IMF’ye 14 Mayıs’ta (bugün) yapılacak ödeme ile borç kalmıyor. Bu tek başına çok önemli bir durum. Yıllardır IMF’ye mahkûm olmamamız gerekir diye eleştirir dururduk. Şimdi IMF artık bize gelmiyor ve borcumuzu da şükür bitirdik…
Ancak buna sevinirken dış borç stokuna bakmamak da olmaz. Çünkü IMF’ye olan borç biterken dış borçlarımız artmışsa bu durumda borçların bileşimi değişmiş demektir ki, bu bir işletmenin kredi borçlusu olduğu bankaların değişmesine denk düşer.

\n

Kamunun dış borçları artmıştır

\n

2008’de 78.2, 2009’da 83.4, 2010’da 89, 2011’de 94.3, 2012’de 103.1 milyar dolar olmuştur. Bu borçların uzun vadeli olan kısmı daha fazladır. 2012’de 11 milyar dolar kısa vadeli, 92 milyar dolar uzun vadeli borçtur.

\n

TCMB’nin dış borçları azalmıştır

\n

2008’de 14, 2009’da 13.3, 2010’da 11.9, 2011’de 9.8, 2012’de 7.7 milyar dolar dış borcu vardır. TCMB’nin dış borcu giderek azalmaktadır.

\n

Özel sektörün dış borçları giderek \tartmaktadır

\n

2008’de 188.6, 2009’da 172.3, 2010’da 190.8, 2011’de 200, 2012’de 226 milyar dolara çıkan özel sektör borçları, toplam dış borcun önemli bir payına sahip olmaktadır.
2012’de özel sektörün toplam borcunun 88.8 milyar doları kısa vadeli, 137.1 milyar doları uzun vadelidir.

\n

Toplam dış borçların seyri artış yönündedir

\n

2008’de 281, 2009’da 269.2, 2010’da 291.9, 2011’de 304.2, 2012’de 336.8 milyar dolara çıkan toplam dış borç stoku, son 4 yılda devamlı artmaktadır.
Dış borç stokunun GSYİH’ye oranı 2008’de yüzde 37.9, 2009’da yüzde 43.7, 2010’da yüzde 39.9, 2011’de yüzde 39.3, 2012’de yüzde 42.8 oranına ulaşmıştır.
Görüldüğü gibi Türkiye’nin dış borç stokunun GSYİH’ye oranı yüzde 40’lar civarında olup oldukça yüksektir.

\n

Uluslararası mali kuruluşlara olan borç nispi olarak önemini son yıllarda kaybetmiştir.

\n

IMF’ye olan borçların 2008-2012 arası durumu şöyledir:
Sırasıyla 8.5, 9.4, 7.1, 4.3, 2.3 milyar dolardır. Görüldüğü gibi 2008’de 8.5 milyar dolar olan borç, 2012’de 2.3 milyar dolara inmiş; yani 6.2 milyar dolar azalmıştır.
Buna karşılık IBRD’ye (Avrupa Kalkınma Bankası) borçlar 2008’de 8, 2009’da 9.7, 2010’da 11.5, 2011’de 12.2, 2012’de 13.1 milyar dolar olmuştur. Bu bankaya borç artmaktadır. 2008’e göre 2012’de 5.1 milyar dolar artmıştır.
Diğer mali kuruluşlara da borçlar artmıştır.
2008’de 9.9, 2009’da 11.8, 2010’da 14.3, 2011’de 17.5, 2012’de 19.1 milyar dolara yükselmiştir.

\n

Yurtdışına ihraç edilen tahvillerde de artış söz konusudur

\n

2008’de 38.9, 2009’da 40.8, 2010’da 45.3, 2011’de 50.5, 2012’de 64.2 milyar dolar yurtdışına tahvil ihraç edilmiştir. Görüldüğü gibi ciddi artış söz konusudur.

\n

IMF’ye borç biterken başka borçlar artmıştır

\n

Aşağıdaki tablodan görüleceği üzere toplam dış borç stoku yükselirken IMF’ye olan borcun azalması, bir borç ödeme tercih önceliğini göstermektedir.
2008 yılına kadar 47 yıl boyunca IMF ile 19 \n

\nayrı stand-by anlaşması imzalayarak yaklaşık 50 milyar dolar kredi alan Türkiye’nin IMF’ye borcunun bitmesi önemli ve iyi bir sonuç ama dış borçlarımızın artması bu avantajı ortadan kaldırıyor.
Burada IMF’ye borcun bitmesine gururlanırken dış borç matematiğini de gözden kaçırmamak gerekiyor.
Ekonomiyi yönetenler bunun farkında olduklarından IMF reklamını yaparken varlık barışı ile de yurtdışından ciddi paranın gelmesine de çalışıyor…

\n