Anımsarsınız, seçimden sonra İngiliz gazetesi The Telegraph, “Avrupa, Erdoğan’ın zaferiyle rahat bir nefes aldı” demişti. Gazetenin Avrupa editörü James Crisp, “Batılı liderlerin pek çoğu Erdoğan’ın seçilmesinden memnun. Çünkü bu koşullar altında, AB ile imzalanan göç anlaşması gözden geçirilmeyecek” demişti özetle. (cumhuriyet.com.tr, 31.5.2023)

Bu değerlendirmeyi anımsatmamın nedeni AB üyesi Polonya’nın cumhurbaşkanı Duda’nın AB’ye şu tepkisi: “AB Suriyeli göçmenleri kabul eden Türkiye’ye yardım etmek için milyarlarca Avro harcarken Ukrayna’dan milyonlarca göçmeni kabul eden Polonya’ya neden yardım etmek istemediklerini anlamıyorum.” (Sputnik, 30 Haziran 2023)

O halde anlatalım:

KİŞİ BAŞI 20 BİN AVRO

Göç, AB’nin en önemli sorunlarının başında geliyor. AB ülkeleri bu sorun nedeniyle uzun zamandır müzakere yürütüyordu. O pazarlıklar sonuçlandı ve 8 Haziran’da, Polonya ve Macaristan’ın itirazına karşın nitelikli çoğunlukla alınan kararla, tüm AB ülkeleri yeni göç ve iltica kuralları üzerinde anlaştı.

Bu kurallar şöyle:

- Güvenli görülen ülkelerden gelen düzensiz göçmenler, AB üyesi ülkenin sınırını geçtikten sonra, buralarda kurulacak “ilk kabul merkezlerinde” iltica işleminden geçecek.

- İlk kabul merkezindeki iltica başvurusu 3 ay içinde sonuçlandırılacak, kabul edilmeyenler hızla ülkelerine gönderilecek.

- Sığınmacıları kabul etmeyen üye ülkeler, kişi başına ev sahipliği yapan ülkelere 20 bin Avro ödeyecek.

- Yılda ilk etapta en fazla 30 bin sığınmacı kabul edilecek.

- Sığınmacıların başvurusunun değerlendirilmesi için üst sınır 6 ay olacak.

AB’DEN TUNUS’A PARA TEKLİFİ

Karara karşı çıkan Polonya ise hem AB’nin göç politikasını eleştirdi hem de Almanya’nın “dayanışma” çağrısına tepki gösterdi. Parlamentoda konuşan Polonya Başbakanı Morawiecki, “Bize II. Dünya Savaşı tazminatı ödemesi gereken Almanya, bizi dayanışmaya çağırma cüretini göstermemelidir” dedi. (Sputnik, 15.6.2023)

Bu arada AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, beraberinde İtalya ve Hollanda başbakanlarıyla Tunus’u ziyaret etti ve “göçle mücadele” konusunu görüştü. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, göçmenlerin Avrupa kıyısına ulaşmaması için Tunus’a para teklif edeceklerini açıkladı.

AB heyetinin ve Fransa’nın o açıklamasının ardından, Fransa ve Almanya içişleri bakanları Tunus’u ziyaret ettiler. Ancak Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said net bir şekilde muhataplarına “Avrupa sınırlarının bekçiliğini yapmayacağız” dedi. (Xinhua, 20.6.2023)

‘TAMPON ÜLKE’

Evet, Tunus Avrupa sınırlarının bekçiliğini kabul etmedi ama ne acı ki AKP iktidarı etti.

AKP hükümetinin AB’yle fon karşılığı imzaladığı “Geri Kabul Anlaşması” ile Türkiye “göçmen deposu” yapıldı, Avrupa’nın “tamponu” haline getirildi. (Ayrıntılar için bkz. Tampon Ülke, Kırmızı Kedi, 2021.)

Dönemin başbakanı Binali Yıldırım 2016’da “Türkiye olmasa mülteciler Avrupa’yı istila edecek” diyor, Cumhurbaşkanı Erdoğan da 2019’da yaptığı açıklamada, “Avrupa’nın huzurunu, 4 milyon sığınmacıyı Türkiye’de tutmalarına” bağlıyordu.

“Avrupa’nın istilasını önleyen”, “Avrupa’nın huzurunu düşünen” Erdoğan’ın seçim zaferiyle Avrupalı liderler rahat bir nefes almasın da kim alsın!