Bugün Dünya Felsefe Günü

İoanna Kuçuradi

UNESCO tarafından kabul edilen ve bu yıl 21 Kasım’da dünya çapında etkinliklerle kutlanan 2019 Dünya Felsefe Günü için Türkiye Felsefe Kurumu (TFK) Başkanı İoanna Kuçuradi’nin yayımladığı mesaj şöyle:

Değerli Meslekdaşlarım,

Değerli Felsefe Dostları,

Dünyanın dört bucağında olan bitenlere baktığımızda, postmodernizmin en uç sonuçlarının yaşandığını görüyoruz: Anything goes/Ne olsa, olur. Bunda dünya felsefesinin payı ne?

İki ay önce, Berlin’de yapılan “robotlar etiği” konusuyla ilgili bir toplantıya katılan bir öğrencimden, oradaki tartışmaların “etiklerden hangisinin seçileceği” sorusu üzerinde yoğunlaştığını hayretle dinledim. Böyle bir tartışma, ancak değer bilgisinden oluşan ‘etik’ ile kültürel değer yargıları normlarından oluşan ‘ahlâklar’ ın farkını göremeyenlerin sorabileceği bir sorudur. ‘Etik’ sözcüğünün bunca moda olduğu bir zamanda, böyle bir sorunun sorulabilmesi, dünya felsefesinin değer konularında nasıl yerinde saydığını gösteriyor.

Değer konularına ilişkin bilgisizlik, gitgide yaygınlaşan insanları robotlaştırma, robotları ise “insan” laştırma çabalarına da yansıyor. İnternet yoluyla “intihar edeyim mi, etmeyeyim mi?” sorusunu soran genç bir insana, cevap verenlerin % 63’ü “et!” diye cevap verebiliyor.

Öyle görünüyor ki, insanlık olarak kendimizi silkelemediğimiz ve bazı umut verici gelişmeleri daha çok teşvik etmediğimiz takdirde, 21. Yüzyılın makineleriyle donatılmış bir Karanlık Çağın dünyayı kaplaması olasılığı gitgide artıyor.

Gelip sınırlarına dayanmış olan postmodernizmin aşılmasının felsefî değer bilgisiyle olabileceği umuduyla, Dünya Felsefe Gününüzü kutlar, bu günün olan bitenlere değer bilgisiyle bir hesaplaşma günü olmasını dilerim.

İoanna Kuçuradi

Türkiye Felsefe Kurumu Başkanı

UNESCO'dan mesaj

UNESCO Genel Direktörü Audrey Azouley’ın İngilizce olarak yayınladığı 2019 Dünya Felsefe Günü Mesajı’nın ve Kuçuradi çevirisinin tam metni:

 "Philosophy thrives on the human need to understand the world around us and identify principles by which to guide our actions. This ancient need is no less compelling today. Nearly 3,000 years after philosophy first emerged in China, the Middle East and ancient Greece, the questions raised in the pursuit of wisdom throughout the ages have lost none of their relevance or universality; in fact, quite the opposite is true.

In an increasingly complex world – one in which uncertainty prevails, societal changes and technological revolutions scramble traditional reference points, and we face huge social and political challenges – philosophy remains a vital resource. It allows us to step back and slow down and it lights the way ahead."

 “Felsefe, bizi çevreleyen dünyayı anlama ve eylemlerimize yön gösterecek ilkeler bulma insansal ihtiyacı temelinde gelişir. Bu eski ihtiyaç bugün de daha az zorlayıcı değildir. Felsefe Çin’de, Orta Doğu’da ve eski Yunanistan’da ilk ortaya çıkışından 3.000 yıl sonra da, yüzyıllar boyunca bilgeliğin peşinde ortaya atılan soruların öneminden ya da evrenselliğinden bir şey kaybetmedi; aslında tam tersi doğrudur.

Gitgide daha karmaşıklaşan bir dünyada ?  tahminlerin yürütülemediği, toplumsal değişikliklerin ve teknolojik ihtilâllerin geleneksel referans noktalarını sarstığı ve büyük toplumsal ve siyasal meydan okumalarla karşı karşıya geldiğimiz bir dünyada ?  felsefe, hayatî bir çare olmaya devam ediyor. Geri adım atıp yavaşlamamızı mümkün kılıyor, önümüzdeki yolu aydınlatıyor.