AKP’den kopacak oylara talip çok!

En zor işlerden biri bir kentte seçim eğilimini belirlemektir. Adana’nın 2011’de 14 milletvekili dağılımı şöyleydi: AKP: 6, CHP: 4; MHP 3, bağımsız 1. CHP’liler 2011’de 5 milletvekili bekliyordu, olmadı. Peki bu seçimde?

Parti örgütü adaylarla konuşmak, bir “propaganda amacı” için uygun olabilir ama nabız tutmak için yanıltıcıdır. Adana Temsilcimiz arkadaşımız Savaş Kürklü ile, kanaat sahiplerinden bir “nabız yoklama meclisi” kuralım dedik. Seyhan Belediyesi Kültür Müdürlüğü’nün toplantı odasında bir araya geldik.

Kimler vardı: “Küçük Millet Meclisi” Başkanı Mustafa Çinkılıç; CHP Adana kadın kolları eski başkanı, ÇYDD’nin de başkanlığını yapmış, CHP MYK’de bulunmuş Göksü Günay, Çukurova Üniversitesinden Prof. İbrahim Ortaç ve Prof. Adnan Gümüş, CHP kadın kolundan Ayşegül Ölmez... Belediye Başkanı Zeydan Karalar ile Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Güven Boğa da sonradan toplantıya katıldı. Amacımın “nesnel durumu anlama” olduğunu belirterek sohbete başladık.

Adana, etnik yapısı ve mezhepleri zengin bir yer. Şimdi bunlara sadece Seyhan’da 100 bin Suriyeli göçmen eklendi. Politikanın ağırlıklı olarak kimlikler üzerinden yapılıyor olması, yurttaşbirey olamayan, çağdaşlığa ulaşamayan bir Türkiye’nin kötü fotoğrafı. Türkmenler, Arap Nusayriler, Türkler, Şafi Kürtler, Sünni Kürtler, Güneydoğu Aşiretlerin etkin kolları.. Varoğlu var! “Kimlikler” üzerinden oy devşirme mekanizması çalışıyor!

Genel bir kanaat: AKP’den oy kayması olacak. Ama ne kadar sorusuna yanıtlar, “ihtiyatlı iyimserler” ile “dizginsiz iyimserler” arasında değişkenlik gösteriyor. Mesela 2011 seçimlerinde mükemmel bir iş çıkarttıklarına inanan ve 5-6 milletvekilliğini garanti gören Göksü hanım, sonuçlardan hayal kırıklığına uğramıştı. Demek ki, bir partinin çok iyi bir seçim çalışması çıkarması, eğer toplum ve ülkenin siyasi dinamikleriyle ve eğilimleriyle örtüşmezse, beklentiniz gerçekleşmiyor. Göksü hanım ihtiyatlı, CHP 4 garanti, ama 5 çıkartabilir, diyor. Esas görüşü 4 AKP, 4 CHP, 4 MHP ve 2 HDP. Ayşegül hanım ise, CHP için 5 garanti, 6 çıkartabilir görüşünde. CHP’den özellikle gençlerden HDP’ye oy akışı var, ama “barajı geçsin diye” değil. MHP’ye giden oyların da CHP’ye geri döneceği ortak görüş.

Orhan Bursalı (sağ başta), Mustafa Çinkılıç, Göksü Günay, Prof. İbrahim Ortaç, Prof. Adnan Gümüş, Ayşegül Ölmez, Zeydan Karalar ve Güven Boğa ile seçimler üzerine konuştu.

AKP sahada yok

Aday belirlemede önseçim yapılması, CHP’ye önemli bir hareketlilik getirdiğine herkes hemfikir. Peki ‘AKP’den önemli bir oy kayması olacağının işaretleri ne’ diye soruyorum. Mesela, eskiden CHP’li olarak gittikleri bazı köylerde “buradan size ekmek çıkmaz” diye kapı duvarla karşılaşırken, şimdi buyurun deyip konuşuyor ve sempati ile birlikte oylarının ucunu da gösteriyorlarmış. Kent içinde çeşitli kesimlerden insanların AKP’den geri çekildikleri net görülüyormuş.

İbrahim Ortaç “rejim-sistem değişikliği gündemde bu engellenmeli” diyor, önseçimin yararına vurgu yaparak CHP 1 milletvekili artırabilir düşüncesinde (5- 4-3-2). 5. Milletvekili, Kozan’daki başarıya bağlı olacak deniyor. Dr. Mustafa Kemal Özkan 5.sırada, sevilen ve etkisi olan bir aday. AKP’nin sahada pek görülmediği, ama bire bir ilişkilerle propagandayı sürdürdüğünden bahsediliyor. “Utanıyorlar ortalıkta olmaktan, yolsuzluk var, saray var...” Şu slogana bakın: “TOKİ yol yapıyor. Neden? İktidar yolsuzluk yapsın diye!”

Zeydan Karalar’ın Seyhan’ı yönetmedeki başarısı gündeme geliyor. Her hafta 4 mahallede halk günü yapıyor. Önceki belediye dönemindeki vurgunu anlatmak için, örneğin “onların asfalta ödedikleriyle, iki kat asfalt yol yapıldığını” söylüyor. Büyükşehir’i CHP alsaydı, bunun seçimlere yansıması büyük olurdu, görüşü hâkim.

