Eczacılıkta yeni dönem

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, AKP Ankara Milletvekili Cevdet Erdöl Başkanlığı'nda toplandı. Toplantıda, AKP İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç ve arkadaşlarının imzasını taşıyan Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanunu ile Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunu'nda değişiklik yapak teklif, alt komisyon metni üzerinden görüşülerek kabul edildi.

Teklif, eczalılığı yalnızca ticarethane açma ve mesul müdürlük olarak değil, ilacın üretiminden dağıtımına kadar tüm aşamalardan sorumlu olan ''sağlık hizmet sunucusu'' olarak yeniden tanımlıyor. Teklife göre, eczane açılabilmesi için gerekli olan ruhsatname konusunda meydana gelecek sorunların çözüm yeri, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu olacak. Eczane açmak üzere ruhsatnamesini almış bir eczacının, belediyeden ayrıca bir işyeri ruhsatı alması ve ödemesi zorunlu olmayacak.

Serbest eczane sayıları, ilçe sınırları içindeki nüfusa göre, en az 3 bin 500 kişiye bir eczane düşecek şekilde düzenlenecek. Hiç eczanesi olmayan yerleşim birimlerinde nüfus kriterine bakılmaksızın bir eczane açılmasına izin verilecek. Ancak, bu şekilde açılan eczanelerin başka yerlere naklinde nüfus kriteri göz önünde tutulacak. Aynı ilçede faaliyet gösteren eczanelerin nakillerinde ise nüfusa göre eczane açılması kriteri uygulanmayacak. Doğal afet ve mücbir sebep nedeniyle nüfus azalması halinde o yerleşim yerinde bulunan eczanelerin naklinde nüfusa göre eczane açılması kriteri uygulanmayacak.
 

Yerleştirme puanı verilecek

Eczane açılması için kriterler belirlenirken ilçelerin sosyoekonomik gelişmişlik sıralamasına göre sınıflandırma yapılacak. Bu sınıflandırmaya göre, ilçelere ''ilçe katsayısı'' verilecek. Eczacılara, o ilçedeki mesleki faaliyetlerini sürdürdükleri yıl sayısı ile ilçe katsayısının çarpımı kadar hizmet puanı verilecek. Hizmet puanı hesaplanırken ilçe katsayısı, doktora yapmış olanlar için 1,25 kat olarak uygulanacak. Eczacılara, meslekte geçirilen toplam yıl sayısı ile eczacının hizmet puanı çarpımı sonucu tespit edilen yerleştirme puanı verilecek.

Nüfus kriterlerine göre eczane açılabilecek yerler, her yıl en az iki kez olmak üzere Bakanlıkça ilan edilecek. İlan edilecek yerlere müracaat eden adaylardan puanı en yüksek olanlar eczane açma hakkını kazanacak. Yerleştirme puanının eşit olması halinde ise kura çekilecek. Eczane ruhsatnamesi iptal edilen eczacı, bir yıl süre ile ilan edilen yerlere müracaat edemeyecek. Eczanesini devretmiş bir eczacı, yeni bir eczane açmak istediğinde, yerleştirme puanı yarı oranında düşürülecek.

Yardımcı eczacılık zorunlu olacak

Serbest eczanelerde reçete sayısı, ciro gibi kriterlere göre belirlenen sayıda ikinci eczacı çalıştırılması zorunlu olacak. Serbest eczane açmak veya serbest eczanelerde mesul müdür olarak çalışmak isteyen bir eczacı, en az bir yıl süreyle hizmet sözleşmesine bağlı olarak mesul müdür eczacı ile birlikte serbest eczanelerde ''yardımcı eczacı'' olarak çalışmak zorunda olacak.

Hastane eczanelerinde veya ikinci eczacı olarak serbest eczanelerde en az bir yıl süreyle çalışanlar, yardımcı eczacı olarak çalışma şartını yerine getirmiş sayılacak. Yardımcı eczacıların il sağlık müdürlüğü, bölge eczacı odaları denetimlerinde, üç kez eczanede görevi başında mazeretsiz olarak bulunmadığı takdirde çalışma süresi kabul edilmeyecek.
Yardımcı eczacılara asgari ücretin bir buçuk katından, ikinci eczacılarda asgari ücretin 3 katından aşağı olmamak üzere taraflarca belirlenecek ücret ödenecek. ''Muvazaalı olarak eczane açmaktan'' dolayı ruhsatnamesi iptal edilenler, 5 yıl süreyle eczane açamayacaklar. Muvazaanın eczaneler arasında yapılmış olması halinde, eczane açma yasağı hepsi hakkında uygulanacak.

