Gündem o kadar dolu ki “Bugün ne yazmalıyım” sorusu yerine “Hangi birini yazacağım” sorusunun tedirginliği içindeyim!

\n

Mayıs ayının son haftasında Muğla’da 35. Uluslararası Arkeoloji Çalıştayı’nı izledim. Oradan dağarcığım dolu olarak döndüm. Dönüş yolunda iken “Gezi Parkı” gündem oldu. İran’da seçim yapıldı. ABD, Suriye’ye yönetim karşıtlarına Türkiye üzerinden silah yardımı yapılacağını açıkladı…
Bu konular yerine bugün “ruh sağlığına” göz atmak daha doğru olacak galiba!

\n

***

\n

Türkçe dahil yabancı dillere “megalomani” diye bir tamlama girmiştir. Kökeni antik Yunancadan gelir. “Megalo=büyük” demektir. Hani “megaloidea (büyük ülkü)” tamlamasının da başında gelen “megalo” sözcüğü “mania = delilik, çılgınlık” sözcüğü ile tümlenince “megalomani = büyük delilik, büyük çılgınlık” anlamına gelir ya...
“Psikiyatristler, psikologlar”, kısaca “ruh sağlığı” uzmanları “megalomani’yi” şöyle açıklıyorlar:
“Megalomani ya da büyüklük hezeyanı ya da büyüklük kuruntusu, kişinin kendisine gerçekle uyuşmayan üstün nitelikler yakıştırmasıdır. Derin bir ruhsal sorunun belirtisidir. Büyüklük hezeyanları kişinin, yetenekleri, nitelikleri ve yaşantısı hakkındaki mantıksız inançlara dayanır.
İçinde yaşadığımız dünyada, olayları içinden çıkılmaz duruma getiren en önemli psikolojik bozukluklardan biri de ‘megalomani’dir. Kendini olduğundan daha büyük görme eğilimi diyebileceğimiz ‘megalomani’, aslında ‘narsistik’ kişilik adı verilen karakterin bir parçasıdır.
Bu tür kişilerde kendilerini aşırı beğenme, üstünlük ve büyüklük hissine kapılma, başkalarının duygu ve düşüncelerini anlayamama, kendisine karşı yapılan eleştirilere katlanamayıp aşırı hassasiyet gösterme gibi özellikler vardır.
Herkesten daha güzel ve başarılı olduklarını, büyük işler başarmaları gerektiğini düşünürler. Bunun yanı sıra kibir içindedirler; örneğin kurallar öteki insanlar içindir ve kendilerine uygulanmamalıdır.
Ayrıca bu büyüklük hezeyanları ve kibirli düşünceleri diğer insanlar tarafından da desteklenmelidir, diğer bir tabirle pohpohlanmalıdırlar.”

\n

***

\n

Ünlü çağdaş İngiliz düşünür Bertrand Russell “megalomani” ile “narsisizm”i ayırıyor. “Narsisizm”i anımsayalım! Hani adını “nergis” çiçeğine veren Karaburun ilçemizin ünlü antik söylencesi…
Irmaklar kraliçesi Nana’nın oğlu Narcissus, bir gün bir su birikintisinde yüzünü görmüş. Kendi yüzünü o kadar beğenmiş ki kendisine âşık olmuş! Orada kök salıp nergis çiçeğine dönüşmüş…
Russell, “megalomanyak” sözcüğünü “narsisizmin çekiciliğinden” daha çok “güçlü olmak” kavramı ile ayırıyor. Bu ayrımı, Türkçe deyişler ile şöyle değerlendirebiliriz: “Narsisist = kendini beğenmiş” ve “megalomanyak = ne oldum delisi”…

\n

***

\n

Şarlo’nun yaratıcısı, dünyanın en önemli yönetmenlerinden Charles Spen cer Chaplin, 1940 yapımı “Büyük Diktatör” filminde Nazi lideri Adolf Hitler ile alay ederken şöyle der:
“Zalimler de böyle sözler vererek iktidara geldiler. Ama yalan söylediler! Sözlerini tutmuyorlar. Hiçbir zaman da tutmayacaklar! Diktatörler kendilerini özgürleştirirken halkı köleleştirirler!”

\n

***

\n

ABD Colorado Üniversitesi Psikoloji Profesörü Fred Coolidge’in yargısı ise şöyle:
“Diktatörler kolaylıkla kendileri ile ilgili yanlış fikirlere kapılıp ‘benim yaptığım her şey doğrudur’ diye düşünmeye başlarlar. Böyle liderler narsisistlik (kendini beğenme), paranoya (kuruntulama) ve sadistlik (başkalarına eziyet verme) gibi birçok kişilik bozukluğuna sahip olabiliyorlar.”
Prof. Coolidge “Diktatörler kendi kişilikleri çevresinde yaratılmış bir kültün reklamını yapmak için milyonlarca dolar harcamaktan çekinmezler ve başkaları ile empati kurmayı başaramazlar, onlar için kayda değer tek şey kendi gereksinimleridir!” diye de ekliyor.

\n

***

\n

Nâzım Hikmet’in “Taranta Babu’ya Mektuplar”ının sekizincisini anımsayalım:
“Tek başına
yapayalnız               karanlıklara
bırakılmış bir çocuk gibi bağıra bağıra
kendi sesiyle uyanarak, korkuyla tutuşup                korkuyla yanarak
durup dinlenmeden konuşuyor.
Mussolini çok konuşuyor TARANTA - BABU
çok korktuğu için çok konuşuyor!”

\n

***

\n

Tedavisi mi? Bilmiyorum, ben ruhbilimci değilim… Ama Hitler ile Benito Mussolini’nin sonlarını biliyoruz!
Ünlü “megaloman” Roma İmparatoru Neron’un son sözleri yaşamının felsefesini de şöyle açıklar:
“Dünya, büyük sanatkârını kaybediyor!”
Her ne kadar CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Erdoğan’la psikologlar konuşsun!” dese de bu yazının İstanbul’da Kazlıçeşme Alanı’nda “Dünyada böyle bir başbakan göremezler!” diyen AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilgisi yoktur!

\n\n