Çocuktan işçi olmaz

Türkiye’de sendikaların yaptığı araştırmalara göre çocuk işçi sayısı 2 milyona yaklaştı. Her geçen yıl da sayı artıyor. Çocuk işçilerin yüzde 80’e yakını ise kayıt dışı çalıştırılıyor. Buna karşın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, dün yaptığı yazılı açıklamayla Türkiye’nin çocuk işçiliğiyle mücadele politikalarında dünya ülkelerine örnek olduğunu savundu. Hükümet de dün Resmi Gazete’de yayımlayarak 2018 yılını “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı” ilan etti.

1 yıldır yürürlükte ama!

Başbakan Binali Yıldırım yayınladığı genelgede, çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı koordinasyonunda geçen yıl hazırlanan “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı”nın (2017-2023) yürürlüğe girdiğini anımsattı. Geçen yıl yürürlüğe giren program kapsamında çocuk işçiliğini önlemeye yönelik temel stratejiler, faaliyetler ve bu faaliyetlerden sorumlu olan ve işbirliği yapılacak kurum ve kuruluşlar ile faaliyetlerin tamamlanma sürelerinin belirlendiğine dikkat çekilen genelgede, programda yer alan faaliyetlerin takibinin yılda iki kez düzenlenen İzleme ve Değerlendirme Kurulu toplantıları aracılığıyla gerçekleştirildiği belirtildi. Genelgede, toplumun çocuk işçiliği ile mücadeleye ilişkin duyarlılığının artırılması ve programın politika ve hedeflerine en üst düzeyde katkı sağlanması amacıyla 2018 yılının “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı” olarak ilan edildiği vurgulandı. Bu kapsamda ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak tüm çalışmalarda çocuk işçiliği ile mücadele konusuna öncelik verileceği, programda yer alan faaliyetlerin etkin ve verimli şekilde yerine getirilmesi için tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken her türlü destek ve yardımın titizlikle sağlanacağı bildirildi.

‘Dünyaya örneğiz!’ Sendika ve çocuklarla ilgili sivil toplum kuruluşlarının araştırmasındaki çocuk işçiliği rakamları günden güne artarken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu’ndan farklı bir yorum geldi. Sarıeroğlu, dünya üzerinde çocuk işçiliği ile mücadelede kararlı adımlar atan ülkelerin başında gelen Türkiye’nin, çocuk işçiliği ile mücadelede kendi politikalarını oluşturduğu ve bu politikaları başarıyla yaşama geçirerek dünya ülkelerine örnek olduğunu savundu.

Minik eller çalışıyor

DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası’nın “Türkiye’de Çocuk İşçi Olmak” başlıklı ve Nisan 2017 tarihli raporundaki dikkat çeken veriler şöyle:

• Türkiye’de çocuk işçilerin sayısına ilişkin güncel veriler sadece 15-17 yaş grubu çocuk işçiler için mevcut. 15 yaş altı ve tarımda mevsimlik olarak çalışan çocuklara ilişkin veri yok.
• Özellikle turizm sektöründe uzun saatler çalıştırılan stajyerler ve çıraklık eğitimi alanlar resmi olarak çocuk işçi sayılmıyor.
• 2012’de 601 bin olan 15- 17 yaş arası çocuk işçi sayısı, 2016’ya gelindiğinde 709 bin oldu.
• 2015’te 17 yaşına kadar çalıştırılan çırak sayısı 401 bin 464 olarak açıklandı. Aralık 2016 verilerine göre çırak işçi sayısı 1 milyon 170 bin. Çırak ya da çocuk işçi ayrımı yapmadan genel olarak Türkiye’de çalışan çocuk sayısının yaklaşık 2 milyona yaklaştı.
• Çocuk işgücü, kır ve kent ayrımında farklı biçimlerde istihdam edilse de çocuklar kentlerde de kırlarda da kayıt dışı çalıştırılıyor. 2016 TÜİK verilerine göre çocuk işçilerin yüzde 78’i kayıt dışı. 2016 yılında 15-17 yaş arası çocuk işçi sayısı 708 bin. Bu çocukların 558 bini kayıt dışı çalıştırılırken, 150 bini sigortalı. Yani çalışan her 10 çocuktan 8’i kayıt dışı.
• Türkiye, AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında çocuk yoksulluk oranı en fazla olan ülke. Türkiye’de çocukların yoksulluk oranı yüzde 25.3. AB sıralamasında Türkiye birinci sırada. Bu rakam İspanya’da 23. 4, Yunanistan’da ise18.7
• İşçi Sağlığı İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre 2012’de 32 çocuk “iş cinayetlerinde” hayatını kaybetmişken, 2016’da 56 çocuk “iş cinayetleri” sonucu yaşamını yitirdi.