Ukrayna Kıyametinde İkinci Perde: Avdivka... Rusya kazanacak mı?

Ukrayna ordusu, yoğun taarruzlarla geçirdiği yaz döneminden umduğunu bulamadı. Haziran başıyla birlikte NATO eğitimli tugayların katılım gösterdiği askeri konvoylar aylardır hazırlanan Rus tahkimatları karşısında duvara tosladı. Sonbaharın gelişiyle birlikte Ukrayna ordusu harekâtlarını durdurdu ve savunmaya geçti.

Eylül ayı gelip çattığında ise bu sefer sıra Ruslardaydı. Rus ordusunun taarruz güçleri “Wagner krizi” sonrası Wagner’in eski militanlarıyla birleşmiş ve “Fırtına Z” birliklerini oluşturmuştu. Wagner ile benzeşen bu yapılar, yine Wagner'in kazandığı meşhur Bahmut muharebesini kendilerine örnek alıyordu.

Başını çektiği kalkışma sonrası uçak “kazasına” kurban giden şirketin CEO’su Yevgeni Prigojin, Wagner’in Rusya Savunma Bakanlığı’yla bir anlaşma yaptığını söylemişti. Bu anlaşmaya göre Rus ordusu savaşın ilk haftalarında aldığı ağır yaraları sararken Wagnerler, Ukrayna ordusunu Bahmut’ta yıpratmaya devam edecekti.

Stratejik önemi Harkiv’in kaybedilmesi sonrası azalan Bahmut, biraz da iki tarafın bölgenin kontrolü için inatlaşması sonrası sembolik bir değer elde etti. Birçokları tarafından “21. Yüzyıl’ın Stalingrad’ı” olarak anıldı.

Wagnerler, hapishanelerden topladıkları mahkûmları da kullanarak 10 aylık kanlı bir kuşatmayı başarıyla tamamladı. Ancak Stalingrad’ın aksine bu sefer savunan taraf kazanmamıştı, Rusya uzun zaman aradan sonra en büyük zaferini ilan etmişti.

RUSYA’NIN YENİ STALİNGRADI: AVDİVKA

Rusya’nın Ukrayna Savaşı boyunca uyguladığı en önemli strateji, rakibini bir yıpratma savaşına çekmekti. SİHA’ların aktif olarak sahada olduğu modern savaş alanlarında kısa zamanda büyük toprak kazanımları sağlamanın zorlaşmasından ötürü Rusya, Sovyet tarihinin tozlu sayfalarını karıştırdı ve eski Kızıl Ordu doktrinlerini sahaya sürdü.

Tahminleri, Batı’nın envanterlerinin kendilerine göre daha küçük olduğu ve üretim kapasitelerinin yetersiz kalacağı yönündeydi. Yani bir yıpratma savaşı sayesinde sadece Ukrayna’yı değil Batı’yı da yeneceklerdi. İşte Bahmut, bu yüzden Ruslar adına toprak kazanımından fazlasını ifade ediyordu. Şimdiyse aynı ortamı tekrar oluşturmak istiyorlar, bu sefer Avdivka’da.

Avdivka’nın Bahmut’tan birkaç farkı var. Bahmut’un savaş öncesi nüfusu 77 binken Avdivka’nın ki 31 bindi. Bahmut’a nazaran daha küçük bir kent olmasına rağmen Avdivka, önemini Donetsk’e yakınlığından alıyor. 2014’te başlayan Ukrayna iç savaşı sonrası ayrılıkçıların kontrolündeki Donetsk kenti, Ukraynalılar tarafından sürekli top atışına maruz bırakılıyordu.

2022’de Rusya’nın savaşa dâhil olmasına rağmen Donetsk oblastında büyük bir toprak değişimi olmadı. Bölgedeki savunmalar 7-8 yıl boyunca güçlendirilmişti. Zırhlı birliklerin ilerlemesi için fazla tehlikeliydi.

Ruslar, 2022 başından itibaren Avdivka çevresinde çok ufak ilerlemeler kaydettiler. Büyük bir taarruz olmadan Avdivka’nın etrafı ağır ağır sarılmaya başlandı. Ukrayna taarruzu sonrası, Kupyansk ve Lyman bölgelerine taarruzlar gerçekleştirilse de momentum çabuk kaybedildi.

Şimdiyse Ruslar, yeni Bahmut olarak Avdivka’yı seçtiler. Elde etmeleri halinde hem Donetsk’in bombalanmasını engellemiş olacaklar hem de kent içinde saklayabilecekleri mühimmat depolarını koruyacaklar. Eğer Ukrayna direnirse, Batı donanımlarını ve insan gücünü harcayacak yeni bir yıpratma alanı oluşturmuş olacaklar.

RUSYA AĞIR KAYIPLAR VERİYOR

Ancak taarruz, Ruslar için hiç iyi başlamadı. Rus ordusu, 3 ay boyunca Ukraynalıları içinden vurdukları nispeten daha güvenli olan hendeklerini terk edip taarruza kalkıştı. Sadece 48 saat içinde 80’den fazla zırhlı araç kaybettiler. Aynı Ukrayna’nın taarruzundaki gibi tanklardan oluşan mezarlıkların görüntüsü internette hızlıca yayıldı. Sahadan bildiren Rus askerleri Telegram hesaplarında hemen şikâyete başladılar.

Rus askerler, komutanların savaşın başındaki hatalardan ders çıkarmadığına, hala nepotizm kaynaklı sorunlar olduğuna dikkat çektiler. Ancak Rus ordusu, kısa sürede facia yaşamasına rağmen taarruzu kesmedi. Wagner benzeri fırtına Z birlikleriyle piyade ağırlıklı saldırılara geçti. 1-2 hafta boyu verilen ağır kayıpların ardından Sahip oldukları bazen 1’e 10’a kadar çıkan ateş gücü üstünlüğü ve hava üstünlüğüyle yavaştan sonuç elde etmeye başladı.

Bugün ise Avdivka’nın etrafı giderek sarılıyor. Bahmut’un aksine Avdivka’ya giden tek yol var. Bu bölgeyle Rusların arasında sadece bir kömür fabrikası kaldı. Bu fabrikanın alınması durumunda kente giden yolların tamamı kontrol edilmiş olacak ve Avdivka içindeki Ukrayna askerlerine mühimmat, erzak ve ek destek sağlanamayacak.

Tahminler, Avdivka muharebesinin Bahmut kadar uzun sürmeyeceği yönünde, Batı’dan gelen mühimmatların yavaşlaması, Ukrayna’daki insan gücü sorunları ve Rus ordusunun taktiksel adaptasyonu Ukrayna’ya karşı daha efektif saldırılar yapmasına yol açtı. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin eski danışmanı ve sözcüsü Oleksiy Arestoviç, Avdivka’nın aynı Bahmut gibi kaybedilebileceğini söylüyor.

Anlaşılan o ki Avdivka, bir süre daha Ukrayna’dan gelen haberlerin merkezinde olacak.