İçki imalatı eve taşındı: 50 liraya 10 şişe rakı

Vergi yüksek, alım gücü düşük olunca, yurttaş çare bulmakta geçikmedi. Ne kadar üreteceğine ne zaman üreteceğine kendisinin karar vereceği bir model buldu: Evde üretim...

Büyük marketlerden ve tekellerden temin edilen saf etil alkol ve aktarlardan alınan anasonu belli oranlarda karıştırıp ev rakısı yapan da var; bu maddelere ilave ettiği aromayla votka üreten de... Toplam maliyeti 50 lira olan etil alkol ve anason esansına su ve şekerin katılması, rakıdaki yüksek vergilerin çözümü oldu. Son verilere göre, rakıdaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 148.3335 lira; votkada 152.1361 lira; birada ise 1.1691 lira. İçkideki ÖTV üzerinden alınan yüzde 18’lik Katma Değer Vergisi (KDV) ise 8.4 lira. Bu rakamlarla piyasadaki satış fiyatı 100 TL’yi geçen bir litre rakıdaki vergi oranı 70 TL’yi geçiyor. Ağır buldukları vergi yükünü aşmak için 50 liraya 2.3 litre rakı üreten yurttaşlar, sofralarına 200 lira masraf yapmak yerine 50 lirayla nasıl 10 şişe rakı ürettiklerini anlattı. 70’liği 68 lira olan votkayı evde üreten yurttaşlardan biri ise, votkaya anason katılmadığı için masrafının rakıdan da ucuz olduğunu söyledi.

Düdüklüdeki alkol

Son 2 yıldır tekel ya da marketlerden içki satın almayıp, evde kendisine yetecek kadar rakı ürettiğini belirten yurttaşlardan biri, buna sebep olarak alım gücünün düşüklüğünü gösterdi. Aylık 1. 400 liraya geçinen birinin, içkiye 150 lira harcama yapamayacağını belirten yurttaş, ÖTV oranlarının düşürülmesini istediklerini belirterek, “İnsanlar gelir azlığından dolayı her şeyin ucuzuna kaçma eğiliminde. Nasıl ki, fiyatı 100 TL’yi aşan rakı, evde 50 liraya yapılabiliyorsa, sigara alamayan da tütün ve esrar kullanımına gidiyor” dedi.

Büyük marketlerde 47.5 liraya satılan etil alkolü bile düdüklü tencerede üretenlerin olduğunu ileri süren yurttaş, bu durumların ise alım gücüyle alakası olmadığını söyleyerek, önüne geçilmesi gerektiğini ifade etti.

3 ülkeden ithal ediliyor

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (TAPDK) verilerine göre, Türkiye 2016’da 84 milyon 290 bin litre etil alkol ithal etti. Alkollü içkilerden elde edilen ÖTV’ler, 2016’da 8 milyar TL’ye yaklaştı. Aynı yıl sigara satışlarından da 30 milyar TL ÖTV elde edildi.

Büyük marketlerde 47.5 liraya satılan etil alkolün, tekellerde 27 liraya satılanlarının Hindistan, Pakistan ve Bulgaristan’dan ithal edildiğini dile getiren yurttaşlardan biri, soğuk sıkma anasonun 30 miligramının ise 5 lira olduğunu aktardı.

Vergi üstünden içki tüketimini caydırmak ve tüketimi azaltmak için yüksek ÖTV ve KDV’ye gidilse de, evinde votka üreten yurttaşlardan biri, “Vergi artınca içki tüketimi azalmıyor. Aksine, bizim kendi üretimimizi yapmamızdan esnaf zararlı çıkıyor” dedi.