Kültürpark’ın ‘anayasası' hazırlandı

İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde gündeme alınan İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı’nın hazırladığı Kültürpark Koruma Amaçlı İmar Planı, onaylandığı takdirde kentin bu önemli simgesini tarihsel fonksiyonlarını koruyan ve daha fazla yeşil alan barındıran bir vizyonla geleceğe taşıyacak. Plan kapsamında Kültürpark’taki canlı varlığını korumak ve çoğaltmak amacıyla Ekosistem Koruma Planı da hazırlandı.

İlgili meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının görüş ve taleplerinin dikkate alındığı Koruma Amaçlı İmar Planı’na göre Kültürpark’ta yeşil alan kullanımının yanı sıra kültür, sanat, spor, dinlence, eğlence, sosyal tesis, Enternasyonal Fuar sergileme alanı fonksiyonları yer alacak.

Kültürpark’ın tarihi kapıları, Ada ve Göl gazinoları ile Pakistan Pavyonu olarak bilinen tescilli yapılar ile korunması önerilen yapılar hariç olmak üzere yıkılıp yeniden yapılacaklar için emsal değeri yüzde 5’i geçemeyecek.

Ayrıca yıkılıp yeniden yapılacak yapılardan şu an 27 bin metrekare tabana oturan fuar hollerinin en fazla 12 bin metrekare olarak yapılabileceği hüküm altına alınacak. Sadece hollerin bulunduğu alandan 15 bin metrekare alan, yeşil alan ekosistemine dahil edilecek.

Alanın flora ve faunasının korunarak rehabilite edilmesi esas alınacak.  Hazırlanacak Kentsel Tasarım/Peyzaj Projesinde bisiklet yoluna da yer verilecek.

Ekosistem Koruma Planı ile parktaki, kuş türlerinin yoğun olarak bulunduğu Ekolojik Niteliği Hassas Alanlar olarak belirlenen bölgelerde çalışmaların hassas ilerlemesi, imalatların faunadaki dönemsel hareketliliğe göre planlanması öngörülüyor.

Ekolojik Niteliği Yüksek Alanlar olarak tarif edilen ağaç dokusunun yoğun olduğu alanlarda ise ağaç köklerine zarar verilmemesi için derin kazı yapılmayacak.

Ağaç dokusunun olmadığı sadece yer örtücü bitkilerin bulunduğu bölgeler ise Ekolojik Niteliği Artırılacak Alanlar kapsamında ele alınarak, Kültürpark’ın ekolojik dokusuna zarar vermeden rehabilite edilecek.

Plan hangi süreçlerden geçti?

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in göreve geldiği ilk aylarda düzenlediği arama konferansıyla belirlenen yol haritası doğrultusunda ağırlıklı olarak ilgili meslek odaları olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının da katıldığı bir dizi toplantı düzenlendi. Bu toplantılarda ilgili tarafların alana ilişkin görüşleri alındı ve meslek odalarının talepleri doğrultusunda Koruma Amaçlı İmar Planına veri teşkil edecek ilave analizler belirlendi. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı ile Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı tarafından İlgili meslek odalarının talepleri doğrultusunda “Kültürpark Florası”, “Kültürpark'ın Faunası”, “Kültürpark'ın Kent Ekosistemine Etkileri”, Kültürpark'ın Taşıma Kapasitesinin Değerlendirilmesi, “Kültürpark Yapı Envanteri”, “Kültürpark Yapıları Mimari Raporu”, “Kültürpark Heykelleri”, “Kültürpark'ın Kullanım-Kullanıcı Profili”, “Acil Afet Toplanma Alanı Olarak Kültürpark”, Sonuç Raporu (Riskler-Potansiyeller-Öneriler) başlıklı ilave raporlar hazırlandı.

Söz konusu raporlar, ilgili meslek odalarına (Mimarlar Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Şehir Plancıları Odası) incelenmek üzere iletildi ve raporlara ilişkin değerlendirme toplantıları yapılarak talepleri dikkate alındı. Kültürpark için sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarının görüş ve önerileri çerçevesinde yeniden düzenlenen 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve Plan Raporu önerisi ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı ve Plan Raporu önerisi Çevre, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, İmar, Eğitim-Kültür, Hukuk, Kentsel Dönüşüm ve Fuarcılık komisyonlarına gönderildi. Plan burada görüşüldükten sonra son şeklini alacak ve Belediye Meclisi’nin onayına sunulacak.

Planla birlikte öngörülen Kültürpark kimliği

Koruma Amaçlı İmar Planı’nın temel vizyonu ve Kültürpark Kimliği olarak kabul edilen temel hedefler şöyle açıklanıyor:

“İzmir’in yangın yerinden, Enternasyonal Fuarı’nın kurulduğu, kültür ve eğlence hayatının önemli bir odağı olarak İzmirlilerin ve şehir dışından gelenlerin anılarını biriktirdiği,  zaman içinde artan bitki ve hayvan varlığı ile önemli bir yeşil alan ve kent parkına da dönüşen Kültürpark’ın geçmişten bugüne gelen tüm bu tarihi özelliklerini koruyarak geleceğe aktarmak. Behçet Uz’un hayal ettiği ‘Halk Üniversitesi’ kimliğini günümüzün bilgi toplumu koşullarında kurgulayarak yaşam boyu eğitim ve kültürün aktif bir öğrenme ortamı olarak tanımlamak, aynı zamanda mevcut flora ve faunasını koruyarak iyileştirmek.”

“Ortak akılla Kültürpark Anayasası”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer İzmir’in gözbebeği Kültürpark için ortak aklın gösterdiği yolu izlediklerini söyledi.  Göreve gelirken “Çok ses, çok renk” dediklerini ve bunun gereğini yerine getirdiklerini belirten Başkan Soyer,  “Ortak akıl buluşmalarının ilkini Kültürpark için yaptık. Herkes fikrini söyledi. Önceki yönetim döneminde Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na gönderilen koruma amaçlı imar planını bu ortak aklı mümkün kılmak için geri çektik. Tüm oda ve ilgililerle bizim uzman kadromuz toplantılar yaptı. Bir yıl boyunca tüm bilgi, belgeler toplandı, görüşler alındı. ‘Ben yaptım oldu’ demedik. Ortak akılla bir noktaya vardık. Burası tarihsel ve doğal sit alanıdır. Yangından sonra yapılmış İzmir’in akciğeri göz bebeği bir bota nik bahçesidir. İzmir’in unutulmaz Belediye Başkanı rahmetle andığımız Behçet Uz burayı yaparken ‘halk üniversitesi olsun’ demiş. 80 yıldır İEF kapılarını burada açmış. Biz Kültürpark’ın bu iki hüviyetine saygı göstererek ve koruyarak yol almak istiyoruz. Şimdi Büyükşehir Belediye Meclisi’miz bir karar verecek ve daha sonra Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma kurullarına gidecek. Böylece Kültürpark’ın ‘Anayasası’ ortaya çıkacak. İzmir’in bence en önemli bölgesi o aşamadan sonra da artık kişisel ve dönemsel kararlardan etkilenmeyecek” dedi.