‘Barış çubuğu tüttürülür’

Koronavirüs salgınının gölgesinde kalan ve görünürde Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki petrol savaşında, bu hafta yapılacak “OPEC ve diğerleri” toplantısıyla önemli gelişmeler olması bekleniyor. 

Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan ama öncelikle enerji dünyasının korona krizi öncesinde de kapsamlı dönüşüm süreci içerisinde olduğunu hatırlatan Global Resources Partnership İcra Başkanı Mehmet Öğütçü’ye göre, bu salgın enerjiye geleneksel yaklaşımı, tedrici değişim beklentisini değiştirecek. Öğütçü, “Mobilite neredeyse durdu küresel sistemde. Sadece petrolde, Uluslararası Enerji Ajansı’na (İEA) göre, yüzde 20’lik talep tahribatı oldu. Bence bunun çok daha ötesinde. Yılbaşında 70 dolardaki fiyat, bir ara 20 dolara geriledi. Bu, üretim maliyetini bile karşılayamayan bir rakam. Belki de yeşil enerjiye, temiz iklim ve çevreye geçiş süreci bu virüs belasının en olumlu orta ve uzun vadeli sonucu olabilir” dedi.

PAZARLIK BİLİNMİYOR

Rusya ile S. Arabistan arasındaki asıl mücadelenin ise pazar payını korumakla ilgili olduğunu ifade eden Öğütçü, çünkü ABD’nin kaya petrolü üreticileri sayesinde dünyanın bir numaralı üreticisi konumuna eriştiğini belirtti. 

“Ama bu petrolün üretim maliyeti rakiplerinin hayli üzerinde. Bu yüzden rekor düzeyde fiyat düşüşüne dayanmaları mümkün değil” vurgusu yapan Öğütçü, şuna dikkat çekti: “Nitekim Rusya, OPEC ile anlaşmak için kendisinden pazar payı çalmaya çalıştığını düşündüğü ABD’nin de masaya oturması gerektiği şartını ileri sürdü. Mart başında başlayan savaşın bu hafta sonuna kadar OPEC ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı ülkeler arasında barış çubuğu tüttürülerek sona erdirileceği anlaşılıyor.” Ayrıca ABD Başkanı Trump’ın, hem Putin hem Muhammed bin Salman ile görüştüğünü hatırlatan Öğütçü, “Ne gibi pazarlıklar yapıldığı şimdilik bilmiyoruz, ama bilinen arz kısıntının gerçekleşeceği ve fiyatların dayanılır yeni bir düzeye yükseleceği” diye konuştu.

PARTİLER ÜSTÜ YENİ BAKIŞ AÇISI GEREKLİ

Korona salgını sonrasında yeni bir dünyanın doğacağı öngörüsünü değerlendiren Mehmet Öğütçü, öncelikle şuna dikkat çekti: “Her koyun kendi bacağından asılır’ anlayışına sahip görünen mevcut liderlerin uluslararası ortak bir eylem planı üzerinde anlaşacaklarını düşünmek iyimserlik sayılıyor.” Öğütçü, Türkiye’ye ilişkin de şunları anlattı: 

“Orta boy bir bölgesel güç olarak, mevcut sorunlar ile boğuşurken küresel yeni düzen kurgusuna kendi menfaat penceresinden hazırlık yapması, katkı sağlaması yerinde olacaktır. Ama öncelikle kendi evinin içini düzene sokması, siyasi istikrarı, hukuk düzenini, hakça refah dağılımını, inovasyona dayalı, kaliteli eğitimi, rekabetçi ekonomik sistemi oturtması gerekiyor. Halihazırda bu derin yansımaları olacak krizi yönetecek etkin, ehil bir kadronun eksikliği hissediliyor; oysa geçmişte bu alanda önemli deneyim kazanmış bir ülkeyiz, partiler üstü yeni bakış açılarına ve taze kana ihtiyacı var.”

GAZDA AVRUPA ÖRNEK ALINMALI

Petroldeki bolluğun doğalgazda da yaşandığını anlatan Mehmet Öğütçü, Rusya’nın, AB’deki pazar payını korumak için Gazprom’u AB’nin üçüncü paketine uyumlu hale getirdiğini, esnek ve hub temelli olduğunu söyledi. Öğütçü, “Ankara’nın da, yakında sona erecek alım sözleşmelerini AB’nin müzakere etmiş olduğu esnekliği, süreyi ve üçüncü taraflara da ihracatı öngörecek şekilde gözden geçirmesi büyük önem taşıyor” dedi.

TÜKETİCİ GÜÇLÜ TEPKİ VERMELİ

Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarıyla ilgili yorum yapan Öğütçü, son 18 yılın en düşük petrol ve doğalgaz fiyatlarının yaşandığı bir dönemde halkın hale yüksek fatura ödemesinin büyük tepki topladığını, akaryakıt fiyatının yüzde 60’a yakınının vergi ve hizmet bedeli olduğunu belirtti. “Fiyat artışlarının artık ham petrol fiyatıyla alakalı olmadığı ortada” diyen Öğütçü, halkın yeterince güçlü tepki göstermemesine de dikkat çekti.