Kanser hastalarının yüzde 44’ünde yetersiz beslenme olduğunu ortaya çıktı

Kanser hastalarının tedaviye uyumunda beslenme büyük önem taşıyor. Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon Derneği (KEPAN) Başkanı Prof. Dr. Osman Abbasoğlu, beslenme yetersizliği olan bir kanser hastasının herhangi bir nedenle hastaneye yatması durumunda, bu kişinin hastanede ölüm riskinin, beslenmesi iyi olan kanser hastalarına göre en az iki kat fazla olduğuna dikkat çekerek “Ayrıca beslenme yetersizliği olan kanser hastalarında cerrahi tedavi, kemoterapi ya da radyoterapi gerekmesi halinde yara iyileşmesi bozulur, yatış süresi uzar ve enfeksiyon riski artar” dedi. 

Prof. Abbasoğlu ile kanser hastalarında beslenme ile ilgili merak edilenleri konuştuk.

- Kanser hastalarında beslenmenin önemi nedir?

Hastaların tedaviye uyumu için beslenme durumunun iyi olması büyük önem taşımakta. Beslenme yetersizliği olması halinde (malnütrisyon) kanser hastalarında vücut yapısı ve bileşimi değişir, fiziksel ve zihinsel işlevler bozulur. Vücut bileşiminin değişmesinden kastedilen temel olarak kas kaybıdır. Beslenme yetersizliği olan kanser hastalarında cerrahi tedavi, kemoterapi ya da radyoterapi gerekmesi halinde yara iyileşmesi bozulur, yatış süresi uzar, enfeksiyon riski artar. Derneğimiz tarafından 2015 yılında 20 il ve 7 bin 526 hastayı kapsayan bir çalışmada hastanede yatan her iki kanser hastasından birinde ağır beslenme yetersizliği olduğunu gördük.

‘ÖĞÜNLERİ ATLAMAYIN’

- Kanser hastaları nasıl beslenmeli?

Yaygın kanının aksine, kanser hastalarına yönelik özel bir beslenme rejimi yoktur. Burada önemli olan hastaların tüm makrobesinleri ve mikrobesinleri yeterli- dengeli olarak almasıdır. Makrobesinlerden kastedilen protein, karbonhidrat ve yağlardır. Son yıllarda üzerine en çok durulan besin öğesi proteinlerdir. Biz, hastalarımıza protein kaynağı olarak hem hayvansal hem de bitkisel besinleri öneriyoruz. Bunlar arasında et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünleri, baklagiller ve mantar gibi gıdaları sayabiliriz. Mikrobesinlerden kastedilen ise vitaminler ve demir, çinko, selenyum gibi eser elementlerdir. Kanser hastaları öğün atlamamalı ve mümkün olabildiğince ara öğünler de tüketmelidir. Ara öğün olarak yoğurt, meyve, küçük bir sandviç, ev yapımı atıştırmalıklar vs. önerilebilir. Paket içinde satılan gıdalardan kaçınmak yararlıdır.

‘HEKİM ÖNERİSİ OLMADAN ALMAYIN’

- Hastaların kendi başına ek takviye almasının tedaviye nasıl etkisi var?

Yeterli ve dengeli beslenebilen kanser hastalarının ek vitamin, balıkyağı, mineral, eser element takviyeleri almasına gerek yok. Hastalara hekim onayı olmadan bu tür takviyeler almasını önermeyiz.

2019 yılında Türkiye genelinde 3 bin 521 kanser hastası üzerinde yapılan bir çalışmada, kanser hastalarının yüzde 44’ünde yetersiz beslenme olduğunu ortaya çıktı.

‘HİÇBİR GIDAYI YASAKLAMIYORUZ’

- Hastaların hekimlerine beslenmeyle ilgili en sık sorduğu sorular nelerdir?

Hasta ve hasta yakınlarının bize en çok sorduğu sorulardan biri “Bana yasak olan gıdalar nelerdir” sorusu. Hastalar belki de çevre baskısı nedeni ile sanki bazı gıdaları yememeleri düşüncesindeler. Bu gıdaların başında ise tatlılar ve yağlı besinler gelmekte. Biz, hastalarımıza eşlik eden metabolik ve sistemik bir hastalığı yoksa hiçbir gıdayı yasaklamıyoruz. Buna yağ ve şeker de dahil. Özellikle yağlar değerli bir enerji kaynağıdır ve beslenmede yer almalıdır. Neredeyse her kanser hastasında iştahsızlık görülür. Gıda kısıtlama ve sınırlandırmaları, bu iştahsızlığı daha da artırır.