Tek lider... Çok parti... Otoriter yapı...

13 Haziran 2023 Salı

14-28 Mayıs seçimlerinin üzerinden iki hafta geçti. Muhalefet partilerinin hemen hiçbiri iç değerlendirmesini yapıp, dış mücadeleye başlamış değil.

Oysa iktidarın seçim öncesi söyledikleriyle seçim sonrası yaptıkları arasında zıtlıklar var. Şu aşamada bunu dile getirecek, topluma sahip çıkacak bir muhalefet yok.

Gündemin bu yanını günlerdir işliyoruz, önümüzdeki günlerde de başlıca konu olacak. Oysa başta CHP olmak üzere muhalefet partileri hem iç tartışmasını yapabilir hem de başta ekonomi olmak üzere Saray siyasetinin sonuçlarını halka anlatabilirdi.

Biz bugünü 28 Mayıs sonrasında iktidarın attığı adımlara ve Türkiye’nin genel görünümüne ayıralım.

***

Yazının başlığı demokratik bir hukuk devletine son derece yabancı!

Ülkede tek lider olacak. Ancak sadece liderin partisi değil çok sayıda başka parti de olacak. Ve ülkeye otoriter yapı egemen olacak.

Bu formül Avrupa’nın doğusu dahil pek çok ülkede adım adım yerleşti. Son seçim bu anlamda çok önemliydi. Erdoğan kaybetseydi, bu süreç durdurulacak ve hukuk devletine dönüş yolu açılmaya başlayacaktı.

Şimdi Erdoğan’ın eli biraz daha güçlendi. Hükümeti AKP’ye değil, devlete dayalı olarak kurdu.

MİT başkanı, dışişleri bakanı ise...

Genelkurmay başkanı, milli savunma bakanı ise...

İstanbul valisi, içişleri bakanı ise… Bunun adı bir parti tabanına dayalı hükümet değil, Saray devletinin kurduğu bir kabinedir.

İktidarın etrafındaki partilere de onları ayakta tutacak ölçüde “iktidar payı” verdiniz mi, sistem tamam demektir.

İç savaşın kıskacı altındaki Suriye’de 2021’de yapılan cumhurbaşkanı seçimine Esad’ın yanı sıra iki aday daha katıldı. Esad oyların yüzde 95.1’ini aldı, sonraki aday Mahmut Ahmet Marey yüzde 3’e ulaşmayı başardı!

Rusya’da Putin ömür boyu devlet başkanı olmanın yolunu açtı. Ancak ülkede Putin’in Birleşik Rusya Partisi’nin yanı sıra 10’a yakın parti var.

Yemen kendisini öteki Arap Yarımadası ülkelerinden ayırır. Gerekçesi şudur:

Seçimlerde birden fazla cumhurbaşkanı adayının yarıştığı tek Arap Yarımadası ülkesi biziz!

Bunları Türkiye ile karşılaştırmak yadırgatıcı olabilir. Biz de Türkiye’nin demokrasi standartlarında gerilemesini istemiyoruz ama geriye gidiş hızımız neredeyse radara yakalanacak!

***

Burada kritik eşik CHP.

Türkiye’yi bu girdaptan kurtarabilecek en büyük güç CHP. Saray’ın karşısında plan yapabilecek başlıca parti CHP.

Eğer CHP bugünkü durumu başarısızlık saymayıp şerefli ikinciliklere alışırsa yolun sonunu bir kez daha anımsatalım:

Tek lider, çok parti, otoriter yapı...

Kesinlikle aynı şey değil ama İran rejimini de anımsatmak gerekiyor. Cumhurbaşkanı ve parlamento seçimleri kıyasıya bir yarışla yapılıyor. Ancak tek belirleyici dini lider. Humeyni rejiminin değişmez yapısı dini lideri seçiyor, son kararı o veriyor. 1989’da dini lider olarak seçilen Ali Hamaney halen görevde. Görev süresinin karşısında şu yazılı:

Ömür boyu

Yeniden altını çizelim, Türkiye bu noktalara sürüklenmez ama Saray devletinin gideceği başka yol yok.

CHP eğer bugünkü durumun sürdürülebilir olduğunu düşünüyorsa tek işlevi olur:

Saray’ı meşru tutmak!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Emek en cüce değerdir! 1 Mayıs 2024

Günün Köşe Yazıları