CHP’de siyasi slogan eksik

Bazı gençlerin HDP’ye kayma gerekçelerinden biri, Demirtaş’ı beğenmeleri, “vurdu mu oturtuyor” diyorlarmış. Mesela RTE’ye “seni başkan yapmayacağız” sloganı ve benzerleri çok tutmuş. Bir genç, Kılıçdaroğlu’nun sadece ekonomi anlatmasını annesine “mıymıy ediyor” diye şikâyet etmiş. Kılıçdaroğlu’nun konuşmalarında iyi sloganlarla RTE’yi silkelemesi talebi var: “Hırsızlıkları unutturuyor muyuz... Millet hâlâ RTE’ye oy veriyor, Davutoğlu’na değil...”

Prof. Gümüş, sahada seçmen araştırmalarıyla tanınıyor. Diyor ki: Adana’da 240 bin yeşil kartlı var, bunlar AKP’yi yukarı taşıdı. Ama yeşil kartlı olup da AKP’ye oy vermeyenlerin oranı yüksek. Borçlu insan çok ve bunlar arasında borcunu ödeyemeyenler yüzde 30 kadar. Ama şu sırada tarım ürünleri para ediyor ve ihracat da var. Tabii geçen yıl portakal üreticileri sefilleri oynamış...

CHP’nin 2011’de yüzde 31’den yukarı doğru ilerlediğini, AKP’nin ise 37’den 30’a doğru gerilediğini söylüyor. Güven endeksi düşmüş. “Yüzde 70’lere kadar yükselen AKP’ye güven endeksi giderek yüzde 40’lara, bugün ise 20’lere doğru iniyor” diyor. Ama umutlu olma endeksi fazla düşmemiş. “Kötüye gitti” diyenler yüzde 10. “HDP barajı aşarsa Adana’da yüzde 14’ü bulur” diyor. Suriye politikası ilde AKP aleyhine durum yaratmış. Tabii işsizlik önemli bir etmen. Mültecilerin yüzde 94’ü çalışıyor. Tabii bu emek piyasasında büyük baskı oluşturuyor. Gümüş, CHP’de eğitim konusu eksik diyor. Millet dertli. Adana sınavlarda 55.-60. sıralarda.

Toplantılarına 20 kadar sivil toplum katılımı olduğunu belirten Mustafa Çinkılıç, AKP’lilerin evlere gidip “evet, emeklilere iki ikramiye verecekler, ama size verdiğimiz yeşil kartı kesecekler” propagandası yaptığını söylüyor. AKP’ye oy vermediklerini saptadıklarının yeşil kartlarını iptal ediyorlarmış. “İki ikramiye vaadi emekliler üzerinde önemli etki yaptı, emek örgütleri CHP bildirgesini tartışıyor, bunu kabul ettiklerinde CHP’ye ciddi bir yönelmeolabilir” diyor.

Emekliler umutlu

Emeklilerin kahvesine uğradık. Çoğu ad ve fotoğraf vermekten çekindi. Çoğuna göre, geçim derdi çok büyük. Bu anlamda Kılıçdaroğlu’nun iki maaş ikramiye sözünün bile onlar için yaşamsal önemi var. Beklentileri AKP’nin iktidardan gitmesi ve siyasete yeni bir hareket gelmesi. Bu arada CHP ve MHP koalisyonuna sıcak bakanlar var. Emekli öğretmen İsmet Altun’a göre, sandığa gitmek istemeyen çok, ama gidilmeli. MHP ve CHP yeterli muhalefet yapamıyor. AKP ön sırada çıkabilir. Faruk Baysu emekli ama üniversitede çocuklarını okutmak için taksicilik yapıyor. İki maaş ikramiyeye ilaç gibi bakıyor. CHPMHP koalisyonu gönlünde var. AKP Adana’da 3. Parti olabilir diyor. Mehmet Kartal, “Emekli maaşları 2.500TL olmalı, CHP refahı sağlayacak tek parti ve birinci olabilir” diyor. Sami Sel de benzer düşüncede, sandığa gitmezse millet, koalisyon seçeneği doğar, diyor.

CHP’li tanınan bazı kişiler Vatan Partisi’ne geçmiş. VP’nin 1.sıra adayı Yargıtay Onursal Üyesi, Öcalan’a idam cezası veren hâkim Mehmet Turgut Okyay, çok iyimser, AKP’nin yüzde 29’u aşamayacağı ve kendilerinin de barajı geçeceği görüşünde. “Gelişen büyüyen bir partiyiz, Türkler ve Kürtler Siyam ikizleri gibi, ayrılamazlar” diyor.

Yeni Adana gazetesinin sahibi Çetin Remzi Yüreğir ise CHP’den umutsuz. CHP’nin geçmişiyle bağdaşmayan politikalar izlediği görüşünde. 8 haziranda ortaya çıkabilecek en felaket senaryo “bölücülük” olur, diyor.

Özetlersek: AKP’de oy kaybı var bu kesin gibi, 6 milletvekilliği 4’e düşebilir. CHP 5 alabilir. MHP 3-4, HDP 2 alabilir. Bütün partiler iddidalı, tabanları da birbirine çok yakın.