Eczane sahip ya da mesul müdürüyken askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlar, askerlik hizmeti süresince, yüksek lisans veya doktora eğitimi alacaklar, bu eğitim süresince; milletvekili, belediye başkanı, Türk Eczacıları Birliği Başkanlık Divanı Üyeleri, bu görevi devam ettiği müddetçe eczanelerine bir mesul müdür atayacaklar. Türk Eczacıları Birliği Başkanlık Divanı Üyelerinin, eczanelerine atanacak mesul müdürün, maaş ve kanuni giderleri, Türk Eczacıları Birliği bütçesinden ödenecek. Eczanelerde, günlük reçetelerin kaydına mahsus Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış bir kayıt sistemi bulunacak. Bu kayıt sistemi elektronik de olabilecek.

Geleneksel tıbbi ürünler de satılabilecek

Eczanelerde, beşeri ilaçlar, geleneksel tıbbi ürünler, Sağlık Bakanlığı'nın iznine tabi homeopatik (alternatif tedavi yöntemi) tıbbi ürünler ve enteral (alternatif beslenme yöntemi) beslenme ürünleri dahil, özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar, özel tıbbi amaçlı bebek mamaları satılabilecek.

İlgili Bakanlıktan ruhsat veya fiyat alınarak üretilen veya ithal edilen gıda takviyeleri ziraat ve veterinerlikte kullanılan ilaçlar, eczacılık veya ziraatta kullanılan kimyevi maddeler ve diğer sağlık ürünleri, kozmetik ürünler, tıbbi malzemeler, çocuk mamaları ile erişkinlerin metabolizma bozukluklarında kullanılan tüm destekleyici ürünler ve Türk Eczacıları Birliği tarafından çıkarılan bilimsel yayınlar da eczanelerde satılabilecek. Birden fazla sayıda eczane bulunan yerlerde eczacının talebiyle 2 yılı geçmemek üzere eczane kapalı tutulabilecek.

Eczacıların, eczanelerinin bulunduğu bölgelerindeki doktorların isim ve adresleriyle, hangi saatlerde muayenehane veya evlerinde bulunduklarını gösteren listeyi eczanelerine asma zorunluluğu kaldırılacak. Eczanelerde, alınıp satılan uyuşturucu maddelerin miktarlarını, satış tarihlerini ve kimlere sattıklarını kayda alma zorunluluğu olmayacak.

Kanunun yürürlüğe gireceği yılda eczacılık yapma hakkına haiz eczacılar ile eczacılık fakültelerinde okumakta olan veya okumaya hak kazanmış olanlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere nüfusa göre eczane açılmasına ve nakline dair sınırlamalara, yardımcı eczacı olarak çalışma zorunluluğuna dair hükümler uygulanmayacak. Bu kişiler, sahip ve mesul müdürlüğünün yaptıkları eczaneleri bir sefere mahsus olmak üzere devredebilecekler. Serbest eczanesi bulunan eczacılar da bir defaya mahsus olmak üzere herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın, eczanesini, bulunduğu ilçe dışına nakledebilecek ve devredebilecek.
 

Hatıra Fotoğrafı

Teklif, komisyonda bütün partilerin mutabakatıyla kabul edildi. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, teklifin yasalaşması için uyum içinde önemli bir adım atıklarını belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti. Akdağ, eczacıların sağlık hizmetinin sunulmasında en önemli paydaşlardan biri olduğunu belirtti. Milletvekilleri, teklifin 14 Mayıs Dünya Eczacılık Günü'ne kadar yasalaşması için Bakan Akdağ ve Komisyon Başkanı Erdöl'den talepte bulundu.

Bakan Akdağ da grupların anlaşması halinde bunun daha kolay olacağını ifade etti. Teklifin kabul edilmesinin ardından Akdağ ve Komisyon üyeleri ve meslek kuruluşlarının temsilcileri hatıra fotoğraf çektirdi. Öte yandan toplantıda, daha önceden alınan karar gereğe çocuk haklarını izlemek üzere daimi bir alt komisyon oluşturuldu.