AAA ölümcül olabilir

Her yeni gün, yeni bir başlangıç demek. Siz de sağlığınız adına yeni başlangıçlar yapabilirsiniz. İlk yapmanız gereken bedeninizi tanımak ve ciddi sayılabilecek belirtileri önemsemek. Unutmayın ki kendinizde gözlemlediğiniz belirtiler herhangi bir hastalığın bulguları olabilir. Bazı hastalıkların belirtileri erken hissedilirken, bazı hastalıklar kendisini çok geç gösterir. Tıpkı Abdominal Aort Anevrizmasi (AAA) gibi. Karın bölgesindeki ana damarın sessizce büyümesi sonucu oluşan balon, teşhis edilemeden patlarsa oluşan kanama ölüme yol açabilir. Uzmanlar, sırtta, kasıkta, kalçada veya bacakta ağrı, karından alınabilen güçlü nabız, bulantı gibi belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini belirterek “Anevrizmanın çapı 5.5 cm üzerinde ise açık veya kapalı ameliyat yöntemi tercih edilir” dediler.

Aort anevrizmasını, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini Avrasya Hospital Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Rıza Cenal ile konuştuk.

150 bin insan ölüyor

- Aort anevrizması nedir?

Aort, kalbin sol karıncığından çıkan ve tüm temiz kanı vücuta dağıtan ana damardır. Çapı göğüs içinde ortalama 2.5 cm ebatındayken, karın içinde ortalama 2 cm’dir. Göğüs içindeki kısmına torakal, karın içindek kısmına abdominal aort denir. Aort anevrizması, en basit anlatımıyla bir atardamarda, damar çapının normalden yüzde 50 daha fazla genişlemesine yol açan bir cins balonlaşma olarak tarif edilebilir. Torakal aort çapı yaklaşık 3.5- 4 cm’i, abdominal aortanın çapı 3 santimetreyi aşarsa balonlaşma teşhisi konulur. Abdominal aort çapının 3 santimetreden biraz geniş olması ciddi bir risk yaratmaz. 5 yılda bir ultrason ile takip edilmesi önerilir. Dünyada her yıl 150 bin insan aort anevrizmasının yırtılması sonucu ölmektedir. Erkeklerde 3.5 kat daha fazla görülmektedir.

‘Vakit kaybetmeyin’

- Hastalığın belirtileri nedir?

Anevrizma olan hastaların yüzde 70’inde herhangi bir şikâyet saptanmamakla çoğu zaman tesadüfen fark edilmektedir. En sık görülen belirtileri ise şöyle: Böğürde veya sırtta zonklama şeklinde veya derinde hissedilen ağrı, kasıklarda, kalçada veya bacaklarda ağrı, karından alınabilen güçlü nabız, az miktarda yemekten sonra bile gelen doygunluk hissi, bulantı ve kusma. Aort anevrizması göğüste olursa ise göğüste ve sırtın üst kısmında aniden ortaya çıkan keskin ağrı, nefes darlığı, yutkunmada ve nefes almada güçlük görülebilir. Daha önce anevrizması olduğu bilinen ya da bilinmeyen bir kişi ani gelişen şiddetli sırt ve karın ağrısı ile beraber bayılma, tansiyon yüksekliği ya da düşüklüğü durumunda yırtılma akla gelmeli hemen hastaneye başvurulmalıdır.

- Hastalık tanısı nasıl konulur?

Genelde anevrizmalar pek fazla şikâyete neden olmadığı için çoğu kez yapılan incelemelerde tesadüfen saptanır. Tanısında en basit yöntem ultrasonografidir. Ultrasonografi anevrizmaların tanısında basit, hızlı, ucuz ve güvenilir bir yöntemdir. Ultrasonografi ayrıca toplumda anevrizmalar için çok iyi bir tarama aracıdır. Anevrizma tedaviyi planlamak için başka yöntemlerde kullanmaktadır. Bunlar bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans ve anjiografidir. Anevrizma tanısında en önemli detay çaptır. Anevrizma çapı 5.5 cm altında ise takip altına alınır.

Yaşam tarzı önemli

Anevrizmanın büyümesini engelleyen faktörler; sigaranın bırakılması, kilo vermek, tansiyonu normal sınırda tutmak ve varsa şeker hastalığının kontrol altına almak gibi önlemler olarak sıralanabilir. Ancak damar genişliği 5.5cm üzerinde ise o zaman tedavi planına geçilir. Bunlar açık ameliyat yöntemi veya kapalı ameliyat yöntemidir.

Açık ameliyat: Anevrizmanın klasik cerrahi yöntemi ile genişleyen damarın suni bir damar ile değiştirilmesidir.

Kapalı ameliyat yöntemi (Evar/ Stent): Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte yeni girişimsel tekniklerden biri de stenttir. Bu işlemde anestezi altında kasıktan özel bazı kateterler ile damarın içine girilip, anevrizmanın olduğu bölgeye suni stent-damar yerleştirilmektedir.