DNA hasarını büyümeden yakalayacak

Gerek doğal, gerek çevresel faktörler etkisiyle DNA’da oluşan hasarlar ve değişimlerin tespiti ile hasarın ciddi boyutlara gelmeden ve ciddi hastalıklara yol açmadan önlenmesi önem taşıyor. Ordu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü’nden Doç. Dr. Filiz Kuralay, işte bu alanda çalışıyor. Kuralay, DNA hasarının ciddi boyutlara gelmeden tespit edilmesi halinde çaresiz hastalıkların önüne geçilebileceğini belirterek “DNA hasarı sonucu kanser, Parkinson, Alzheimer gibi hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Hastalık derecesine gitmeden DNA hasarını tayin edersek hastalıktan da kurtulabiliriz” diyor.

Alzheimer’a umut

Kuralay anlatıyor: DNA hasarlarının tayini şu anlamda önemli: Genetik bilginin kodlandığı ve nesilden nesile aktarılma işleminin gerçekleştiği, bilinen en önemli biyomoleküllerden biri olan deoksiribonükleik asit (DNA) molekülünde, doğal olarak ve çevresel faktörlerin etkisiyle meydana gelen hasarlar, mutasyona ve sonuç olarak genomik kararsızlığa, kanser gibi ölümcül ve Parkinson, Alzheimer gibi yaşam kalitesini etkileyen hastalıklara neden olmaktadır. Çevresel faktörlerin stresle beraber genetik faktörleri kolaylıkla tetikleyebildiği günümüzde, bu hasarı tayin etmek her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Hastalık derecesine gitmeden DNA hasarını tayin edebilecek kitlerle birlikte hastalıklardan da kurtulmayı amaçlıyoruz. Bu çalışma bittiği zaman ekonomik ve pratik DNA hasar tayin sistemleri piyasaya sunulacak. Önemli olan, kanserli hücrenin gelişmesini önlemeden önce biz kansere sebep olabilecek hücreyi ayırt etmiş olacağız. Hasarı tespit ettiğimiz için hastalıkların derecesini biraz daha azaltacağız ve çok daha kolay tedavilerle çaresiz hastalıkların önüne geçmiş olacağız. Bu problemler yaşanmadan erken önlem alınabilecek olması heyecan verici. Ciddi sağlık problemlerine ve yaşam kalitesinin azalmasına neden olabilecek sorunların tespitine yönelik bir biyosensör tasarımı gerçekleştirilecektir. Bu biyosensör nano malzeme (grafen) temelli olup oldukça ekonomik olarak tasarlanmıştır ve hassas, güvenilir, hızlı sonuçlar vermesi beklenmektedir. DNA hasarının tespitinden sonra ise antioksidanlarla bu hasarın onarımına dair çalışmalar, tedavi aşamasında oldukça önem taşıyor. Çalışmalara bir ay içerisinde başlanacaktır. İlk çıktıların ise bunu takiben 6 aylık bir süreç içerisinde alınacağı tahmin edilmektedir.