Hatay – Lezzetin Sofralarda Hayat Bulduğu Kent

Tüm bu lezzetlerin ana kaynağı olan şehrin çarşısı insanı büyüler. Binbir çeşit baharat kokularıyla selamlar sizi. Bu baharatlardan en önemlisi zahterdir. Bir tür yaban kekiği olan zahter taze veya kurutulmuş olarak hemen her yemekte kullanılır. Kurutulmuş zahter çayının yemeklerden sonra içilmesi de bölgenin yemek alışkanlıklarındandır. Kahvaltılık zahter ise damaktan damağa değişiklik gösteren bir karışımdır. Her aile kendi kahvaltılık zahterinin içeriğini kendi hazırlar. Kahvaltılık zahterde yine baş malzeme zahterdir. Bunun yanına çeşit çeşit baharat, kabak çekirdeği, fındık, fıstık, Antep fıstığı da tercihe bağlı olarak seçilir ve toz halinde öğütülen karışıma kavrulmamış susam taneleri eklenerek karışım son halini alır. Zeyinyağı ve Halhalı zeytin de çarşının vaz

geçilmezlerinden. Şehrin tam ortasından geçen Asi nehrinin can verdiği bereketli toprağın kucağında yetişen zeytinler maharetli ellerde tat bulur. Sürk, çökelek kurutması olarak da adlandırılabilir. Çökeleğin baharatla tatlandırılarak karışıma biber salçası eklenmesiyle kendine has rengini bulan bu lezzete yumruk şekli verilip, 3-4 gün kurutulur. Çarşıda gezerken kadayıfçılar dikkat çeker. Kadayıfçılarda; bildiğimiz tel kadayıfın yanı sıra içi ceviz, tarçın ve şeker karışımıyla doldurularak şerbetlenen Taş kadayıf da bulunur. Yemeği yemenin de yapmanın da birer seremoni olduğu kent, Hatay mutfağını evine getirmek isteyenler için daha bir çok alternatif sunuyor. Kabak tatlısı, patlıcan reçeli, nar ekşisi, domates ve biber salçası, yöresel peynir çeşitleri alışveriş listesine eklenmesi gerekenlerin sadece bir kaçı.

Bu lezzet şehrinde yapılan yemeklerin çeşitliliği heyecan vericidir. Kahvaltıdan akşam yemeğine farklı tatlar keyifli sofralarda buluşur. Klasik bir Hatay kahvaltısının olmazsa olmazı Katıklı ekmek; evlerde hazırlanan ekmek hamurunun incecik açılarak, üzerine çökelek, fesleğen, biber salçası, soğan, zahter karışımının yayılması, en son olarak susam ve zeytinyağı eklenerek fırınlarda pişirilmesiyle sofralardaki yerine kurulur.

Zeytin üfülemesi, bir çeşit zeytin salatasıdır. Hatay kahvaltı sofrasının tadına tat katar. Bölgeye özgü halhalı zeytin çekirdeklerinden ayrılır; domates ,maydanoz, taze soğan, biber salçası, zeytinyağı ve taze zahter ile harmanlanarak servis edilir.

Cevizli biber; ceviz içi, galeta unu, biber salçası, kimyon ve kuru soğanın muhteşem birlikteliğiyle, sadece kahvaltıda değil, her acıktığınızda ekmek üzerine sürerek zevkle tüketeceğiniz bir lezzet olarak karşımıza çıkar.

Kabak Borani şehre özgü mükemmel bir başlangıç yemeğidir. Kabakların küp küp doğranarak kuzu eti ile pişirilmesi ve terbiyelenmesiyle tamamlanan bu lezzete servis edilirken tereyağı ve nane ile yapılan bir sos eklenir ve yemek mükemmel tadına kavuşur.Yine kabakla hazırlanan Şihıl Mahşi, adında Arap esintileri taşıyan bir tencere yemeğidir. Kızartılan kabaklar etli pirinçli karışım ile doldurularak sıra sıra dizilir, aralarına domates dilimleri yerleştirilerek tereyağlı soslarla pişirilir.Hatay’da yemekler bir şölen coşkusuyla yenir. Evde pişen yemekler evin hanımı tarafından hazırlanırken, dışarıdaki fırınlarda pişen yemeklerin tüm hazırlıkları erkeklere aittir.

Bir pazar yemeği olan Tepsi Kebabı; kasaplarda özel olarak hazırlanan kıymanın tepsiye döşenerek üzerinin patates, domates ve biber dilimleriyle süslenmesi ve özel fırınlarda pişirilmesiyle hazırlanır.İçli köfte, yöresel ismiyle ‘Oruk’ tam bir Hatay klasiğidir. İncecik bulgur ve kıyma baharatlarla iyice harmanlanır ve hamur haline getirilir. Bu hamurun içi oyulup; kıyma, ceviz, soğan ve baharatlarla hazırlanan harçla doldurulur. İçi doldurulan hamur, kızgın yağda nar gibi kızartılır. Ortaya çıkan yemek hem gözü hem mideyi doldurur. Aynı hamurun tepsiye döşenip içinin börek gibi yayılması ile de farklı bir oruk çeşidi hazırlanırken, kuyruk yağı ile pişirilen ayrı bir çeşidi de mevcuttur.

Yörede en çok bilinen tatlardan birisi de sofralarda ara sıcak olarak sunulan Kaytaz böreğidir. Mayalı hamur yağla defalarda açılarak katmerlendirildikten sonra kıymalı içle buluşur. Fırından çıkışıyla sofraları taçlandırır.Yörede yapılan başka bir meşhur yemek de Maklube. Boyuna kesilerek kızartılan patlıcanlar tencerenin ilk katmanına dizilir, üzerine yumuşacık olana kadar pişirilmiş etler ilave edilir, karışımın içine pirinç eklenerek pilav gibi pişirilir. Servis edilirken büyük bir tepsiye ters çevrilir, böylece maklubeli sofralar tam bir görsel şölene dönüşür.

Hatay denilince akla gelen tatlıların başında Künefe gelir. Bölgeye özel peynir ve Hatay çarşısında sac tepsilere dökülerek yapılan tazecik kadayıfın tereyağı ile harmanlanmasıyla odun ateşinde yavaş yavaş kızaran ve şerbetle buluşması sabırsızlıkla beklenen bu eşsiz lezzet, Harbiye (Daphne) bölgesinde de farklı sunumuyla damakları şenlendirir.Hatay yemeklerinin çeşitliliği sınır tanımıyor.

Samandağ ilçesinde yakalanan ve sahildeki lokantalarda sunulan deniz ürünleri çok özel. Akdeniz’in en doğusundan çıkan jumbo karidesler mangalda kızarırken, bütün ihtişamıyla Lagos balığı hem şişe takılarak mangalda pişirilir hem de panelenip yağda kızartılarak sofralardaki yerini alır.

Sözün özü; Atatürk’ün, ‘Yurtta Sulh Cihanda Sulh’ ilkesinin en çok anlam kazandığı şehir olan Hatay, gerek yemekleri gerekse gündelik yaşamındaki kültür çeşitliliğiyle mutlaka ziyaret edilmesi gereken zengin bir lezzet durağı.