Bütçe dikiş tutmuyor (15.11.2018)

Merkezi yönetim bütçesi ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 64 artışla 5.4 milyar TL açık verdi.
Yılın ilk 10 ayındaki açık geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 77.7 artışla 62.1 milyar TL oldu. Bedelli ve imar affı türü tek seferlik gelir kaleminden ekimde 6.6 milyar lira, ocak-ekim döneminde 19 milyar lira toplanmasaydı açık çok daha fazla olacaktı. Ekim 2017’de 197 milyon TL faiz dışı fazla veren bütçe, bu yıl ekimde 1.2 milyar TL faiz dışı açık verdi. Yılın ilk 10 ayında faiz dışı fazla bir önceki yıl 15.2 milyar TL iken, bu yıl 2.5 milyar TL’ye geriledi.

Ekimde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.6 artarak 62.1 milyar TL olurken giderler yüzde 20.2 artarak 67.5 milyar TL olarak gerçekleşti. Ekimde vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.5 artarak 48.5 milyar TL oldu.

ÖTV düştü

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) 2018’de bütçe açığının 72.1 milyar TL olarak gerçekleşmesi, önümüzdeki yıl bu rakamın 80.6 milyar TL’ye yükselmesi öngörülmüştü.

Özel tüketim vergisi (ÖTV) ekimde yüzde 30.2 azalarak 8.8 milyar TL oldu. Tütün ve alkolden toplanan ÖTV 10 ayda 45.5 milyar liraya ulaşırken, motorlu taşıtlar ile petrol-doğalgazdan alınan ÖTV’de sert düşüş kaydedildi. Martta 2 milyar lira civarında olan motorlu taşıtlardan alınan ÖTV ekimde 618 milyon liraya, ocakta 5 milyar lira civarında olan petrol-doğalgazdan alınan ÖTV ekimde 2.9 milyar liraya düştü.

Örtülü katlandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kullanılan ve bütçede ‘gizli hizmet giderleri’ olarak adlandırılan örtülü ödenekten ekimde 204 milyon, ocak-ekim döneminde 1 milyar 512 milyon TL harcama yapıldı. Eylülde 21 milyon TL olan örtülü ödenek harcaması, ekimde bir önceki aya göre 10’a katlandı.

Vergiler faize

Elindeki varlıkları satan devlet, hizmet binası, taşıt ve lojman türü ihtiyaçlar için ilk 10 ayda 2.1 milyar lira kira ödedi. Geçen senenin tamamında 56.7 milyar lira olan faiz gideri bu yıl ocak-ekim döneminde 64.6 milyar liraya yükselirken, kamu kurumlarının görev zararı toplamda 71.1 milyar TL’ye ulaştı.