Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Ütopya
Dayatılan yaşam biçiminde insanlığın yüzyıllardır süren özgürlük, eşitlik, adalet, kardeşlik arayışının birikimi, kazanımı çağdaş emperyalizmin eliyle azgınca yok ediliyor. Gorki’nin deyişiyle “onurlu sözcük insan” kendisinden utanır hale getiriliyor. Tevfik Fikret’in “Kanun kanun diye kanun tepelendi” dizelerindeki gibi, “demokrasi” diye diye insanın tepelendiği bir gerçeklik egemen oluyor.
Bu gerçekliğin yaşamı tutsak alması, insanın kendisinin icat ettiği nesnelerin elinde oyuncaklaşması, geleceğinin çalınmasına boyun eğdirilmesi, yani ütopyasız bırakılması, “ideolojiler bitti” yanılsamasının bir sonucudur, ki bu “ulusların, ulus devletlerin sonu geldi” önermesini de içeren küresel emperyalizmin ideolojisidir.
Ütopya nerede?
İnsanlığın “ütopyasızlık çağı”na girdiği yanılsamasına karşı, “her ilerlemenin ilkesi” olan, Anatole France’ın “eskinin ütopyacıları olmasaydı insanlar bugün de mağaralarda sefil ve çıplak yaşıyor olacaklardı” dediği, insanın yüzyıllardır sürdürdüğü savaşımının bugününde “ütopya”sı nerede? İnsanın ütopyasının yok edilmeye çalışıldığı bugünün dünyası her bakımdan değersizleştirildi. İnsan, insanı insan yapan erdem, vicdan, dayanışma, yaşamın her anı, sanatın her dalı değersizleştirildi.
Ütopyalarla arayış
Adına “imparatorluk” denilen oluşumların, dünyanın tamamına egemen olma tutkusuyla mücadelesi tarih boyunca sürdü. İnsan, yaşadığı her dönemde, her yerde böyle bir gidişi engellemek için yaptığı savaşımlarla yazdı tarihini. Bu tarihte çeşit çeşit direniş örnekleri, örgütlenme yöntemleri, ideolojik önermeler, önderler, kahramanlar görüldü.
Mitolojik çağlardaki Prometheus’un insanlığa öğrettiği “ateşi çalma”sıyla başlayan bir savaşım süreciyle destanlaşan bir insanlık sevdasıydı özgürlük. Ölümsüzlük ve aydınlanma arayışının temeli olan bu sevda, her dönemde yarattığı ütopyalarla güç verdi, yollar önerdi insana. Tıp biliminin ömür uzatmayı başarması, ölümsüzlük arayışının yalnızca somut yanıdır.
Gılgameş’ten beri gelen
Asıl olarak sanatla ölümsüzlüğe ulaşmayı denedi insanlık. Yüzyılları aşıp dünden bugüne ulaşmayı başaran sanat yapıtlarını, yaratıcılarını insanın büyük ütopyası açısından değerlendirmek gerekir.
Ölümsüzlük peşindeki Gılgameş, Lokman Hekim, gökleri fethetme ütopyası, ilkçağlardan, İkarus’tan beri gelir. Spartaküs’te simgeleşen köleliğe karşı savaşın ulaştığı boyut, yüzyıllar sonra Nâzım Hikmet’in “yok edin insanın insana kulluğunu” çığlığıyla klasik ve şık bir söyleme ulaşan çağrı, büyük bir ütopyaydı.
Edebiyatta geldiği yerde Montaigne’in “deneme”siyle aydınlanan insan ütopyasının güçlendiği görülüyor. Adım adım gerçekleşen Jules Verne’in yazdıkları “bilimkurgu” denilen arayışların ve sorgulamanın da ütopyalarla iç içe olduğunu, onu beslediğini düşündürüyor.
İnsanlık, ütopyalarla sömürüden, ezilmekten, mutsuzluktan kurtulmanın yollarını, eşitliği aradı, köleleştirilmeyi engellemek istedi.
Kısacası insanı insan yapan arayışlar ütopyalarla zenginleşir, anlam kazanır. Köroğlu’nun “Tüfek icat oldu mertlik bozuldu” sözü, kapitalizmin dünyayı lağıma çeviren kirletmesine karşı bir uyarıdır da. Teknolojinin getirdiği yeniliklerin kullanılma biçiminin güzellik ya da çirkinlik getirebileceğinin öngörülmesidir. İnternetle gelen sanal dünya da böyle yorumlanabilir.
Günümüz insanlığının ütopya arayışındaki yenilgisinin de anlatımıdır aynı zamanda. Ama Simurg, “Anka Kuşu”nun küllerinden doğdu, unutamayız.
Cumhuriyet’in “tehlikenin farkında mısınız?” çığlığı ütopyamızdı!
*
Asi çocuk küçük İskender, şiirimizin büyük kaybıdır.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Çorlu tren faciası davasında 6 yıl sonra karar çıktı!
- Beslenme çantalarının içi boş kaldı...
- Böylesi görülmedi: Tavuk mu horoz mu?
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
- Tarım Bakanlığı'nda 'Suriyelilere kadro' iddiası
En Çok Okunan Haberler
- Kayyum rektörün paylaşımına tepki
- Kepez Belediyesi'nde yeni başkan belli oldu
- AKP'li isimden istifa çağrısı!
- Öğrenilmesi en zor dili açıkladı
- Milletvekili sayısı artacak
- 'Kapıdan içeri sokmayın'
- Soylu geri mi dönüyor?
- Okyanus kadar derin 4 burç
- Taksim bombacısı için karar çıktı
- 'Asla yalnız yürümeyeceksin'