Dünya Ekonomik Forumu önümüzdeki 4 yıl içinde hangi iş alanlarının ortadan yok olacağına, hangi yeni mesleklerin çıkacağına, ne tür becerilerin gerekli olduğuna ilişkin önemli bir rapor yayımladı: WEF İşlerin Geleceği 2023 raporu. Türkiye her anlamı ile 14 Mayıs seçimlerine kilitlenmişken gözden kaçtı ama özellikle gençlerin kendilerini neyin beklediğini bilmelerinde yarar var. Seçim kararları aynı zamanda geleceğe nasıl hazırlanacaklarının da kararı. Tabii onların ailelerinin de...

Türkiye işsizliğin özellikle de genç işsizliğin hayli yüksek olduğu ülkeler arasında. Yaklaşık 13 milyonluk (TÜİK 2021) 15-24 yaş grubunda “Ne Eğitimde Ne İstihdamda olan Gençler”in oranı yüzde 24.7. Yani her 4 gençten biri bu durumda. Ve bu durum 20 yıllık AKP iktidarının umurunda bile olmadı. Eğitim her kademede niteliksizleştirildi, yeni istihdam alanları yaratılamadı. Oysa dünya bambaşka bir yönde. Dijital teknolojiler sadece ekonomiyi, iş yapış biçimlerini değil ülkelerin toplumsal dinamiklerini, eğilimlerini de şekillendiriyor. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Cambrigde Analytica örneği ile verdiği sosyal medyada yanıltıcı propaganda ile seçmen davranışlarını yönlendirme uyarıları hiç boşuna değil. İnsanların görüntü ve seslerinin bile dijital olarak istenilen şekilde üretilebildiği bir dönemde bunun çalışma yaşamını ve meslekleri etkilememesi beklenemez.

Rapora geri dönersek... Gelecek 4 yıl içinde işlerin dörtte birine yakınının değişmesi bekleniyor. 2027’de 69 milyon yeni iş yaratılmış olacak ama 83 milyon insanın çalıştığı meslekler de ortadan kalkacak. Bu durum, dünya genelindeki istihdamın yüzde 2 azalması anlamına geliyor.

Bankada çalışmak, sekreterlik ve kasiyerlik gibi ofis işleri, en hızlı yok olacaklar arasında. Yapay zekâ, makine öğrenimi ve siber güvenlik uzmanlarına talep ise artacak. Geniş iş imkânlarının doğacağı diğer alanlar ise eğitim, tarım, dijital ticaret.

Peki gençlerin hangi becerilere sahip olması gerekiyor? Rapora göre analitik düşünme, yaratıcı düşünme sahip olunması gereken becerilerin başında geliyor. 

Bilişsel beceriler, esneklik, merak, yaşam boyu öğrenme, empati kurabilme becerisi yine en fazla aranan özellikler.

Türkiye mevcut durumda bu dönüşüme hazır değil. Bunları verebilen bir avuç iyi üniversiteyi itibarsızlaştırma için elinden geleni yaptı iktidar. Devlet üniversitelerinin çoğu iktidarın arpalığı halinde. Özel üniversitelerin çoğunun içi boş. Kaldı ki bu becerilerin kazandırılması için eğitimin daha ilköğretimden başlayarak yeniden yapılandırılması şart. Bu da yetmez, bu niteliklere sahip kişilerin ülkede kalmasının ortamı ve şartları oluşturulmalı. Son yıllardaki beyin göçünün Türkiye’ye kaybettireceklerinin daha bilançosu bile çıkarılmış değil. Eğitimde fırsat eşitliği ortadan kaldırıldı. 

20 yıllık AKP iktidarı bu sıraladıklarımın tam tersini yaptı bugüne kadar. 14 Mayıs seçimleri gençler için son fırsat...