Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
‘Yeni dünya düzeni’ - Hasan Erel
1990’dan sonra tek hegemon olduğunu düşünen ABD “Yeni Amerikan Yüzyılı”nı ilan etmişti. Dünyada artık ona karşı duracak rakibi yoktu. Hem ekonomik hem siyasi olarak dünyayı işgale koyuldu. 2000’li yıllarda küresel çapta 800 askeri üsse ulaştı. Dünya üzerindeki ABD büyükelçilikleri adeta sömürge valisi gibi çalışıyor, bulundukları ülkenin siyasetini şekillendiriyordu. IMF ve Dünya Bankası başta, Batılı küresel finansal kurumları, neoliberalizmi dayatıyordu. Büyük ilaç, büyük petrol, büyük teknoloji şirketleriyle, dev ölçekli finansal varlık şirketleriyle, dünyada ezici bir tröst ve kartel sistemi kuruldu. ABD kurumları, NATO ve Davos, ülkelere lider adayları, siyasi parti tasarımları dayatıyordu. ABD 30 ülkede 350 kadar biyolojik silah laboratuvarı kurmuştu.
Ancak bu “Lale Devri” veya “Yeni Amerikan Yüzyılı” ancak 30 yıl hüküm sürebildi. Aslında bu iyimser bir tahmin, çünkü bu tarih, 2008’deki Gürcistan-Rus Savaşına kadar geri çekilebilir ya da Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ni ilan ettiği 2013’e götürülebilir. Ancak 2023, kesin ve tartışmasız olarak, Amerikan Yüzyılı’nın bitip “Yeni Dünya Düzeni”nin başladığı yıl olarak tarih kitaplarına geçecektir.
Siyasetçilerimiz habersiz
Bunun birkaç somut kanıtı var: Birincisi, ABD’ye dünya üzerindeki her şeye ve her yere karışma cüretini veren ABD Doları, tahtından iniyor. Son olarak Bangladeş, Rusya’nın yapacağı nükleer santralın parasını Çin Yuan’ı ile ödeyeceğini bildirdi. İlk kez BRICS ülkelerinin toplam gayri safi milli hasılaları, G-7 ülkelerininkini geçti. Afrika’da, Asya’da, Ortadoğu’da, Güney Amerika’da pek çok ülke, eski sömürgeci Batılı efendilerine başkaldırıyor.
İkincisi, 20 Mart 2023’teki Moskova buluşmasında Çin’in ve Rusya’nın liderleri, Batı’ya karşı dünyanın geri kalanına öncülük etmek üzere anlaştılar. Çin, Rusya’ya ekonomik ve siyasi destek verirken Rusya Çin’e askeri ve enerji de dahil hammadde katkısı yapacak. Çok sayıda ülke, ŞİÖ üyesi olmak için sıradalar. Çin, İran ve Suudi Arabistan’ı barıştırdı, gözünü Filistin sorununun çözümüne dikti. Rusya Ukrayna’da nihai zaferine doğru yürüyor.
Üçüncüsü, ABD, toplumsal ve siyasal olarak bölünmüş, ekonomik açıdan batık halde. 31 trilyon dolarlık açığı var. Hazinesi boşalıyor. Fed, para basmaktan başka bir şey yapmıyor. Ancak doların rezerv para olarak hâkim durumu azaldıkça bu büyük avantajını da yitirecek. Üretim namına bir şey de kalmadı. Küresel Batılı oligarşi, neoliberalizmle Amerikan milliyetçiliğini de bitirdi. Ülkeyi İkinci Dünya Savaşı’nda en güçlü yapan devasa sanayisi yok oldu. Davos’ta vücut bulan dev küresel sermaye, tekel olma hedefi doğrultusunda yapmak istediği “Büyük Sıfırlama” devrimini yapamadı.
Özetle, başka bir “Yeni Dünya Düzeni” oluşuyor. Siyasetçilerimiz ise bundan habersizler.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
- Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri eylem yaptı
- Cumhuriyet 100 yaşında! İyi ki Cumhuriyet var
- Şişli'de Hıdırellez coşkuyla kutlandı
En Çok Okunan Haberler
- Hafize Gaye Erkan geri dönüyor!
- Yeni randevu sistemi pazartesi başlıyor
- Firmadan açıklama!
- İki tekstil devi konkordato talep etti!
- Eğitim-Bir-Sen’in paylaşımı tepki çekti!
- Kalyoncular onayı aldı
- 'Bir müddet sonra parti kurarlar bundan emin olun'
- Uçağı kadın pilotun indirdiği ortaya çıktı
- Yıl sonu enflasyon tahmini yükseldi
- Mersin'de hasat başladı: 45 gün sürecek!