumlarının beğenisini kazanarak, kamu kurumlarından yardımlar, ödüller ve vergi indirimleri elde edebilir. Hatta böyle bir şirket, bu sosyal hizmetleri nedeniyle, daha düşük sermaye maliyeti ile, daha düşük faiz yükleriyle kaynak sağlama olanakları kazanabilir.
\nSosyal harcamalarını arttıran özel şirketler, topluma yaptıkları katkıların tümünün ya da herhangi bir bölümünün karşılığını, bugünden yarına, kısa sürelerde ve gözle görülür biçimde elde edemeyebilirler; ama orta ve uzun sürelerde bu tür harcamalarının parasal yararlarını elde edecekleri, kuşkusuzdur; geçmiş deneyimler bunu gösteriyor.
\nÜlkemizdeki büyük özel kesim şirketleri, egemen ortakları ya da egemen aileler, kurdukları vakıflar aracılığı ile sosyal sorumluluk projeleri uygulamaktadırlar. Deneyimler göstermektedir ki, özel kişi ve kuruluşların bu tür sosyal hizmetleri, ürettikleri mal ve hizmetlerden daha çok itibar sağlamaktadır; bu hizmetlerle elde edilebilen yaygın reklam değeri, bedel ödeyerek bu kuruluşlar tarafından ödenmesi gerekecek büyük reklam harcamalarıyla elde edilen değerden çok daha fazla olabilir; böyle bir yarar/zarar (cost/benefit) hesabı da yapılabilir.
\nBu yönde kararlar alacak büyük özel şirketlerimizin ve büyük servet edinmiş kişi ve ailelerin daha çok ve yaygın sosyal sorumluluk projeleri geliştirip uygulayarak toplumdan şükran ve şirketlerine sürdürebilirlik kazandırabileceklerini düşünüyoruz.
\n\n\n
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Milli Eğitim Bakanı Tekin'den 'mülakat' açıklaması
- Besin alerjisi nasıl tedavi ediliyor?
- 10-16 Mayıs Engelliler Haftası
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
En Çok Okunan Haberler
- 'Sakın 'Bizim burada fay yok' diye düşünmeyin'
- Erdoğan, Kalın ve Tunç'u Saray'a çağırdı
- ORC anketinde AKP'ye büyük şok!
- Slovakya Başbakanı'na silahlı saldırı
- Bakan Ali Yerlikaya'dan flaş açıklama
- 'Sizin de affınızı istemeniz yerinde olacak'
- Üst düzey Emniyetçiler gözaltında
- 'Mübarek adamdan muhteşem gol'
- Erdoğan'dan krizle ilgili ilk sözler
- Saray'da 'Ayhan Bora Kaplan' zirvesi...