Tuğrul Akşar

Bahis ekonomisi (2)

16 Ocak 2024 Salı

Ülkemizde yasadışı bahsin boyutunu net olarak ortaya koyabilecek bir araştırma bulunmamakla birlikte, eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya göre, yasadışı bahis 50 milyar dolar düzeyinde. Bu tutar abartılı da olsa Türkiye’de yasadışı bahiste önemli bir parasal hacmin bulunduğu gerçek. Bu rakama göre, yasadışı bahis resmi bahis miktarının yaklaşık 8.3 katı bir tutara ulaşıyor. 

ABD Adalet Bakanlığı raporuna göre dünyada yasal olmayan bahis miktarlarının 511 milyar dolar düzeyinde olduğunu ifade etmiştim. Dünyadaki toplam yasal bahis ve şans oyunları gelirlerinin yasal bahis ve şans oyunları gelirlerine oranı yüzde 73; ABD’de yüzde 40 civarında. Ülkemizde yasadışı bahis gelirlerinin, yasal bahis gelirlerinin neredeyse on katına yaklaşması çok ciddi bir denetim sorunu olduğunu gösteriyor.

Yasadışı bahis cezası 2023 için 7258 sayılı Kanunun 5. maddesinde belirlenmiş durumda. Yasadışı bahis cezası 5 bin TL’den, 20 bin TL’ye kadar idari para cezası olarak uygulanıyor. Yasadışı bahis cezası için düzenlenen bu ceza yalnızca oynayanlar için uygulanıyor. Ülkemizde şans oyunları hasılatının büyümesi esas itibarıyla, spor bahis oyunları olan İddaa ve Spor Toto oyunlarından gelmekte. 2021 itibarıyla toplam bahis gelirleri içinde spor gelirlerinin payı yüzde 87’ye ulaşmıştır. Son birkaç yılda Milli Piyango ve at yarışlarından elde olunan gelirlerde göreceli bir artış yaşanmış olsa da buralardan elde olunan gelirlerin bahis oyunları içindeki payı gerilemiştir.

Ülkemizde yasadışı bahisin bu kadar yüksek olmasının temel nedeni vergi oranları değildir. İnsanları yasadışı bahis oynamaya iten temel saiklere baktığımızda karşımıza aşağıdaki faktörler çıkmaktadır. Ülkemizde bahis oyunlarının oynatılması ve düzenlenmesi yetkisi devlet tekelinde olduğundan, sektörde geliri ve vergiyi artıracak bir rekabet bulunmamakta. Rekabet eksikliği yasal bahis oranlarının düşük kalmasına neden olduğundan, insanlar yasadışı bahise yönelmekte. Denetim ve düzenleme yetersizliği nedeniyle kara para ve benzeri paralar yasadışı bahise yönelmekte. 

Canlı bahise izin verilmediğinden online siteler üzerinden yasadışı bahis oynayan sayısı artmakta.

Bahis ekonomisi günümüzde küreselleşmenin avantajlarından yararlanıp yüzmilyarlarca dolar bir büyüklüğe ulaşan devasa bir sektör. Yine yaptığımız araştırmalara göre bugün yer yüzünde yaklaşık 75 bin adet bahis sitesi online hizmet veriyor. Bahisin önemli bir kısmı da sanal ortamda oynanıyor. Bu ekonominin motorunu spor oluşturuyor. Ülkemizde olduğu gibi dünyada da özellikle de bahis gelirlerinin önemli bir kısmı futboldan geliyor. Bahis ekonomisinin ana dinamiğini spor oluşturmasına karşın spora katkı sağlamayan; yolsuzluk, rüşvet, şike gibi spor ve futbol dışı unsurların bir kanser gibi sporu sarmasına neden olan; sporun ve futbolun bağışıklık sistemini çökerten bir ekonomiden söz ediyoruz. Yasadışı bahise karşı mücadele yapısal bir nitelik kazanmadan, vergi oranlarının düşürülmesi, yasal bahis gelirlerini artırmayacağı gibi vergi gelirlerinin düşmesine neden olur. Bu alanda bahis oynayanların gelirini maksimize artırır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları