AKP’de ‘Gül’ düğümü

Başbakan Tayyip Erdoğan, erken seçimin söz konusu olmadığını açıklayarak Cumhurbaşkanlığı seçimleri için yeni bir rota çizdi. AKP’de, Başbakan Erdoğan’ın cumhurbaşkanı adaylığına kesin gözüyle bakılırken parti açısından sıkıntının Abdullah Gül’ün hangi konuma getirileceği konusunda yaşanacağı belirtiliyor. Erdoğan’ın erken seçim için “asla” ifadesini kullanmasının, Abdullah Gül’ün milletvekili olarak Başbakanlığı devralması olasılığını 2015 yılına kadar ötelediğine dikkat çekiliyor.

Başbakan Erdoğan, dün yaptığı açıklamayla seçim öncesinden beri Ankara kulislerinde dile getirilen ağustosta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimi ile genel seçimin birleştirilmesi beklentisini boşa çıkardı. Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı seçimi ile genel seçimin birleştirilmesinin söz konusu olmadığını belirterek “Erken seçim asla. 2015 Haziranı’na kadar bu ülkede seçim yok” açıklamasını yaptı. Erdoğan’ın açıklamalarına dikkat çekilen AKP kulislerinde, Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili şu olasılıklar dile getiriliyor:

Başbakan Köşk’e çıkar: Başbakan Erdoğan, halk tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı olmak istiyor. Bu konuda partide herhangi bir tereddüt yok. Seçim sonuçları da değerlendirildiğinde milletin de böyle istediği anlaşılıyor. Eğer Erdoğan, aday olur ve Köşk’e çıkarsa partinin genel başkanının kim olacağı konusu önem kazanıyor. Bu durum Erdoğan’ın Abdullah Gül ve parti yöneticileriyle yapacağı istişare sonucu netleşecek.

Erdoğan, normal cumhurbaşkanı olmaz: Eğer Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçilirse mevcut cumhurbaşkanları gibi bir profil çizmez. Halk tarafından seçileceği için sistem fiili olarak yarı başkanlık gibi bir model getiriyor. Erdoğan, anayasadan kaynaklanan tüm yetkilerini kullandığı gibi partiden de tamamen elini çekmeyecektir. Sık sık Bakanlar Kurulu’nu toplayabilir, hükümetin alacağı kararlara ve uygulayacağı politikaları belirlemek isteyecektir. Bu nedenle partinin başına Abdullah Gül gibi Cumhurbaşkanlığı’ndan partinin yönetilmesine sıcak bakmayan bir ismin getirilmesi sıkıntı yaratabilir. Sık sık Cumhurbaşkanlığı ile hükümet arasında gerilim ve sıkıntılar yaşanabilir. Erdoğan, eğer Gül’ün partinin başına geçmesine karar verirse tüm süreci ve Çankaya Köşkü’nde göstereceği tavrı açık bir şekilde konuşur. Burada kritik nokta, Gül’ün böyle bir yönetim anlayışını kabul edip etmeyeceğidir.

Başkanlık sistemine kadar Gül: Başbakan Erdoğan, tek bir durumda Cumhurbaşkanlığı’nı istemeyebilir. O da yarı başkanlık ve başkanlık sistemine geçilmemiş olmasıdır. Erdoğan, bir anayasa değişikliği yapılarak başkanlık sistemine geçilmesine ilişkin düzenlemelerin yapılmasını bekleme, Gül’ün ikinci kez Cumhurbaşkanı adayı olması yoluna gidebilir. Ancak partinin şu an anayasayı değiştirecek gücü yok. 2015 seçimlerinde de böyle bir güce ulaşıp ulaşamayacağını kestirmek mümkün değil.

‘Erken seçim asla’ vurgusu: Erdoğan’ın asla erken seçime gidilmeyeceğini açıklaması, Abdullah Gül’ün Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olması durumunda partinin başına geçmesi ve başbakan olmasını 2015 Haziran’ına kadar öteliyor. Bu süreçte Numan Kurtulmuş ya da Mehmet Ali Şahin, geçici genel başkanlık ve Başbakanlığı yürütebilir.

Gül, Erdoğan’a rağmen aday olur mu?: Cumhurbaşkanı Gül, yeniden aday olmak istiyor. Eğer adaylığı Erdoğan’a bırakacaksa da partinin başına geçmek istiyor. İki isim bu konuda uzlaşamazsa Gül’ün Erdoğan’a rağmen Cumhurbaşkanlığı’na aday olması beklenmiyor. Gül, partiye dönmek isterse destek alır. Ancak parti içinde Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olması durumunda bile partinin Gül’e bırakılmasını istemeyenler de var.

Arınç: O günü bekleyelim

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Erdoğan ve Gül arasında Cumhurbaşkanlığı konusunda hiçbir zaman gerginlik olmayacağını, konunun kendi içlerinde çok rahat şekilde çözüleceğini belirterek Erdoğan ve Gül’ün dışında üçüncü bir ihtimali hiç kimsenin konuşmadıını söyledi. Arınç, “Yıllardan beri arkadaşlığmız ve parti içerisindeki hem hukukumuz hem de iki arkadaş olarak, dost olarak birbirlerine duydukları saygıdan ve nezaketten dolayı böyle olacaktır. Birbirlerine soracaklardır. İkisi baş başa kaldıklarında eminim bu nezaket içerisinde birisi ‘Sen Cumhurbaşkanı adayısın’diyecektir. O günü bekleyelim. Sayın Başbakanımız 3-5 ay sonra cumhurbaşkanı adayı olmak isterse Sayın Cumhurbaşkanımız buna karşı çıkmaz. Geçmişteki bütün hukukumuza bakarak söylüyorum. Aday olursa da elbette ittifak içerisinde yüzde 51’i birinci turda rahatlıkla bulabilir” dedi.

Gül’ün başbakanlığı

Gül’ün başbakan olma olasılığının sorulması üzerine Arınç, tekrar siyasete dönmesini ve 2015 seçimlerinde de AKP’nin tekrar iktidar olursa başbakanlık noktasında görev yapmasını kalben arzu ettiğini belirtti. Arınç, “Ama bu onun tamamen siyasi öngörüsüne bağlı, geleceğe ait siyasi projelerine bağlı. Bunları da eğer bizlerle paylaşırsa ben kanaatimi böyle ifade ediyorum” diye konuştu. Arınç, bir başka soru üzerine, “Benim adım da geçiyor, başka arkadaşlarımız da var. Ben prensip itibarıyla böyle bir teklif yapılsa ben şahsen 10 arkadaşımın ismini veririm, onlar çok daha başarılı olurlar diye. Ama karar bizim üzerimizde olur, bir başka arkadaşın üzerinde olur, görevimizi yaparız” dedi.