ABD ile adım adım yakınlaşma: Stoltenberg, ‘müttefiklik ruhuna’ tam destek isteyecek

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Suriye’ye yönelik operasyonun ardından bugün Ankara’da olacak. Temmuz ayında düzenlenecek ve Rusya ile ilişkilerin geleceğinde belirleyici olacak Zirve öncesinde hazırlık ziyareti yapacak olan Stoltenberg, Ankara’dan “güçlendirilecek müttefiklik ruhuna” tam destek vermesini isteyecek. Ankara’dan beklenti, ABD öncülüğündeki Suriye operasyonunun ardından, Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerini gözden geçirmesi ve artık tercihini müttefiklerinden yana kullanması. Ankara’nın Avrupa ile Atlantik arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine tam destek vermesi beklenirken, Temmuz zirvesinin gündemindeki en önemli konulardan biri de terörle mücadele. Zirve, ittifakın Rusya ile ilişkileri açısından kritik önemde görülüyor. Bir diğer başlık da AB ile NATO arasındaki işbirliğini artırmak olacak.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg bugün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Milli Savunma Bakanı Canikli ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile de görüşecek. Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısı düzenleyecek olan Stoltenberg’in, ittifakın 11-12 Temmuz’da yapılacak zirvesine yönelik mesajlarını da burada vermesi bekleniyor. NATO üyesi bir ülkenin üst düzey diplomatı ise, Ankara ziyaretinin Türkiye’nin dış politikadaki tercihleri ışığında önemli olduğunu söyledi. Türkiye-Rusya yakınlaşmasına ve NATO’ya entegre edilemeyeceği bilinen S-400’ler konusunda Rusya ile devam eden görüşmelere işaret eden yetkili, “Türkiye, ittifaka daha çok yakınlaşıp yakınlaşmayacağına karar verecek. Bu karar da Rusya ile uzaklaşması anlamına gelecek” dedi.

Duma’da kimyasal silah kullanıldığına yönelik haberlerin ardından, rejimin sorumlu olduğu yönünde “güçlü şüphesi” bulunduğunu 8 Nisan günü açıklayan Ankara, 14 Nisan’da düzenlenen operasyonda NATO müttefikleri arasında yer aldı. Operasyonda başta İncirlik’in kullanılmaması ve Ankara- Moskova yakınlaşmasının hemen ardından gelmesi Türkiye’ye de mesaj olarak değerlendiriliyor. Türkiye’nin, NATO ile birlikte hareket etme tutumunun ise önümüzdeki günlerde de artarak devam etmesi bekleniyor.

Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi’nin (EDAM) son raporunda bu operasyonun siyasi sonuçları şöyle değerlendirildi:

* Türkiye, ABD öncülüğündeki Suriye’ye yönelik mahdut hedefli bir seyir füzesi taarruzunu destekleyen ülkeler arasında yer almış ve bu tutumu ile Astana sürecindeki ortakları Rusya ve İran’dan ayrışarak NATO ortakları arasında yer almıştır. Bu durumun bir süredir sorunların biriktiği ve güven erozyonunun yaşandığı Türk- Amerikan ilişkilerine olumlu etki edeceği söylenebilir.

* Rusya’nın Türkiye’nin bu tutumundan duyduğu memnuniyetsizlik, Afrin’in rejim güçlerine devredilmesini isteyen mesajıyla açığa çıkmıştır.

* Rejimin de bundan sonraki adımının Afrin üzerinde baskı yaratmak ama daha da önemlisi Idlib’e bir operasyon başlatmak olduğu değerlendirilebilir. Türkiye, İdlib’ten bugüne kadar mülteci dalgasını önlese de, Rusya ve İran, Türkiye’yi “cezalandırmak” isterse İdlib’te rejimi cesaretlendirebilir.

* Astana süreci bağlamında Rusya ve İran ile kurulan ortaklığın ön şartı, askeri yöntemlerle rejim değişikliği hedefinden vazgeçilmesiydi. Bu ön şartın, operasyona verilen destekle, Türkiye içinde ve Türkiye tarafından tartışmaya açılması, Astana sürecinin ve dolayısıyla Türkiye’nin Suriye bağlamında Rusya ve İran ile siyasi ortaklığının da sınırına gelindiğine dair tereddütleri artıracaktır.