Kira geliri beyanında nelere dikkat edilmeli?

Eskiden beri söylerler mart ayı dert ayıdır diye. Büyüklerimiz bu sözü bahar geçişinden doğan hastalıklar için söylemiş olsalar da galiba gelir vergisi beyanını da öngörmüş olabilirler.

Mart ile birlikte kira gelirlerinin beyanı da başlamış oldu. 2017 yılında elde etmiş olduğumuz kira gelirlerimizi en geç 25 Mart’a kadar beyan edip, mart ve temmuz ayı içerisinde 2 eşit taksitte de ödemeliyiz. İşte bu kira beyannamesini verirken nelere dikkat edeceğimizi bu yazı dizisinde anlatacağız.

* Öncelikle kira geliri elde eden vatandaşlarımızın www. gib.gov.tr adresinden “hazır beyan sistemi”ni kullanarak beyan edebileceğini söyleyelim.

* Kira gelirinizi beyan ederken 2017 yılı içerisinde tahsil ettiğiniz kira gelirleriniz beyan edilecektir. Örneğin 2017 yılında bir meskeninizi aylık 1.000 liradan yıllık 12.000 liradan kiraya verip ancak kiracıdan bunun 8.000 lirasını tahsil etti iseniz 12.000 liranın hepsini değil sadece tahsil edilen 8.000 liralık kısmını beyan edeceksiniz. Çünkü kira gelirlerinde tahsil esası geçerlidir.

İstisnalara dikkat

*Kira geliri elde eden tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın geliri, gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kira bedelleri ise ait olduğu yılın geliri sayılıyor.

* Mesken kira gelirlerini beyan ederken 3.900 liralık istisnayı unutmayınız. Bu istisna sadece mesken kira gelirlerine uygulanmakta olup, istisnadan faydalanmak için ise kişinin gerçek usulde başka bir ticari kazanç, zirai kazanç ve serbest meslek kazancı olmamalıdır. Ayrıca bu istisnadan yararlanmak için bir diğer şartta toplam gelirlerin 110.000 lirayı aşmaması gerekir.

* Burada bir meskene hissedar olan her vatandaş istisnadan ayrı ayrı yararlanabilir. Örneğin, Ahmet öğretmen bir mesken satın aldığında bu meskeni yarı yarıya eşi ile birlikte tapuda tescil etmiş olsalardı. Bu meskenden elde edecekleri kira gelirinden hem Ahmet öğretmen hem de eşi 3.900 liralık istisnadan faydalanmış olacaklardı. Yani toplamda 7.800 liralık bir istisnadan yararlanıp böylece yaklaşık 585 liralık bir vergi avantajı sağlayacaklardı. Şayet birden fazla meskenden (konuttan) kira geliri elde ediliyorsa bu 3.900 liralık istisna toplam kira gelirlerinden tek sefere mahsus olarak düşülür, her mesken için ayrı bir istisna uygulanmaz.

30 bin liranın altına yok

* Gelelim işyeri kiralarına. İşyeri kira geliri elde eden vatandaşlarımız biraz daha şanslı gibi. Çünkü işyeri kiralarında kiracı tarafından yapılan yüzde 20 stopaj mal sahibi adına peşin ödenen bir vergidir. Bu nedenle örneğin Ayşe teyzenin 2017’de brüt 25.000 lira işyeri kira geliri varsa beyanname vermeyecektir. İşyeri kira gelirlerinde beyan sınırı 30.000 liradır. Bunun altında kalan brüt işyeri kira gelirleri için beyanname verilmez. Brüt işyeri kira gelirinizi bulmak istiyorsanız (yıllık net kirax100)/ 80 formülünü uygulamanız yeterli olacaktır. Örneğin Ali amcanın işyeri kira geliri (eline geçen net) aylık 2.200 lira olsun.

* Bunun brütünü bulmak için aylık 2.200 lira olan geliri 12 ile çarpıp formülü uygulayacağız. 2.200x12=26.400 lira yıllık işyeri kira geliri. Ali amcanın bu gelirini brüte çevirmek için (26.400x100)/80 dediğimizde 33.000 lira brüt kira geliri ortaya çıkmaktadır. 30.000 lirayı geçtiği için Ali amca bu gelirini 25 Mart’a kadar beyan etmelidir.

Unutmayın

Son birkaç hatırlatma yapacak olursak; -2017 yılı içerisinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarı olan 3.900 lirayı aşanlar,

* 2017 yılında brüt işyeri kira geliri 30.000 lirayı aşanlar, -Herhangi bir vergi kesintisine tabi olmayan (örneğin basit usulde bir mükellefe işyerini kiraya vermiş mülk sahipleri gibi) işyeri kira gelirinde 1.600 lirayı aşanlar,

* Mesken ve işyeri kira geliri bir arada ise, mesken kira gelirinin istisna düşülmüş kısmı ile brüt işyeri kira geliri toplandığında 30.000 lirayı geçiyorsa her ikisi de, geçmiyorsa sadece mesken kira geliri beyan edilecek.

Unutmadan kiracıları ilgilendiren bir konuyu da hatırlatalım, konutlarda her bir kira bedeli için 500 lira ve üstü, işyerlerinde ise tutar gözetilmeksizin bankadan veya PTT şubelerinden ödeme zorunluluğu bulunuyor.

İade bile almak mümkün

2017 yılında brüt 85.000 liraya kadar işyeri kira geliri elde eden vatandaşlarımıza müjdeli bir haberimiz var. Brüt işyeri kira geliri yıllık 85.000 liraya kadar olan vatandaşlar bu tutara kadar bırakın vergi ödemeyi iade bile alabileceklerdir. Örneğin Emine abla 2017’de brüt 50.000 lira işyeri kira geliri elde etti, bunun yüzde 20’sini yani 10.000 lirayı kiracısı Emine abla adına peşinen vergi dairesine ödedi. Emine abla bu mart ayında 50.000 lirayı götürü gider usulünü seçip gönderdiğinde hesaplanacak vergisi 8.725 lira olacaktır. Ancak kiracısı tarafından ödenen 10.000 stopaj (peşin vergi) olduğundan bırakın vergi ödemeyi bir de üstüne üstlük 1.275 lira vergi iadesi alacaktır.

Yarın: Hangi usuller tercih edilmeli, vergi matrahı nasıl indirilir, daha az vergi nasıl mümkün
soruları yanıtlanacak.