Otomobil satışları diğer ürünlerde olduğu gibi pek çok değişkene bağlı olarak azalıp artıyor. Günümüzde sıfır bir otomobil almak ülkenin büyük bir bölümünün kazandığı düşük ücretlerle oldukça güçken araç satışlarına bakıldığında düşe kalka da olsa artış hâlâ devam ediyor. 

Nisan 2024'te gerileyen satışlar 70 binli seviyelere inmesinin ardından geçen ay tekrar 100 binin üzerine çıkmayı başardı. Hatta 2023 yılının ilk 5 ayı ile 2024 yılı mukayese edildiğinde otomobil ve hafif ticari satışlarında ise toplam yüzde 6, yalnızca otomobil satışlarında ise yüzde 10'luk bir artış olduğu kayıtlara geçti.

Peki iğneden ipliğe her şeye zam gelirken nasıl oluyor da satışlar düşmüyor?

Nedeni otomobil fiyatlarının diğer pek çok ürüne oranla daha az artması. 

2023 Ağustos'ta kampanyalı 893 bin 900 TL'ye satılan Türkiye'nin en çok satılan otomobili Fiat Egea sedan'ın 1.3 multijet Easy donanımlı versiyonu, şu anda ise yine kampanyalı olarak sıfır 2023 model 993 bin 900 TL'ye listeleniyor. Yani modelin fiyatı 10 ayda yüzde 11.18 artmış. Otomobil fiyatlarının ne denli az arttığını daha iyi anlamak için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksi'ne (TÜFE) yani enflasyona ve de döviz kurlarına bakmalıyız.

TÜİK ENFLASYONU

• 2024 Mayıs: 3.37
• 2024 Nisan: 3.18
• 2024 Mart: 3.16
• 2024 Şubat: 4.53
• 2024 Ocak: 6.70

2024 1 Ocak'tan itibaren 1 Haziran 2024'e değin enflasyon TÜİK'e göre yüzde 22.71 oldu.

• 2023 Aralık: 2.93
• 2023 Kasım: 3.28
• 2023 Ekim: 3.43
• 2023 Eylül: 4.75
• 2023 Ağustos: 9.09
• 2023 Temmuz: 9.49

2023 1 Temmuz'dan itibaren 1 Haziran 2024'e değin enflasyon TÜİK'e göre yüzde 68.82 oldu.

ENAG ENFLASYONU

• 2024 Mayıs: 5.66
• 2024 Nisan: 5.02
• 2024 Mart: 5.68
• 2024 Şubat: 4.32
• 2024 Ocak: 9.38

2024 1 Ocak'tan itibaren 1 Haziran 2024'e değin enflasyon ENAG'a göre yüzde 33.80 oldu.

• 2023 Aralık: 4.12
• 2023 Kasım: 5.58
• 2023 Ekim: 5.09
• 2023 Eylül: 6.24
• 2023 Ağustos: 8.59
• 2023 Temmuz: 13.18

2023 1 Temmuz'dan itibaren 1 Haziran 2024'e değin enflasyon ENAG'a göre yüzde 101.83 oldu.

DÖVİZ KURLARI

1 Ağustos 2023'te 26.89 TL olan dolar kuru yüzde 20.04 artarak 32.28 TL seviyesine bugün itibarıyla geldi.

1 Ağustos 2023'te Euro/TL ise 29.59 seviyesindeyken bugün 34.95 seviyesinde. Euro'daki artışsa bu süreçte yüzde 18.11 oldu.

Dolar - Euro yüzde 18-20 arttı, enflasyon 1 Ağustos 2023 ile 1 Haziran 2024 arası TÜİK'e göre yüzde 54.18; ENAG'a göre yüzde 78,32 oldu. Ama otomobil fiyatları çok daha altında arttı.

TÜRK LİRASI EN DEĞERLİ SEVİYEDE

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan verilere göre reel efektif döviz kuru endeksi, Mayıs 2024'te TÜFE bazında 1,65 puan artarak 61,46'ya çıkarken, Eylül 2021'den bu yana Türk Lirası reel anlamda en değerli seviyesine yükseldi.

Türkiye ekonomisi gün geçtikçe gerçeklikten uzaklaşmaya devam ediyor. 

Döviz ucuzluyor, yani döviz ile alınanlar gittikçe değerinin daha da altında satılıyor.

İşte otomobil satışlarının hâlâ aylık 100 bini görebilmesinin en büyük nedeni de bu.

Tabii bu durum yalnızca otomobilde değil diğer ithal edilen ürünlerde de benzer şekilde işliyor. Dengede olmayan piyasada ülkenin para birimi fazla değerli ise dış ticaret açığı artar; ardından dışarıdan alınan mal ve hizmetler için ödenen yabancı para biriminin ülke içinde azalmasıyla bu yabancı para biriminin ülkenin para birimi karşısındaki değeri artar.

Dış ticaret açığı ise 2023 yılında toplam 106 milyar dolar olarak açıklandı. 2024'ün ilk 5 ayında ise bu rakam 36.761 milyar dolar.

Bir sonraki yazımda Türk Lirası daha ne kadar güçlü kalır, bu süreçte ve sonrasında otomotiv piyasasına yansıması ne olur sorularına cevap arayacağım.