İran yeni sayfa açtı

İran dün tarihi bir gün yaşadı. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi artı Almanya (5+1) grubu ile temmuzda Viyana’da nükleer anlaşmaya varan İran, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) nezdinde nükleer programını dondurduğunu kanıtlayınca yaptırımlar kalktı. 100 milyar dolarlık dondurulmuş mal varlığına kavuşan Tahran, yıllık 400 milyar dolar geliri ve 80 milyon nüfusuyla, Sovyetler sonrası küresel sisteme katılan en büyük ekonomi oldu.

5 soruda nükleer anlaşma

Altın bir yaprak açtık’

Yaptırımların kalkmasından saatler sonra ulusa seslenen Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “sabırlı İran halkının görkemli zaferini” kutladı. “İran’ın dünyayla ilişkilerinde yeni bir sayfa açtık” diyen Ruhani, İran’ı refah dolu bir yılın beklediğini belirtti. “İran tarihinde altın bir yaprak” dediği anlaşmanın İsrail, ABD Kongresi’nin kimi üyesi ve bölgedeki savaş çığırtkanları dışında herkes tarafından memnuniyetle karşılandığını, bu fırsatı “bölgede istikrar” için kullanmaları gerektiğini kaydetti.

Obama: Güzel bir gün

ABD Başkanı Barack Obama da “Bugün güzel bir gün. Anlaşma sayesinde İran nükleer bomba elde edemeyecek. Ortadoğu’da yeni bir savaş yerine diplomasiyle bu tarihi gelişmeyi başardık. İran’la konuşmamak bugüne kadar bize fayda sağlamadı. Uzatmanın faydası yoktu” dedi. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de “sebat ve diplomasiyle en zor sorunların çözülebileceğini” vurguladı.

Petrol fiyatları düştü

Anlaşmanın ardından İran’ın ham petrol ihracatını ikiye katlayacağı beklentisi petrol fiyatlarını daha da düşürdü. Yaptırımların kaldırılması Suudi Arabistan, Katar ve Dubai borsalarında yüzde 6 düşüşe yol açtı. Anlaşmanın ABD-İran ilişkilerini bir anda kolaylaştırmayacağı ise daha ilk andan belli oldu.

ABD’den yeni yaptırım

Washington anlaşmadan sadece bir gün sonra İran’ın balistik füze programına destekle suçladığı 5 İranlı ve bir dizi şirketi kara listeye aldı. ABD’nin duyurusundan bir buçuk saat önce Tahran’da basın toplantısı düzenleyen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin olası yeni yaptırımlarına dair bir soru üzerine “Her etkinin bir tepkisi vardır, uygun cevabı alırlar” demişti.