Halkevleri'nin Eğitim Raporu... Eşitsizlikteki fark: 78 kat

Halkevleri Eğitim Hakkı Meclisleri, 4+4+4 eğitim sisteminin yürürlüğe girdiği yıldan bu yana aylık olarak hazırladığı Eğitim Hakkı Raporları’nın sonuncusuna “Eğitimde Gericileşmenin 14 yılı” başlığını verdi. Eğitimde gericileşmenin 14 yılını anlatan raporda şu saptama ve değerlendirmelere yer verildi:

Sünni, erkek, köşe dönücü...:

Ders kitaplarının yazımında bilimsel kriterleri esas alan bir politika değil “ilgili maddi karşılığı elinde bulunduran ve büyük pastadan payını almak isteyen özellikle yandaş şirketlerin” çıkarlarını gözeten bir politika izlendi. Ders kitaplarının içeriği eril, dinsel ve piyasa kriterleri üzerinden belirlendi.

3 yılda 5 kat arttı:

2015-2016 öğretim yılında 1.662’si bağımsız, 339’u imam hatip lisesi bünyesinde toplam 1961 imam hatip ortaokulu mevcut. 2012-2013 öğretim yılında imam hatip ortaokullarında okuyan toplam öğrenci sayısı 94 bin 467 iken, 2015-2016 eğitim öğretim yılında 5 kat artarak 458 bin 997’ye ulaştı. 2012-2013 eğitim yılında 708 imam hatip lisesinde 380 bin 371 öğrenci okurken, 2015-2016 yılında bin 149 imam hatip lisesinde 558 bin 870 öğrenci okudu.

Eşitsizlik 78 kat:

2015 yılında Türkiye’deki eğitim harcamalarının yüzde 52.3’ünü en zengin yüzde 10’luk kesim gerçekleştirdi. En yoksul yüzde 10’luk kesimin yaptığı eğitim harcaması ise yüzde 0.7’de kaldı. Eğitim için yapılan harcamada iki kesim arasında 78 katlık bir uçurum oluştu. Yoksul aileler harcayabildikleri her 100 liranın sadece 40 kuruşunu eğitime ayırabilirken, en zengin yüzde 10’luk kesim ise 100 liralık harcamasının 4.8 lirasını eğitime harcayabiliyor. Türkiye’deki en yoksul yüzde 10’luk kesimdeki aileler 2015 yılında aylık olarak ortalama 1.095 TL harcama yaptılar ve bunun da en fazla 4 lirasını eğitime ayırabildiler. En yüksek gelire sahip yüzde 10’luk dilimdeki aileler ise aylık ortalama 7.151 lira harcadılar ve bunun 343 lirasını eğitime harcadılar.

Sayısalda yoklar:

Son 4 yıl içinde Anadolu imam hatip ve İmam hatip liseleri (İHL) özellikle matematik ve fen bilimleri alanında soru çözme grafikleri oldukça düşük. Fen bilimleri alanında soru çözme ortalaması 1’in altında olan liselerin oranı Anadolu liselerinde yüzde 66.47’ya, imam-hatip liselerinde ise yüzde 81.26’ya ulaştı. Soru çözme ortalaması 5’in üzerinde olan Anadolu liselerinin oranı yüzde 3.41, imam-hatip liselerinin oranı ise 0.

Eğitim cemaat ve tarikatlara devredildi:

2014-2015 eğitim öğretim yılında MEB, Diyanet, dini vakıf, tarikat ve dernekler arasındaki ilişki ve işbirliği belirgin bir şekilde arttı. Başta TÜRGEV ve Ensar Vakfı olmak üzere İHH, ÖNDER, Zehra Vakfı, Furkan Vakfı, Hizmet Vakfı, Hayrat Vakfı, İlim Yayma Cemiyeti gibi dini vakıfların devlet okullarında başta “değerler eğitimi”, imzalanan protokoller, ortak projeler olmak üzere çeşitli konularda ders ve seminer verebilmesinin, kendi yayınlarını dağıtabilmesinin, para toplayabilmesinin ve öğrencileri kurumlarında stajyer olarak eğitebilmesinin de yolu açıldı.

Dinci vakıflar elini çekmeli

Halkevleri’nin önerileri ise şöyle:

-Çocuklarının her hangi bir cemaate muhtaç kalmaması için eğitim parasız kamusal olmalıdır.

-Eğitimin her kademesinin bilimsel ve laik esaslara göre kurulması gerekir. Bu yüzden Gülen Cemaati’yle birlikte bütün cemaat ve tarikat okulları kapatılmalıdır.

-Dinci vakıflara, derneklere eğitim alanından el çektirilmelidir. MEB tarafından Diyanet, dini tarikat ve yapılanmalarla her türlü protokol, işbirliği, ortak proje iptal edilmeli, kamu kaynaklarının bu yapılanmalara aktarılmasına son verilmelidir. Tüm eğitim kurumlarında din görevlilerine herhangi bir eğitim faaliyeti adı altında görev verilmesi yasaklanmalıdır.

-Bir cemaatin yerini başka cemaat ve tarikat kadrolarının yerleştirilmesini sağlayan, öğretmen olmanın tek koşulu olarak AKP’li olmayı dayatan sözleşmeli öğretmenlik ve mülakat sistemi kaldırılmadır. Eğitim emekçileri kadrolu, güvenceli istihdam edilmelidir.

-Binlerce öğrenci ve öğretmenin geleceğini karartan AKP/ FETÖ eğitim sistemi olan 4+4+4 kaldırılmalı, laik, bilimsel, kamusal esasları yok sayan yeni eğitim sistemlerinden vazgeçilmelidir.