Akıllı moleküllerin birbirleriyle iletişimi sağlandı

Daha önce de toplama ve çıkarma yapabilen akıllı molekülleriyle bilim dünyasında bir ilki başaran Akkaya'nın bu son icadı, gelecekte çok daha küçük boyutta ''molekül temelli bilgisayarların'' yapımı için dev bir adım olarak gösteriliyor.

Bilkent Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi ve UNAM Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Engin Umut Akkaya, çalışmasına ilişkin bilgi verirken, dünya genelinde başka araştırmacıların da moleküllerle elektronik devreler üzerine çalışmalar yürüttüğünü anlattı.
Akkaya, araştırmaları sonucunda moleküller dünyasıyla makroskobik dünya arasında ışık aracılığıyla iletişim kurabilen bir dizi molekül geliştirmeyi geçen yıl başardıklarını ve bu çalışmalarının Journal of the American Chemical Society dergisinde kapak konusu olarak yayımlandığını anımsattı.

Akkaya, UNAM laboratuvarlarında yürüttükleri son çalışmalarında ise maddenin en küçük yapı taşı olan ve bilgi işleyebilir yani akıllı hale getirdikleri molekülleri dış dünyayla ve birbirleriyle iletişim kuracak şekilde bir araya getirmeyi başardıklarını açıkladı.

''Daha fazla küçülme ve hızlanma mevcut teknolojilerle olmayacak''

Dünya genelinde pek çok laboratuvarda bilgisayarların her geçen gün daha küçük ve daha hızlı çalışır hale gelmesi için çalışmalar yürütüldüğüne işaret eden Akkaya, bu hızlanma ve küçülme sürecinin uzun yıllar devam edeceğini, ancak günümüzde kullanılan teknolojilere bağlı kalınması durumunda ise bu ilerlemenin kısa bir süre içinde önemli engellerle karşılaşacağının anlaşıldığını söyledi.

Bu nedenle pek çok bilim insanının alternatif teknolojiler geliştirmeye çalıştığını vurgulayan Akkaya, şöyle devam etti:
''Biz de laboratuvarlarımızda molekülleri ileriki bir aşamada kendi kendilerine bir araya gelerek bilgi işlemede kullanmak üzere uzun bir süredir çalışıyoruz.
Bir süre önce moleküllerde sanal entegrasyon dediğimiz, yani bir molekülün çıktısının diğerinin girdisi olarak kullanmasını sağlayacak moleküler yapılar sentezleyerek bunlarla ikilik düzlemde çıkartma ve toplama yapabilen molekül sentezlemiştik.
Ancak bu sanal entegrasyon, molekülle hangi mantık işlemlerinin yapıldığını söylemek için yeterli değil. Çünkü gerçekte daha ileri bilgi işleme özelliğine sahip moleküller elde etmek için bu moleküler mantık işlemcilerini birbirlerine bağlayabilmek, birinin çıktısının diğerinin girdisi olarak kullanabilmesini sağlamak gerekiyor. Biz kısa bir süre önce yaptığımız çalışmada bunu başarabildik.''

Akkaya, moleküllerin girdisinin inputlarının kimyasal olarak iyonlar, katyonlar, anyonlar ve ışık olabildiğini, çıktının ise farklı dalga boylarındaki ışık ya da yine başka moleküler birimler olabildiğini belirtti.

Çalışmalarıyla iki moleküler mantık işlemcisinin bir arada çalışmasının yolunu bulduklarını bildiren Akkaya, moleküller kullanarak bilgi işleme ve ileride de bilgisayar işlemcisi yapma yolunda dev bir adımın atılmış olduğunu ve bu çalışmasının kimya alanının en prestijli dergilerinden ''Angewandte Chemie''de yayımlandığını ve özellikle ilgi çekecek araştırmaların toplandığı ''Communications'' bölümünde de kapak olarak seçildiğini sözlerine ekledi.

Prof. Dr. Engin Umut Akkaya, iki yıl önce kanser tedavisinde umut olarak gösterilen fotodinamik terapi yönteminin etkinliğini büyük oranda arttıran, nanoteknoloji tabanlı, ileride de ilaç olarak geliştirilebilecek yeni bir moleküler sistemin senteziyle TÜBİTAK Bilim Ödülü almıştı.