100 yıl önce, yaşamın her alanında insanlaşma, Aydınlanma, özgürleşme, ulus olma, yurttaş olma adımlarının en görkemlisi atıldı yurdumuzda.

Laik, halkçı, ulusçu, devletçi, devrimci Cumhuriyetti bu görkemli adımın adı. 

Bir yaşama biçiminin, çağdaşlık arayışının, geleceğini sahiplenme programının, değerler toplamının adı olan Cumhuriyet, kurulduğundan beri anlamına karşı olanlarla savaştı hep.

Düşmanları, Cumhuriyetin değerlerine ve devrimlerine 100 yıl boyunca hep saldırdılar, hâlâ saldırıyorlar.

100 YAŞINDAKİ EDEBİYATÇILARIMIZ

Bir ulus yeniden doğarken insanı yüceltti. 

Yücelen insan bilimde, sanatta, yaşamın tüm alanlarında değerler yarattı.

Bu değerlerin bir örneğidir edebiyatta yaşadığımız.

100. yılında 100 yaşında olan edebiyatçılarımıza baktığımızda görülen Cumhuriyetimizle görkemli bir edebiyatın doğduğudur.

İNSAN VE EDEBİYAT

Yazarlığını, “İnsanın gücüne inanıyorum, sözün gücüne de bundan dolayı inanıyorum. Edebiyatımı bu gücün üstüne kurmağa çalıştım...” cümleleriyle tanımlayan Yaşar Kemal (6 Ekim 1923-28 Şubat 2015), Anadolu’nun, eşsiz güzellikteki doğanın, bu doğada yaşayan insanın serüvenlerini trajik insanlık senfonilerine dönüştüren bir ses oldu. 

Düşünen, merak eden, kaygı duyan, sorgulayan, şaşıran, içine kapanan, düşler kuran insanın özne olduğu, içten ve sevecen öyküleri, romanları, anıları, günceleri, denemeleriyle insan sıcaklığıyla, dil ustalığıyla umut ve bilinç saldı, yakın tarihimize not düştü, pusulası Atatürk olan Oktay Akbal (20 Nisan 1923-28 Ağustos 2015). 

EDEBİYATIN BİLİNCİ

Bozkır çığlığıyla, sevgi ve susamışlık destanıyla insanın yaşam yoğunluklarını yüreğinden kopan lirizmle aktaran bir romancı, öykücüydü Abbas Sayar (21 Mart 1923-12 Ağustos 1999). 

“Yalnızlık paylaşılmaz/ Paylaşılsa yalnızlık olmaz. (...) Yaşamak değil, Beni bu telaş öldürecek” dedi Özdemir Asaf (11 Haziran 1923-28 Ocak 1981). 

“Biz ki ustasıyız/ Vatan sevmenin/ Umut, saklımızda ölümsüz bayrak/ Kırmızı kırmızı,/ Dalga dalgadır...” diyen Ahmed Arif (23 Nisan 1923-2 Haziran 1991), özgürlük arayışının, zulme karşı koymanın, direnmenin, “Terk etmedi sevdan beni” diyen şiir fırtınasının şairiydi. 

İnsan ve yurttaş olarak hukukçu, gazeteci, iletişimci, öğretim üyesi, yazar, tarihçi, romancı kimlikleriyle ülkesini insanlık kültürüyle buluşturma bilinci, sorumluluğu, duyarlılığı ile yaşayıp özgürlüğe susamışlıkla yazdı, yazıyor Hıfzı Topuz (d. 25 Ocak 1923).

‘HER ŞEY ÇOK GÜZEL OLACAK’

Cumhuriyetin ikinci yüzyılında da laik, halkçı, devrimci edebiyat, çağdaş destancımız Yaşar Kemal’in sözleri doğrultusunda var oldu ve hep var olacak:

“Edebiyatın işlevi hiçbir zaman azalmayacak. İnsan soyu sürüp gittikçe edebiyat, dün olduğu gibi bugün de onun yaşamında olacak... Eğer bir gün edebiyat etkisini yitirirse, o zaman insanoğlu onulmaz bir yabancılaşmanın ortasına düşmüş demektir...”